ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸਾੜ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਪਰ ਖਲੀਲ ਜਿਬਰਾਨ ਨੇ ਪੈਰਬਰ ਦਾ ਬਾਗ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਐਪੀਕਿਊਰਸ ਵੀ ਮਿਲਾ ਤਾਂ ਦਿੱਤਾ।

ਚੌਥੀ ਕਿਤਾਬ... ਖੂਬ... ਚੌਥੀ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਖਲੀਲ ਜਿਬਰਾਨ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਹੈ, ਮਾਲਕ ਦੀ ਆਵਾਜ਼, VOICE OF THE MASTER. ਮੂਲ ਜ਼ਬਾਨ ਵਿਚ ਕਮਾਲ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਅਨੁਵਾਦ ਵਿਚੋਂ ਵੀ ਅਨੰਤ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀਆਂ ਪੈੜਾਂ ਦਿਸ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹੋ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਜਿਹੜੀ ਬੋਲੀ ਖਲੀਲ ਜਿਬਰਾਨ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਇਹ ਉਹੀ ਹੈ ਈਸਾ ਦੀ ਬੋਲੀ। ਇਹ ਗਵਾਂਢੀ ਨੇ, ਖਲੀਲ ਜਿਬਰਾਨ ਦਾ ਘਰ ਲੰਬਨਾਨ ਵਿਚ ਸੀ। ਦਿਉਦਾਰਾਂ ਹੇਠ ਖਲੀਲ, ਲਿਬਨਾਨ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉਚੇ ਲੰਮੇ ਦਰਖਤ ਹਨ। ਲੰਬਨਾਨ ਦੇ ਦਿਉਦਾਰਾਂ ਵਲ ਦੇਖਦਿਆਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਾਨਗਾਗ ਦੇ ਕਥਨ ਉਪਰ ਇਤਬਾਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੁੱਖ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਇਛਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਤਾਰਿਆਂ ਤੱਕ ਪੁੱਜਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੈਂਕੜੇ ਫੁੱਟ ਉਚੇ ਹਨ, ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ।

ਖਲੀਲ ਜਿਬਰਾਨ ਕੁਝ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਈਸਾ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਈਸਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਹ ਪਰ ਕਿਸੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਈਸਾ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਜੁਲਦਾ ਸੀ। ਈਸਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ ਉਹ, ਕਨਿਫਿਊਸ਼ਿਅਸ ਵਾਂਗ ਉਹ ਵੀ ਖੁੰਝ ਗਿਆ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਉਸ ਦੇ ਵਕਤ ਲੰਬਨਾਨ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਰਸ਼ਦ ਧਾਰਨ ਕਰਕੇ ਪੁੱਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਵਿਚਾਰਾ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੀਆਂ ਗੰਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿਚ ਭਟਕਦਾ ਰਿਹਾ। ਮਹਾਂਰਿਸ਼ੀ ਕੋਲ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਜੋ ਉਦੋਂ ਜਿਉਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਈਸਾ ਸੀ, ਬੁੱਧ ਸੀ। ਕੌਣ ਹਾਂ ਮੈਂ ? WHO AM I?

ਰਮਨ ਦੀ ਕਿਤਾਬ। ਰਮਨ ਵਿਦਵਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਵਧੀਕ ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਤਾਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਅਜਿਹਾ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਮੁੜ ਨਾ ਪਰਤਿਆ। ਗਰੀਬ ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਪਰਤੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਹਿਲ ਮਿਲ ਜਾਏ। ਉਸ ਦਾ ਸਾਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੇ ਨੂੰ ਪੁੱਛੇ ਕੌਣ ਹਾਂ ਮੈਂ? ਜਾਗਰਣ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਹੀ ਮੋਢੀ ਉਹ ਹੈ, ਕੋਈ ਅਮਰੀਕਣ ਪੱਠਾ ਨਹੀਂ। ਅਮਰੀਕਣ, ਮੋਢੀ ਹੋਣ ਦਾ ਝੂਠਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮੈਂ ਕਿਹੈ ਕਿਤਾਬ ਮਹਾਨ ਨਹੀਂ, ਬੰਦਾ ਮਹਾਨ ਹੈ। ਕਦੀ ਮੈਂ ਮਹਾਨ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੇਖਕ ਛੋਟੇ ਹਨ, ਸਾਧਾਰਨ। ਹੁਣ ਇਕ ਸਹੀ ਮਹਾਨ ਪੁਰਖ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰ ਰਿਹਾਂ ਜਿਸ ਨੇ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ। ਕੁਝ ਵਰਕੇ ਬਸ, ਪੈਂਫਲਿਟ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ ਖਾਮੋਸ਼ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬੋਲਦਾ, ਦਿਨ ਵਿਚ ਇਕ ਅਧ ਵਾਰ। ਮਹਾਂਰਿਸ਼ੀ ਰਮਨ ਕੋਲੋਂ ਖਲੀਲ ਜਿਬਰਾਨ ਨੂੰ ਬੜਾ ਕੁਝ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ। ਤਦ ਉਹਮਾਲਕ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਸਕਦਾ। ਮਹਾਂਰਿਸ਼ੀ ਰਮਨ ਨੂੰ ਵੀ ਖਲੀਲ