ਉਸਪੈਂਸਕੀ ਗਣਿਤਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੀ, ਗਣਿਤਚਾਰੀਏ ਉਸ ਦੀ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਤੋਂ ਭਲੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਾਕਫ ਹਨ। ਦੂਜੀ ਕਿਤਾਬ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮੇ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿਚ IN SEARCH OF MIRACULOUS ਉਸ ਨੇ ਗੁਰਜਿਫ ਨਾਲ ਕਈ ਸਾਲ ਬਿਤਾਣ ਤੋਂ ਬਾਦ ਲਿਖੀ। ਇਕ ਤੀਜੀ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਉਸ ਨੇ ਓਰਗਾਨਮ ਤੋਂ ਬਾਦ ਅਤੇ ਗੁਰਜਿਫ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੀ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਬਾਰੇ ਘੱਟ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ A NEW MODEL OF THE UNIVERSE... ਅਜੀਬ ਕਿਤਾਬ ਹੈ, ਬੜੀ ਵਚਿਤਰ ...।

ਮੁਰਸ਼ਦ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿਚ ਉਸਪੈਂਸਕੀ ਨੇ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਗਾਹਿਆ, ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਆਇਆ, ਮੂਰਖਾਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਹੈ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਲੱਭ ਜਾਂਦੇ ਨੇ। ਸਾਲਾਂ ਬੱਧੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਬੰਬਈ ਵਿਚ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ A NEW MODEL OF THE UNIVERSE: ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਸ਼ਾਇਰ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਪੈਂਸਕੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗਾ ਉਹ ਕੀ ਕਹਿ ਰਿਹੈ। ਪਰ ਜੋ ਜੋ ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਗਿਆ, ਸਚ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨੇੜੇ ਸੀ ... ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ... ਸਿਰਫ ਨੇੜੇ... ਵਾਲ ਕੁ ਜਿੰਨਾ ਫਰਕ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਪਰ ਵਾਲ ਜਿੰਨਾ ਫਰਕ ਬੜਾ ਫਰਕ ਹੁੰਦੇ। ਉਹ ਅਛੂਹ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਲੱਗਾ ਰਿਹਾ... ਲੱਗਾ ਰਿਹਾ।

ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਉਹ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਇਕ ਕਾਫੀ ਹਾਊਸ ਵਿਚ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਵਚਿਤਰ ਅੰਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਥੇ ਗੁਰਜਿਫ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਗੁਰਜਿਫ ਹੁਣ ਤਕ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਗੁਰੂਆਂ ਤੋਂ ਅਜਬ ਸੀ। ਕੈਫੇ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਲਿਖਦਾ ਹੁੰਦਾ। ਲਿਖਣ ਵਾਸਤੇ ਕੇਹੀ ਥਾਂ ਲੱਭੀ ! ਕਾਫੀ ਹਾਊਸ ਵਿਚ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ, ਲੋਕ ਖਾ ਪੀ ਰਹੇ ਨੇ, ਗੱਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ, ਬੱਚੇ ਇੱਧਰ ਉਧਰ ਭੱਜੇ ਫਿਰ ਰਹੇ ਨੇ, ਗਲੀ ਦਾ ਸ਼ੋਰ, ਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਹਾਰਨਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼, ਇਕ ਤਾਕੀ ਲਾਗੇ ਬੈਠਾ ਇਸ ਸਾਰੇ ਖੱਪਖਾਨੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ALL AND EVERYTHING ਲਿਖਦਾ।

ਉਸਪੈਂਸਕੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਸੇ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਕੌਣ ਰੋਕੇ ? ਮੁਰਸ਼ਦ ਨੂੰ ਦੇਖੋ ਤੇ ਇਸ਼ਕ ਨਾ ਹੋ ਜਾਏ, ਜਾਂ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੁਰਦਾ ਹੋ, ਜਾਂ ਪੱਥਰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਸਿੰਥੈਟਕ ਮਸਾਲੇ ਦੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹੋ। ਜਿਸ ਛਿਣ ਗੁਰਜਿਫ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ, ਵਚਿਤਰ ਅੱਖਾਂ, ਇਹੌ ਸਨ ਉਹ ਅੱਖਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸਾਰੇ ਜਹਾਨ ਵਿਚ ਲਭਦਾ ਫਿਰਿਆ, ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਮੈਲੀਆਂ ਗੰਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਢੂੰਡਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਇਹ ਕੰਢੇ, ਮਾਸਕੋ ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾਲ ਕਰਕੇ ! ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਲੱਭਣ ਗਏ ਕਦੀ ਕਦਾਈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਹੈ।