meehaaeel saadoviaano

adhee sadee ton vadh meehaaeel saadoviaano deean laasaanee kirataan rumaaneean de saahit ute chhaaeean hoeean han|

kahaanee kahin de hunar vich meehaaeel saadoviaan bemisaal hai| rumaaneean bolee de bhanddaar ute uhadaa kamaal daa kaaboo hai| kiratee lokaan lee piaar te hamadaradee uhade andar amak hai, ate ihanaan mihanatee lokaan de dukhaan te aasaan daa hee uhadeean kirataan vich chitaran hai| ih chitaran inabin zindagee dee sachaaee de anukool hai|

saadoviaano daa janam 5 navanbar 1880 noo hoeaa| uh roomaaneea de utaree moladaaveea ilaake vich ik chhotte jihe kasabe paashakaanee vich jamiaa| is kasabe dee bahutee vason gareebee daa sikaar see, te aapaneean nitaapratee deean museebataan ton vadh kujh naheen see jaanadee| bachapan vich hee uhanoo os ilaake deean kaavamee lokakahaaneean daa suaad pai giaa te odon ton hee uhanaan lokaan naal, jiharre zulam dee addee thale pisade, agiaan de hanere vich jafar jaalade san, auhadaa barraa ddoonghaa sabandh ban chukiaa hai| meehaaeel saadoviaan deean likhataan roomaaneean de lokaan noo samarapit geet han; te vikaas karan, agaanh vadhan, te chaananiaan tak aparran lee uhanaan lee preranaa bharapoor bulaavaa vee han|

saadoviaano ne aapanee zindagee vich hun tak 100 ton vadh kitaabaan naal roomaaneean de saahitabhanddaar noo ameer keetaa hai | roomaaneean de lokaan dee zindagee bahut puraane beete jugaan de kise vee te varatamaan dee kahaanee vee doven saadoviaano dee moolapreranaa de amak some han| uhadeean kahaaneean dee pahilee kitaab te baaj ik itihaasak naaval, 1904 vich likhe ge san| fer 1906 vich uhane fauajee zindagee baare kaaraporal jaarajitasaa deean yaadaan likheean| ese saal kumalaae fula ik lamee kahaanee likhee; te is kitaab vichon pahilee vaar es lekhak de kahaanee kahin de gun deean sanbhaavanaavaan ujaagar hoeean| nikolaae maane dee ddaaeiree 1907 vich saanoo uhadeean niranaa kar sakan deean adatee sifataan daa pahilee vaar jhaaulaa paindaa hai| is ton pichhon jhageean de vaasee te kujh hor kahaanee sangreh chhape, te fer ik itihaasak naaval soeimaareshatee bansa, eik samaajee naaval kaarakhaanaa siret vich vahindaa aaeaa, jaadoo daa jhundd, bachiaan lee kahaaneean, dhundon paara, aankootaa

dee saraan, kainasar de nishaan thale, shahizaade dukaa daa raaja, kuhaarree, te jader bharaa aad chhapade rahe | 23 agasat 1944, roomaaneean dee azaadee pichhon uh chaanan poorab valon aaundaa hai, maasako, poorabee uddaareean, nikee ponaa, meetriaa kokora, fulaan daa talisama, nikoaaraa potakoaavaa aad likh chukiaa hai|

saadoviaan deean sabhanaan likhataan vich janasadhaaran lee barree ddoonghee manakhee hamadaradee hai; aapanee honee noo tabadeel karan lee uhanaan de sangaraam dee tikhee soojh hai| saadoviaano deean kirataan vich jiharraa naroaa aashaavaad hai, auhadee neenh vee ihee hamadaradee te soojh hai| uhadeean kitaabaan paatthakaan de man vich zindagee lee piaar preradeean han, bhavakh vich vishavaas jagaandeean han, te ih aas banhaandeean han ki ik din lokaan dee jit hoegee | saadoviaano deean kirataan lokaan de sangaraam dee vaarataa han, eik sheesaa han jis vichon lokaan noo azaadee te inasaaf de aadaras val vadhan deean chirapuraaneean aasaan dee nuhaar disadee rahindee hai|

pichhale dasaan saalaan vich roomaaneean de lokaan de jeevan vich jiharreean mahaan tabadeeleean aaeean han, eihanaan daa uhadeean likhataan ute barraa ahim asar piaa hai| uhade jeevan baare drishatteekon vich ik visaalataa aa gee hai| ih lekhak jiharraa ene samen ton aalochak yathaarathavaad de dristteekon ton likh rihaa| see, hun ik naveen manzil ute puj giaa hai, te uhane samaajavaadee yathaarathavaad daa ucheraa drishatteekon apanaa liaa hai; te uhadee roohaanee akh ne zindagee deean anant chauarraaeean noo ghokhadiaan, meetriaa kokora naaval varageean naveean kirataan roomaaneean noo diteean han| ih kirataan roomaaneean de lokaan dee varatamaan zindagee dee ddoonghee samajh te roomaaneean de edoon vee chaanane te khushahaal bhavakh vich uhade pake yakeen daa fal han|

meehaaeel saadoviaano noo roomaaneean de saahit daa mahaan kavee samajhanaa chaaheedaa hai ik kavee jis ne vaaratak vich likhiaa hai| uhadeean likhataan raaheen rumaaneean dee bolee ne uh kalaachotteean chhuh leean han, jinhaan dee eda pahilaan roomaaneean de saahitak itihaas vich koee misaal naheen miladee| uhadee bolee ute lokaan dee bolee de naroepan, naikoolase 16721744 deean likhataan dee ravaanee, te moladaaveea de prasadh kahaaneekaar eeon kareeangaa de suhaj daa asar hai| uhadee bolee vich ik anokhee sundarataa hai ih ik ajihe kalaakaar dee bolee hai jiharraa barree vaaree kamaal noo chhuh laindaa hai|

auh aapane desh dee vaddee paaraleemaintt dee pradhaan manddalee daa meetapradhaan te roomaaneean dee lok jamahooree reepabalik de lekhak sangh daa pradhaan hai| es tarhaan aapane lokaan dee samaajee zindagee te aapane saahit dovaan lee uh anathak ghaalaan ghaaladaa rahindaa hai| jindagee naal bharapoor piaar karadiaan, zindagee dee jo vee sohanee changee den hai uhade lee aapanee har kirat vich utashaahee prasnsaa pragattaandiaan, meehaaeel saadoviaano aman de raakhiaan dee pahilee kataar vich ddatt ke kharrotaa hoeaa hai| uh rumaaneean dee aman kauansal daa pradhaan te sansaar aman kauansal daa mainbar hai|

auhadaa ih naaval meetriaa kokora 1949 vich prakaashit hoeaa see| pichhon ihade ton filam te theettar lee naattak vee banaae ge| is naaval de anuvaad duneean deean anekaan boleean vich chhap chuke han| sansaar de aman sangaraam lee ih naaval amalee den samajhiaa giaa hai, te es lee ihanoo aman daa kauamaantaree inaam sansaar aman kauansal valon mil chukiaa hai|

hun saadoviaano aapane jeevan bhar dee rachanaatamak saragaramee dee chottee ute puj ke, aseeven varhe de nerre aparradiaan, manakhataa de khushahaal bhavakh vich attatt bharose naal dharrakadiaan, roomaaneean te sansaarasaahit de bhanddaar noo aapaneean shaanadaar kirataan naal ameer karee jaa rihaa hai| uh aapane des de naveen peerrhee de lekhakaan dee nit sahaaeitaa karadaa rihaa hai, te uhanaan lee uhade dil vich barraa piaar hai| naveen peerrhee de lekhak uhanoo aapane lee chaananamunaaraa samajhade han|

1 janavaree, 1959.

navatej singh

meetriaa kokor

1.

lizaa dariaa de nerre hee, eik vadde saare padhar maidaan de sire ute, sau varhe hoe es ilaake de lokaan ne aapanaa pindd usaariaa see| uhanaan es pindd daa naan dtattheekandtee paa liaa see, kiaunk lizaa dariaa daa vahin barre achanachet morraan te valaaviaan vaalaa see, te harraan de dinaan vich taan ih enaa charrh jaandaa see ki pindd duaale khilareean vaaheean beejeean paileean noo vee dtaah lagadee te uh dariaa burad ho jaandeean san|

es padhar maidaan daa es pindd de vaaseean ne panchheevaarraa naan rakh ditaa see|

auh aakhade hunde san, othe jithe jageeradaar dee sabh ton vadheea kanak pakadee e| othe tuseen kee vaar uhanaan jangalee panchheean deean ddaaraan nighee pauan vich manddraundeean vekh sakade ho, jinhaan kar ke is maidaan daa ih naan piaa see |

eih koee thal taan naheen, tuseen othe pinddaan de pindd ugaa sakade ho| par budtarre maavaromaatee ne aapane putaraan kolon sahunaan chukaaeean san ki uh ethe ik vee makaan naheen banan denage| panchheevaarre vich sudhaa hee sonaa e, te ih jageeradaar sonaa rolade rahinde ne, jadon aseen niree joonakattee karade te at dee gareebee vich aapane hadd rarrakade rahinde aan|

hunaale vich lokee lizaa noo ik nike jihe ddaanvaaddol pul raaheen paar karake paileean vich jaande| jadon uh pashookhandd kol hee pujade taan uhanaan noo panchheevaarre vichon pake hoe daaniaan dee mahik aaundee|

meraa chit karadaa e kade main chittee rottee khaa sakaan koee kahindaa|

auhade sangee has painde| ik vaar uhanaan vichon ik ne agon kihaa, changaa, parason teek uddeek lai | taan shait es maidaan noo beejan dee saaddee vaaree aa jaae|

meetriaa kokor odon haale masaan giaaraan varhiaan daa see, jadon uhane uparalaa javaab suniaan see| uhanoo samajh naheen see pee, par uh sabhanaan naal ral ke hasiaa zaroor see |

toon kiaun piaa inj dandeean kadtadaa en auhadee maan ne puchhiaa see, jiharree rerrhe de ute pe naarraan vich uhade kol hee dooharee hoee pee see |

aiven ee, main aiven ee has piaa|

jadon tainoo koee sur pataa naa lage, taan aiven moonh banaan dee koee lorr naheen |

par mainoo taan pataa e|

age bahike uhadaa piau rerre naal jute kumait ghorre noo chalaa rihaa see | uh pichhaanh murr ke has piaa see, hohoho| hun taan saaddaa meetriaa niaanaa naheen rihaa hun taan ih sakoole ghalanaa pau |

sakoole naa sakoole, ethe main changee tarhaan ihade kan puttoon taan jo ihanoo kan ho jaan ki vaddiaan deean galaan vich dhagaane naheen birakeedaa|

te uhane uhade moonh ute putthe hath dee chaperr maaree see, meetriaa chupachaap hee aapane atharoo pee giaa see|

hor kujh naheen kahinaa toon

auhane aapanaa sir arree jahee vich nivaa liaa, te roh naal ik paase ttedtee nazare takadaa rihaa|

zanaanee ne ik vaar fer uhanoo chaperr maaree |

toon doojee ver uhanoo kiaun maariaa e aadamee ne puchhiaa|

kiaunk.. uh mere val gunaaheean vaang tak rihaa see|

aagaapeeaahun vichaare daa khahirraa chhadd|

naheenmain naheen chhaddanaa te toon jaaraddanaa, toon aapanee bhalee nibhaaes maamale vich meree hee manee jaaoo| je fer kade ih mere val inj vekhadiaan mainoo nazar piaa, taan main ihadee chamarree udherr denee en| chir hoeaa toon vee inabin inj hee takadaa hundaa sain| tainoo ttheek kar liaa, te es katoore noo vee main ttheek kar lainaa en|

dtattheekandtee de lok har cheez daa aapane valon navaan naan paa lainde hunde san, auhanaan aagaapeea lagoo daa vee naan paaeaa hoeaa see| uh masaan aapane patee de lak tak pujadee see te saare uhanoo bauanee kahinde hunde san uh madharee, chauarree te barree kauarree zanaanee see; te lungooaan de jaaraddan noo uh kokor kahinde hunde san, kiaunk uhadaa lamaan saaraa ghunddeedaar nak see, te uh kub kadt ke turadaa see| uh barraa saaoo te tthandte subhaa vaalaa bandaa see | uhadee kupatee vahuttee chate pahir uhade duaale hoee uhanoo jhirrakadee rahindee see, auh koee din dihaar vee naheen see chhaddadee | uh uhade saahamane kurasee ute charrh kharrondee taan jo uhade moonh ute sidhiaan vekh ke aapaneean akhaan naal uhanoo looh sake | akheer jaaraddan ne chooncharaan karanee vee chhadd ditee see; par meetriaa inj daa naheen see, auh unj bhaaven aapane piau ute see, par uhane gurrhatee vich aapanee maan dee kauarr te kirr vee lai lee see|

auhadaa naan sarakaaree kaagazaan vich aapane piau de kunaan naal hee daraj keetaa giaa see, es lee saare uhanoo meetriaa lungoo dee thaan meetriaa kokor hee sadade san|

jaaraddan kolon uhane chup rahin daa ujadd jihaa dtang te ik paase ttedtee nazare takanaa sikh liaa see | jaaraddan uhanoo barraa piaar karadaa see, eihade ulatt aagaapeea daa taan jiven pichhale janam daa koee uhade naal vair see| kee vaaree uh kahindee hundee see, changaa hundaa, je main ihadee thaan kise chooche noo jamadee, koee baghiaarr taan ihanoo khaan daa suaad lai sakadaa|

aagaapeea daa arath yoonaanee bolee vich piaar hundaa hai.. jiharraa piaar maan kolon uhanoo miladaa us karake kee vaaree meetriaa daa jeea karadaa ki uh aapanaa jholaa chuk, eiko vaaree uhanoo mathaa ttek ke inj ethon bhaje ki fer ethe moonh naa vikhaae

aagaapeea siraf aapane vadde mundde de hee hunmanechunmane laindee see, jiharraa asalon hee uhade ute see, enaa madharaa te enaa mottaa ki fauaj vich jabaree bharatee vaaliaan vee uhanoo naheen see chuniaan, te es ton chhutt uh barraa meenaa te vingaval vaalaa see|

pahilaan taan us ik chhottemotte vapaaree naal bhiaalee paaee see, par fer jhatt hee uhanoo chhadd ke us aapanee nijee masheen laa lee see | ih maseen maidaan dee vakhee vich lizaa dariaa ton vadh ton vadh vith ute uhane chaaloo keetee see| is motte, bhaare te ghumanddee masheen vaale daa naan geetazaa lungoo see | othon de lokaan ne ihadaa hor koee naan paanaa jrooree naheen see jaataa| uhadaa aapanaa naan aapane aap vich hee ik achhaa khaasaa makhaual ban chukiaa see, ethon tak ki ih naan beezatee daa ik lafaj ban giaa see|

aagaapeea bauanee pandaraan varhiaan dee umar vich hee viaahee gee see, te uhade kine hee baal hoe san| har do varhiaan pichhon takareeban ik| par ihanaan saariaan vichon siraf do hee bache san gheetajaa paletthee daa, te meetriaa| geetazaa noo shuroo suroo vich uhane aapanee chhaatee ton hee dudh piaaeaa see, te uh uhanoo barraa| piaar karadee see| par fer vee tinaan ku maheeniaan pichhon hee uhane uhanoo dudh piaaunaa chhadd ditaa see, te je kite uhadee sas konasataandeea pooree khechal naal is baal noo bakaree daa dudh naa chunghaandee, taan ihane mar jaanaa see|

par inj uhane niradee hon karake naheen see keetaa, sagon es karake ki odon haalee uh aap vee taan baal hee see| pindd deean daaeean noo barraa hirakh see ki

auhade piau, maanol chaache ne, enee chhottee umare hee uhanoo viaah ditaa see| par chaachaa maanol jidaa pindd vich sharaabakhaanaa see, auhadee aapanee vahuttee sharaab de ik ddaram thale aa ke bahut chir hoeaa mar chukee see, te hun ene varhiaan pichhon, auh lokaan naal galaan karadaa uhade piau, maanol chaache ne, enee chhottee umare hee uhanoo viaah ditaa see| par chaachaa maanol jidaa pindd vich sharaabakhaanaa see, auhadee aapanee hundaa see uhanoo hor vahuttee liaan daa hak see| so uhane naal de pindd aadaankaataa dee ik vidhavaa naal rahinaa shuroo kar ditaa ate uh hun bahutaa chir aapane nerre aagaapeea noo naheen see rakhanaa chaahadaa| jaaraddan lungoo vee barraa chhottaa see, par uhade maapiaan ne kurree de naal daaj vich miladee zameen noo pahil ditee, te ih saak jhattapatt hee ho giaa| inj jaaraddan surat saanbhan ton pahilaan, laazamee fauajee nauakaree karan ton vee pahilaan es kurree de ghar daa maalak ban giaa|

je sharaabakhaane de maalak ne uh thaan vaapas naa khreed lee hundee taan uh tin jaan es ton kujh vadh varhiaan lee change din bitaa lainde; par taan vee uhanoo khush rahin daa bahutaa mauakaa naa miladaa, kiaunk viaah noo haalee bahutaa chir naheen see hoeaa ki aagaapeea ne har tarhaan dee takaleef denee shuroo kar ditee see|

te gheetajaa de pichhon jiharre chhe hor baal hoe, auhanaan vichon kujh khasare naal mar ge, koee kutekhangh naal, koee antarreean de soje naal te koee feem vadh ditee jaan naal; har koee aapane bhaagaan setee| aagaapeea ne ihanaan vichon kise noo aapanaa dudh naa piaaeaa| daaeean ne uhanoo salaah ditee ki uh es gal dee ratee chintaa naa kare|

atthavaan baal see meetriaa, auh sabh kaase vichon bach nikaliaa| ghanttiaan badhee kaalee rottee de ttukarre chabaan naal vee uhanoo kujh naa hoeaa| khasare, forre, te marorraan ne vee uhadaa kujh naa vigaarriaa| jadon uhade kolon ubalade paanee dee deg ulatt gee taan vee uh sarriaa naa| jadon ghar de pachhavaarre panghoorre vich piaa, aapanee pitth ute dulateean maaradaa te chirreean vaang cheencheen karadaa uh sooraan noo labhaa taan uh ihade cheer ke ttukarrettukarre naa kar sake|

auh kache sioaan de kaarrhe naal vee naa mariaa, te jadon uhanoo kutaakhangh lagee te pindd deean zanaaneean ne ghorre dee lid vichon kadtiaa paanee uhade moonh vich paaeaa, taan vee uh naa mariaa| naheen| uh es peerraan museebataan dee duneean vich rahin lee pakee dhaar baitthaa see, te uh ihade vich ddattiaa rihaa|

auhade hadd pair aapane pio vaang hee mahakale san, auhadaa nak uhade moonh de vichakaar girajh dee chunjh vaang murriaa hoeaa see| uhadeean bhakhadeean akhaan uhade mathe thale de jiaoondeean shaiaan vaang nit hiladeean rahindeean san|

auhade vichon uhade piau noo aapanaa aap labhadaa te uh uhanoo barraa piaar karadaa hundaa see|

siraf ene karake hee aagaapeea uhanoo tak ke vee raazee naheen see| jadon vee uhanoo uh najree paindaa, jhatt koee naa koee kasoor uhadaa uhanoo labh paindaa, te uh chate pahir uhanoo lat jaan ddanddaa tthokan lee tiaar rahindee see|

chhetee hee meetriaa ne us ton kaneen khisakaanee sikh lee| uhadeean lameeanlameean furateeleean lataan san, te uh bin uddeeke hee, aapane khindde vaalaan vaale sir noo pichhaanh morradaa te uchee saaree cheekadaa natth jaandaa |

auhadee maan uhadee barree sooh rakhadee, khaas tauar ute jadon uh galaasaan te aloochiaan dee bahaare ghar de pachhavaarre baag vich ghunmadaa hundaa|

vaarraan ttapattap toon thakiaa naheen, gheecharraa meraa te odon kaalajaa tthandtaa hoaoo jadon ik din toon ihanaan vaarraan ute hee ttangiaa jaaengaa|

auh jhaarreean vich dee ho jaandaa, te achhopale hee ik paasiaun jhaarreean dee viral vichon nikal aaundaa| aagaapeea vee vaarraan ttapadeettapadee sarrak tak uhadaa pichhaa karadee rahindee| meetriaa dariaa kol puj ke hee kite rukadaa| ik vaaree jadon uh uhadee pahunch ton baahar ho jaandaa taan uh hairaan hundaa ki maan jiharraa ddaraavaa dendee usadaa pichhaa karadee aaee see, auh kiaun pooraa naheen kar sakee|

auh ve jis ik din vaarr ute ttange jaanaa en, auh gurrhakadaa, te aahaa jee, meraa us ton khahirraa chhutt jaau|

aathan hon te jadon uhanoo bhukh lagadee, taan kite uh ghar paratadaa| aagaapeea uhade kaparriaan vichon dhoorr ddandde naal chhaddadee, te fer taree daa ik piaalaa uhade mathe ddamhadee| munddaa befaaeidaa hee jaaraddan age shikaaeit karadaa| jaaraddan hunaale dee garamee te paileean vich haddabhan kam pichhon jadon ghar paratadaa taan uhadaa angaang araam lee taanghadaa hundaa| uh agon koee javaab naa dendaa, te meetriaa kujh paise churaan dee sochadaa rahindaa taan jo uh teelaan dee ddabee lai ke es ghar noo odon ag laa sake jadon ihade ik khoonje vich uhadee maan khaddee ute kaparraa unan vich rujhee hove|

sabh ton aauakhaa vakat siaale vich langhadaa| baraf de jhakharr uhanaan noo aapane ghar de boohiaan andar rahin daa ddan laa dende, te havaa angeetthee vich seetteean maaradee rahindee | meetriaa aapanee julee dee ik nukare parachhaaviaan vich guchhaamachhaa hoeaa sisakadaa rahindaa| kade kadaaeen koee parachhaaviaan vichon raah ttonhadaa us kol aaundaa te uhade ute kise taparr daa ttukarraa de jaandaa, auh jhatt

eih mahisoos kar laindaa|

eih meraa baapoo e, auh sochadaa, naheen, eih uh naheen ho sakadaa, auhadee chaal edoon kujh bhaaree e|

shaid ih kise devate de pair ne, eik vaar uhane sochiaa|

eik din uhane jaaraddan noo kihaa, baapoohun siaalaa e | mere karan noo kujh naheen, saaraa din aiven makheean maaradaa rahinaa aan| hunaale vich mere lee kujh kam hundaa ekade batakhaan daa, te fer sooraan daa, jaan bakareean daa hee| kade sharaabakhaaniaun kujh lain lee mainoo bhej ditaa jaandaa jaan paadaree val sunehaa ditaa jaandaa e par hun mere jogaa ukaa koee kam naheen| meraa jeea karadaa e main sakoole jaavaan | maasattar jee vee kahinde san ki main tuhaadde naal sakool jaan dee gal karaan | uh kahinde san main bahut saare ghaah te bootteean ohale lukee kanak dee ik balee aan| sakoole jaanaa meree goddee karan varagaa hoegaa| chhetee hee mainoo chauadravaan varhaa charrhan vaalaa e|

suniaan ee nikoo kee piaa kahindaa e jaaraddan ne hairaan ho ke kihaa see|

aagaapeea ne bhit pichhon sabh kujh sun liaa see, te uh aapaneean akhaan noo ddaraaunee tarhaan golagol ghumaandee uhanaan dovaan ute ttutt pee see, haan, main sun liaa e | par rataa aapane val taan vekh, kee toon sakoole giaa sain te main, kee main kade kise sakool vich aapanaa vakat fazool guaaeaa e kee main ajihe kheha kharaabe vich kade pee aan te geetazaa daa hee lauauhanoo vee main ajihe lattoraan naal firan kite naheen see ghaliaa| saadde ghar batheraa kam en, te rab daa lakh shukar e, saanoo kaase dee lorr naheen| aapane nikoo noo chup karaa lai, naheen taan main uhade sir ute ajihee vatt ke dharaual maaraangee ki uhadaa sir uhade dtidd de thale jaa pichakegaa| je uh siaale de dinaan vich aalasee bananon ddaradaa e, taan main ajakalh vee uhanoo kam labh diaangee, eih sosaa vee uhanoo naa rahe|

lafaz jiharre uhade andar jhul rahe san, auhanaan noo baahar kadtan daa heea meetriaa noo naa piaa| uh cheek ke kahinaa chaahadaa see, tainoo bhootaan dee maar vagetoon maan naheen par uhane aapane moonh ute hath dhar liaa te kujh vee naa kihaa| uh kujh chir uhade val takadee rahee, eik vihulee musakarree uhadiaan bulhaan ute see, einj jaapadaa see ki jo meetriaa de man vich es vele ho rihaa see, auh ih sabh kujh samajh rahee see|

akheer siaale pichhon bahaar aaee, te lizaa dariaa deean lahiraan ddaraaune mauasamee harrh vich shookeean|

pindd de lokeen aapaneean paileean vich kam karan ge, meetriaa hal dee hathee ute hath dhar ke sajare siaarr vich turadaa giaa| uhane thake ghorriaan noo aapaneean akhaan naal palosiaa, te uhanaan naal galaan karadaa rihaa | baad vich uh aapanee maan te piau naal goddee lee giaa|

pichhe ghar ik budtee zanaanee, dihaarree ute, auhanaan de ikalekaare ghar daa khiaal rakh chhaddadee| naramanaram dhund vaale disahade valon halakee jihee nighee pauan vag rahee see, te sooraj chamak rihaa see| aagaapeea ne mundde noo aapane haal vich masat rahin ditaa| uh jiven uhade othe hon noo gaual hee naheen see rahee|

vaaree sir, bahaar pichhon hunaalaa aa giaa| sentt peettar te sentt paal de poorab ute jaaraddan te aagaapeea kujh cheezaan khareedan lee aapane rerrhe vich shahir ge|

maan meetriaa noo hukam de gee

khabaradaara gharon baahar pair naa paaeen| kan kholh ke dhiaan naal sun| changee tarhaan sun lai jo jo main tainoo aakh rahee aan, taan jo pichhon mainoo tainoo badaduaaeen naa deneean pain| jadon kise noo maan badaduaaeen de, odon uhanoo aapane lee khafan dee tiaaree kar chhaddanee chaaheedee e|

kalh saaraa din meenh varhadaa rihaa see, te lizaa dariaa noo vaddeean neeleean lahiraan rirrakadeean raheean san| raateen vee meenh varhadaa rihaa see, saver saar kujh ghanttiaan lee nimal hoeaa see, masaan enee ku der lee ki lokeen shahiron sauadaa vasat khareed sakan; te odon hee fer ik vaar badal jurr aae san te saaraa din chhajee khaareen meenh paindaa rihaa see|

meetriaa, kalaa te udaas, salettee disahade ute neejh laaee baitthaa rihaa| taparraan te boreean naal sir dtak ke jatt sarrak uton langhade rahe te dasade rahe, dariaa barraa roh vich see|

eih jhakharr kite pul hee naa rorrh ghate, eik ne kihaa, fer aseen aapaneean paileean ton katte jaavaange|

dupahir vele jaa ke ih duraghattanaa hoee, shahiron paratade vadde saare rerrhe pul ute aan charrhe| aafareean sookadeean lahiraan dariaa de kandtiaan ton darakhataan de tane te geleean rorrharorrh ke pul deean budtapuraaneean thameean naal ttakaraandeean raheean san|

ddaavaanddol te beyakeenaa pul aapane sabhanaan jorraan ton jhanjorriaa giaa see|

tinaan rerrhiaan de savaaraan ne dabaadab chaabakaan aapane ghorriaan noo maareean, taan jo uh pindd vaale kandte ute chhetee puj jaan | uh puj vee ge, parale kandte ute siraf jaaraddan te aagaapeea hee reh ge|

chaladaa kiaun naheen aagaapeea ne cheek ke kihaa|

jaaraddan ne jaanavaraan noo chaabak maaree, auhanaan de vaaho daahee natth utthe khuraan thale pul daa saaraa dtaanchaa ttukarrettukarre ho ke khiddauane vaang khilar giaa|

shateereean, bande, rerrhaa te ghorre sabh kujh ik bhiaanak garrabarr vich valhettiaa giaa| jiharre hunehune pul paar kar chuke san, auhanaan ddar ke cheek maaree, te aapane rerrhiaan ute charrh dariaa val lahindee utaraaee ute dauarr pe| pindd de hor vaasee vee bhajebhaje aae, auhanaan vichon ik kol ik vaddee saaree tangalee see, jidhe naal jaapadaa see jiven uh asamaan noo cheer suttanaa chaahadaa hai|

auhanaan noo kadt liaa giaa, jaaraddan daa sir cheetharriaa hoeaa see, te antaan daa lahoo vag rihaa see | uhanaan uhanoo kandte ute littaa ditaa, te uhade naal hee uhadee vahuttee noo paa ditaa| uhadeean lataan cheetharreean geean san, te uhanoo koeekoee saah hee aaundaa see|

auhane aapaneean akhaan kholheean te achaanak meerriaa uhanoo nazar aaeaa| munddaa barree tarasayog haalat vich kanb rihaa see, auh aapane hath maladaa te uhade dandorrike vaj rahe san|

einj jaapiaa jiven aagaapeea uhanoo kujh kahinaa chaahadee see | meetriaa uhade val agaanh ho ke niaooeaa, te vaddevadde ddasakore lain lagaa| uhadee maan ne aapanaa khabaa hath aapane galamen vich paaeaa te othon dil dee shakal daa baniaan ik bisakutt kadtiaa, eis bisakutt de ute laal rang dee khandd vich kujh akhar likhe hoe san| ih kanak te shahid daa baniaa dil panghar piaa te inj jaapadaa see jiven is vichon lahoo vag rihaa hove | bas ik pal daa pal hee see, te uh mar gee| uhade kharhave moonh ute ik ajeeb jihee musakaan see| jaaraddan aapaneean kaaleean sheese vaneean akheean naal bekirak asamaan val neejh laaee uhade nerre lettiaa hoeaa see|

2.

masheen vaale gheetajaa noo teehavaan varhaa ttapiaan koee bahutaa chir naheen see hoeaa, par uh edoon vadderaa lagadaa see| museebataan, fikar uh rone rondaa rahindaa|

auhade ute dinodin charabee charrhadee jaandee, auhadaa moonh mulaaeim te uhadeean akhaan de chhapar koeaan kolon kujh soohe san| uhadaa nak chhetee hee chooeekaa aloochiaan dee sharaaba bahutee peen karake laal ho giaa see| uhanoo ih sraab barree bhaandee see, te uh nem naal ih peendaa, roz savere ihadaa ik vaddaa galaas|

masheenon uddadee es kheh de naal, auh kahindaa, mainoo kujh sangh gilaa karan dee vee lorr e naheen te main taan injan vaang fafafaf karan lag pavaan|

auhade ghar vaalee sataankaa aiven bemaloomee jahee us ton uchee see, auhadaa pinddaa laal te shaaheean vaalaa see | je uh uhanoo ik sunaandaa, taan uh agon das sunaandee| maanpiau de narroe ute vee uhadaa vateeraa dtukavaan naheen see| uh aapane diaur meetriaa val ttedteean nazaraan naal takadee rahee, te fer gheetajaa de kanaan vich dter saaraa chir kujh kahindee rahee| uhadeean akhaan machhee vaang lichalich karadeean san|

meetriaa naal uh khirre mathe kade naheen see kuee, te kirr rakhadee see, so meetriaa ne dil hee dil vich es vele uhanoo gaalhaan kadteean|

budtebadtee de ikatth dee rottee maapiaan vaale ghar hee keetee gee, guaandteean ne khoob khaadhaa, te lerrake peetee| meetriaa noo khaanapeen lee sabh ton chhekarr miliaa| te odon vee uh kujh burakeean, te bottee lai ke ik khoonjhe vich khaan lee jaa baitthiaa|

par othe vee uh sataankaa deean varamen varageean nazaraan ton naa bachiaa, te sataankaa de mathe ute tiaurreean pai geean|

es zanaanee de ghar rahindiaan meree jind taan narak ban jaaegee, mundde ne sochiaa| paadaree ne aradaas keetee, te fer uhane savarag te narak daa kisaa chherriaa jiharre saaddee es duneean vich nek hunde han, auh savarag vich jaanage, te paapeean noo narakaan vich taseehe bhogane painage, jithe paralo teek uhanaan noo lakhaan daint taseehe dende rahinage | siraf charrhaave te aradaasaan hee rab dee mihar saadde ute puaa sakadeean han| gunaahee aan te bhul bakhashaan, manamatee aan te uhadee razaa noo man lain|

je tuhaadde kol paisaa hoe taan tuseen savarag vich vee aapane jogee thaan mul lai sakade ho, meetriaa ne guttak ke aapane dil hee dil vich kihaa|

takiaa ee es shaitaan noo dandeean kadtadiaan sataankaa ne aapanaa tikhaa moonh roh naal gheetajaa val karadiaan chilak ke kihaa, paadaree pavatar cheezaan daa bakhaan kar rihaa see, te ih teraa chobar bhootanaa hadd choosee jaa rihaa see, matthiaaee khaa rihaa see, te dandeean kadt rihaa see | meerriaa toon sidhaa shaitaan kol

pujanaa en|

naheen ukaa naheen main aapane lee savarag dee ttikatt khareed lavaangaa|

changaa hove je toon das saken kaahade naal

main koee sabeel kar hee lavaangaa| ameer lokeen havaaee jahaaz lainde ne, mhaatarraan noo kise naa kise tarhaan guzar karanee paineen en| te je koee raah naa hee labhaa, taan fer jithe toon kahinee en othe hee main chaliaa jaavaangaa, te meree jaache othe taan har hafate daavataan uddadeean ne, te vaaje vajade ne

auhadee bhaabee ne hathaan naal uhanoo fittakaaradiaan kihaa, suniaa ee ihadaa kufar, gheetajaa

aaho, main sabh sun liaa e | par ihanoo ihanaan galaan daa kee pataa

auh guse naal aape ton baahar ho gee te uhane zorajor dee farash ute lataan maaradiaan kihaa, tainoo kujh pataa e ki naheen| ik dam bak de|

mainoo kujh pataa naheen, te toon kiven soch sakanee en ki mainoo kujh pataa hovegaa| main taan othe kade giaa naheen, shait toon te gheetajaa othe pair paa aae ho, shait tuhaanoo pataa hove

par moorakhaa aseen vee othe kade naheen ge|

taan fer tuhaanoo kiven pataa e ki savaragaan vich kee hundaa e

ajihee putthee mat vaale naal taan gal karanee ee veehaan daa ghaattaa e

sataankaa ne cheek ke kihaa, chhadd soo parhaan, gheetajaa | toon ihanoo ik lafaz kahinaa en te uh agon chhatee ulattee kar dendaa e | toon kahinaa en ik shai dudh chittee e, auh kahindaa e naheen kaalee chutt e|

par bahutaa taan inj jaapadaa e ki ihadaa rang koee naheensiraf khattaa kusailaa jihaa suaad e, meetriaa ne agon sunaaeen|

einj kalaam karanaa en toon mere naal

main duneean vich kalaakaaraa reh jaan karake barraa dukhee aan|

ese lee toon enaa gusataakh bolanaa en.. te fer vee toon chaahanaa en ki main tainoo nuhaavaan dhuaavaan, tainoo kaparre puaavaan te tainoo khaan noo diaan toon niraa koharr en| mere aapane niaane ee kaafee ne| mainoo naheen teree lorr| mereean dheean tere haan deean ne, pichhon koee gal nikal jaandee e | mainoo aapanee muttiaar bhain dee vee raakhee karanee painee en |... jo vee e, aseen barre saare haan aapane ghar, te saaddaa mez enaa vaddaa naheen |

meetriaa ne haukaa bhariaa|

edhar vekh, masheen vaale ne aapanaa nak maladiaan kihaa, mainoo tere ute barraa taras aaundaa e akheer toon meraa bharaa en|... te toon hun bahutaa naa chaparrachaparr kar, sataankaa, tainoo chup kar ke meraa faisalaa sunanaa pavegaa|

je ih changaa e, gheetajaa taan main sun lavaangee| te je ih naheen, taan fer main kan naheen dharanaa |

main tainoo kahinaan vaan tainoo sunanaa pavegaa, masheen vaale ne zorajor dee jmeen ute lataan maar ke kihaa|

changaa fer, gheetajaa, tainoo pataa ee e main ik sharat ute har vaar sun lainee hunee aan je toon mere hak changee tarhaan pooren|

main har ik de hak pooraangaa|

einj soch rihaa en toon|

jo ttheek te hakee e uhee main karaangaa, te hun toon aapanee bak bak band kar|

je inj hee e, taan fer main chup kar jaanee aan| mainoo es gur daa pataa e jadon bandaa boladaa hoe taan teeveen noo chup kar ke sunanaa paindaa e| par gheetajaa, tainoo ih vee pataa honaa chaaheedaa e ki jis maamale baare aseen jhagarr rahe haan, aus baare main aapanee pooree gal haalee naheen mukaaee| es nike jihe masheen laage de kotthe vich aseen ik dooje ute toorre pe aan| saanoo hor thaan dee lorr e, othe saaddaa saariaan daa nibhaa naheen honaa; so aseen budteebadte de ghar aan rahee, ethe aapane maaladdangar lee saadde kol kurr vee ho jaaegee, te pichhe baag vich falaan de bootte vee ne... tainoo chete honaa en, meree sas vichaaree rone rondee hundee see ki ih kulahinaa kapatar uhade saare galaas te alooche uddaa laindaa e

toon chup karanee en ki naheen aapane hise dee pooree sharaab pee ke garam ho ke gheetajaa gajiaa, main ih sabh kujh hun tak changee tarhaan soch vichaar liaa e, samajh aaee mainoo teree sikhiaa dee muthaajee naheen pee | main faisalaa keetaa e ki aseen saare es ghar aa rahee| masheen ute aseen bahut saare aan, te ik hor lee taan saadde kol othe ukaa koee thaan naheen, te aseen uhanoo maapiaan vaale ghar vee naheen chhadd sakade kiaunk ethe aseen aap vasanaa en | so saanoo barree changee tarhaan gin gatt lainaa chaaheedaa e ki aseen uhadaa kee bandobasat karee ttheek e naa

meetriaa ne lasooveen nazar naal uhanaan dovaan noo takiaa, te addol hee kihaa, meraa vee jadee bhon vich onaa hee hisaa e, jinaa tuhaaddaa|

haahaa, masheen vaalaa vihulaa haasaa hasiaa, teraa hisaa teraa e,

eih taan gal saaf e par toon uhadaa achaar paanaa en kee karengaatere kol us ute kam toran lee ik joon vee naheen, naale toon haalee asalon kmaumaraa en | jadon toon gabharoo hon ute fauaj dee laazamee nauakaree pooree kar aaengaa, odon teraa hisaa main tainoo uven daa uven morr diaangaa | hun ton odon teek, main saaree ton dee vaahee karaangaa|

par bhon fasal degee, auhade chon meraa hisaa

halaatoon taan aapanee gandt daa barraa pakaa en|

jo mere hise aaegaa, auhade naal main aapanee parrhaaee daa kharachaa toranaa chaahadaa aamain parrhaaee karanee en|

sataankaa inj burrhakee jiven kise baladaabaldaa choa uhanoo chhuhaa ditaa hoe, eih munddaa taan saaddeean berreean vich vatte paa ke hee sabar karegaa|

chup ho, toon naa aapanee maara mainoo gal kar lain de| te fer uhane meetriaa val moonh karake kihaa, edhar vekh, oe nikamiaa| saadde piau noo kite parrhanaa likhanaa aaundaa see | uhane mainoo vee kade sakoole naa paaeaa| te anaparrhataa ne uhadee changiaaee noo kujh vattaa taan naheen laaeaa, te jithon tak meraa talak e, mainoo tak ke hee teree tasalee ho jaaegee| toon sochiaa vee e main tere rahinasahin, tere kaparriaan, kitaabaan te hor shaiaan jiharreean tainoo sakoole lorr painageean uhanaan daa kharachaa kithon pooraangaa

taan fer main kee banaangaa shait mangataa

sun meetriaa toon hor hun bahutaa chir aapanee bhairree boothee naal saaddeean akhaan noo naheen sataandaa rahengaa| ih te teraa vasab ejiven maan kahindee hundee see | tainoo bhaaven kujh vee hove, har gal vich hun meree mananee painee en, kiaunk main teraa vaddaa bharaa vaan te ghar daa maalak | main es baare kujh chir hor sochaangaa, te fer sabh najatthiaa jaavegaa|

meetriaa chup see| uhadeean akhaan vichon atharoo faranafaran veh ture, te do nadeean jaheean ban ke uhadee kameez de galamen ute ddig raheean san| achanachet uhane kandh val moonh kar liaa| uhane uchee saaree ddasakoraa lai ke aapane ute kaaboo paanaa chaahiaa, par bevas ho ke uhadeean bhubaan nikal geean| kujh ku chir pichhon uhane kandh valon moonh morr liaa, par neeveen paaee rakhee|

sacheenmainoo tere te barraa taras aaundaa e| zanaanee ne haunkaa bhar ke kihaa|

meetriaa ne dand peenhadiaan barree kauarr naal vekh ke kihaa, je main ddaakoo ban giaa, taan saaraa kasoor mere bharaa daa hee hoegaa

hoon..., masheen vaalaa uhade val lapak ke gajiaa, main tainoo changee tarhaan dasaangaa| main teree ikaek haddee torr diaangaa| aapane roh de veg vich uhane uhanoo vaalaan ton farr liaa, auhadeean akhaan chanddaalaroop hoeean tezatej ghunm raheean san, te uhade moonh vichon jhag vag rahee see|

sahe vaang chhuhalaa, meetriaa aapane pichhe kaarr boohaa maar ke gharon baahar nas giaa | gheetajaa jadon uhade magar hoeaa taan uhadaa mathaa es boohe naal vajaa|

main tainoo hazaar ttukarriaan vich dararr ke bareek peeh chhaddaangaa, te belache vich paa ke tainoo chukaangaa

auhane boohaa ene zor dee kholhiaa te kaarr karake band keetaa ki saare kabaje hil ge, te uh khabe hath naal neeveen paaee jhareettiaa mathaa maladaa, bhaarebhaare pairaan naal larrakharraandaa baahar noo bhaj piaa| uhane ik nukare piaa ddanddaa aapane saje hath vich kas ke farriaa hoeaa see | uhanoo tthaakan vaalaa hun othe koee naheen see rihaa saare praahune aapo aapane ghareen jaa chuke san|

baahar, meetriaa asatabal de enee nerre baitthaa see ki uh ghorriaan de saah sun sakadaa see|

auhane ik lohe de dandiaan vaalee tangalee naal sajare katte ghaah dee dteree noo faroliaa | jadon uhane takiaa ki inj aape ton baaharaa hoeaa te chanddaalaakhaan naal ghooradaa gheetajaa uhade val aa rihaa hai taan meetriaa ne pahilaan havaa vich tangalee ughaaree te fer hairaan ho ke gheetajaa val ttikattikee banh ke kharro giaa|

masheen vaalaa tthitthak ke ruk giaa, lagaamakhache ghorre vaang hauankadaa te naasaan fulaaundaa| uhane sir ton lai ke pairaan tak aapane bharaa noo ghokhiaa, te fer pairaan ton lai ke sir tak, fer uhane ik nazar tangalee de lishakade dandiaan val maaree| es vich koee sk naheen see ki chauarree hik te muharale modtiaan vaalaa ih munddaa us ton kite takarraa see

aa chhaddee ih moorakh masakhareean, auhane vaaj vattaa ke thathalaandiaan jihaan kihaa| uhane musakaraanaa chaahiaa, par uhadaa moonh siraf inj khulh sakiaa ki uhade laal masoorre te kaaleean daarrhaan nangeean ho geean|

sataankaa vee baahar bhaj aaee see | saahosaah hoee te khilare vaalaan naal uh aapane patee ton agaanh jaa kudee te uhade hathon uhane sottee khoh lee|

gheetajaa, gheetajaa mundde noo kaliaan chhadd de, te tthandtaa ho|

main ihanoo kalaa hee chhaddan lagaa vaan, auh boliaa, par ih hun hor mainoo sataae naa | meraa dil te jigar age hee barraa kamazor e te je kise mainoo inj

bhakhaaeaa, taan mainoo dauaraa pai jaaegaa|

jadon tak aseen bandobasat naheen kar lainde, meetriaa ethe hee reh le te maal te kukarreean dee saanbh kare, zanaanee ne taralaa keetaa, main uhanoo aapane gharon masheen ton hee rottee pakaa bhejiaa karaangee, einj uh ttheekatthaak rahegaa| kiaun, meetriaa

meetriaa agon naa boliaa, par uhanaan dovaan val barree kharhavee nazar naal takadaa rihaa| jnaanee noo samajh aa giaa ki uh barre khatare vich ghire hoe san|

auhane haualee jahee uhade kanaan vich kihaa, hun kiven karengaa, gheetajaa

mainoo naheen pataa| main takaangaa, masheen vaalaa boliaa, main uhanoo naven kaparre te boott liaa diaangaa| main jaa ke krisateea saahib naal gal chalaavaangaa, shait uh aapanee jageer te ihanoo kise kam laa lain|

meetriaa ne sir hilaa ke haamee bharee, gheetajaa bhararraaeaa hoeaa haasaa hasiaa, einj tere lee ttheek rahegaa

haan

jadon uh aapane ghar val jaandee sarrak ute san, taan masheen vaale ne aapanee vahuttee noo kihaa aseen us ton khahirraa chhuddaa lavaange| jageer ute uhanoo budte maalak naal guzar karanee paoo, te uh te aap shaitaan daa roop e| krisateea saahib aapanee bandook deean goleean naal uhadaa changaa khiaal rakhoo|

mainoo taan teree jaan de laale pai ge san, sataankaa ne shukar karadiaan kihaa|

ddar gee main hun pataa lagaa ee uhade naal inj varatanaa chaaheedaa e| uh baapoo vaang jhatt hee gal vich aa jaandaa e, par maan vaang tezatabeeat vee e | hun ton mainoo pataa lag giaa e, jiven chaahavaangaa main uhadee nakel morr laangaa| ih koee aauakhaa naheen, bas patiaa ke tusaan uhadaa moonh paanee tak lijaanaa e, te sabh kam paar| pahilaan main uhade lee kaparre khareedaangaa| fer jageeradaar saahib kol panjaan varhiaan lee uhadaa naavaan likhavaa diaangaa, jadon panj varhe uh uhanaan kol aapanaa murrhakaa ddolh legaa, taan fer bigaane putar aap uhanoo fauaj vich baintaan naal saanbh lainage, fer sabh kam soot ho jaanage|

aapanee hik ute sataankaa ne soolee daa nishaan banaadiaan haualee jihee kihaa, rabaa, saaddee jaan es aafat ton bachaa he pavatar mareeam maan, saaddee es ton mukatee kar|

3.

kotthee dtattheekandtee ton koee chaar koh dee vaatt ute see| ih kotthee panchheevaarre de sire kol ik sauarree jahee pabee ute puraane kikaraan dee ik jhangee vichaale ugee hoee see| es pabee noo thala vee kahinde sana thal, kiaunk uthe koee bandaa vas naheen see sakiaa| is padhar maidaan de ik sire ton dooje tak siraf jangalee janauar hee dagarradagarr karade rahinde, auhanaan daa barrhakanaa te arringanaa havaa dee hookar vich raladaa rahindaa, te ute girajhaan is sheh ute manddalaandeean rahindeean ki kadon gaooaan jaan bheddaan de vag vichon pichhe koee loth reh jaandee hai |

es paase siraf tin ddoonghe khooh san, te ik baaulee jiharree daladal varagee see| dasanbar dee pandarhaan tareek pichhon, siaal aapane jhakharraan te baraf de ghorre khulhe chhadd dendaa| par bahaar barre beneme kadamaan naal aaundee, kee vaaree agetaree vee, te bahaar de ful barree chhetee kumalaa jaande |

hunaale de pinjare vich labadhak taaraa barree bekirakee naal chitte jaapade asamaan ute chamakadaa rahindaa| vich vichaalejiven uh kite dharatee deean ddoonghaanaan vich nikal aaeaa hoejageeradaar de kaamiaan vichon koee ik fasalaan vichakaar ghorre ute charrhiaa jaandaa disadaa| pasateean dureddeean thaavaan ute panchheean deean ddaaraan barree chauakasee naal ttikeean hundeean|

aapanee kotthee de ik buraj vich budtaa maalak, maavaromaatee, eik doorabeen naal aapanee anant ameeree noo vekhadaa rahindaa hundaa see; khaas tauar ute bahaar vich jadon biaaeean hundeean jaan jadon vaadteean shuroo hundeean| je kade uhanoo koee naapasand cheez najr aa jaandee, taan uh inj ttokadaa jiven kite uhanoo bhoondd larr giaa hoe, te aapanee doorabeen ik paase sutt ke cheekan lag paindaa main hune othe chaliaan main changee tarhaan ihanaan chavalaan noo dasaangaa, ki maalak dee ton ute kiven kam kareedaa e| main ihanaan noo fasal ethe kotthee vich liaaun lee dihaarr dendaa haan ki aadaa kaantaa de ttobhiaan vichon machheean farran lee meree bandook farraao mainoo

te bhaaven kujh vee ho jaave, auh hiladaa tak naa| uhanoo adharang hoeaa hoeaa see, te uhade lee aapane aap noo edharaudhar dhareekanaa barraa hee aauakhaa see |

ene hee veg naal uhanoo aapane putaraan ute gusaa charrhadaa hundaa see, jiharre uhadaa sonaa pradeshaan vich luttaa rahe san| jadon lagaataar khataan raaheen uhanaan dee paisiaan lee mang naa mukadee, taan uh inj hee bandook naal uhanaan noo dhamakeean dendaa| ethon tak ki uhane kee vaar chan ute vee golee daagee see bhaaven vajee naheen see| uhade putar jithe ge hoe san, auh othon kade vee naheen san parate|

hun vaale maalak, krisateea, ne es budte maavaromaatee de vaarasaan kolon ih saaree jageer mul lee see| uh ik vaar vee uhanaan noo miliaa naheen see hoeaa| uhane kujh sarakaaree kaagaz bhar dite san, te taia keetee rakam baink raaheen pairis uhade lee chana vich ghal ditee see| fer kise noo ihanaan vaarasaan dee soa naheen see milee, auh odon tak jiaoonde rahe jadon tak es panchheevaarre dee mittee vichon paidaa hoee aapane vandde aaee daualatakeean peerreean de gulaamaan dee ghaal vichon, atharooaan te lahoo deean boondaan ton baneean asharafeean uhanaan fook naa leean|

jo vee us kilhe varagee kotthee vich krisateea noo miliaa, aus sabh kujh noo, aus buraj te doorabeen noo vee, varatan vich uhane bahutee dtil naa laaee; siraf ihadaa budte puraane maalak naalon enaa frak see ki jadon ih kise kaame noo bandook naal ddaraanaa chaahadaa taan ih furatee naal utthadaa| ih sach hai, ki ajihe vele ih bandook vich siraf chirreean maaran vaale chhare jaan loon deean nikeeanakeean ddaleean hee bharadaa|

auh kujh chhuhalaa te udamee see | uh nikee jahee baghee ute charrh ke aapane saare khetaan daa chakar laandaa | es baghee age ik takarraa kaalaa ghorraa jupiaa hundaa, jiharraa baghee noo uchaanaa nivaanaan vichon vee durrakee chaale hee khichadaa| aapanee rafal uh har vele aapane kol hee rakhadaa| te jithon uh sunaaee naheen see de sakadee othon hee uh ddaraauneean dhamakeean bharee vaaj vich bhabak jahee maaradaa, te pisattan vaang aapanee doojee baanh uchee neeveen karadaa jis vich uhane lagaam naheen see farree hundee |

auh budtaa see te barraa kojhaa, auhadaa chiharaa lichalich karadaa te sujiaa hoeaa see| uhade chihare de vichakaar jiven koee fiddaa jihaa aaloo chanbarriaa hoe, es lee dtattheekanddee de lokaan ne uhadaa naan krisateea trainakaa paaeaa hoeaa see| hor uhanoo kise naan naal kade bulaaeaa naheen see, so uhadaa asalee naan lokeen bhulabhulaa ge san| enaa changaa see ki umaron vaddere hon karake tor kujh matthee see te uhanoo jhatt saah charrh jaandaa see, so uhade guse de poore karraake ton pahilaan hee lokee khisak sakade san|

auh uhanaan noo khisakadiaan takadaa, gaalhaan kadtadaa te fer uhanaan de natth jaan baare tthandtaa ho jaandaa, te sochadaa uhanaan noo dhooh ghaseett ke mangavaanaa jaan uhanaan dee muramat karan lee uhanaan kol pujanaa dter saaraa taradad see| par har haalat vich uh uhanaan noo mear jaan pulis de sipaaheean raaheen taan farravaa hee sakadaa see te kee vaaree lorraan te bipataa de sataae uh aap vee uhade kol vaapas aa jaande hunde san|

eis krisateea trainake kol geetazaa masheen vaalaa aapane chhotte bharaa noo lai ke giaa|

auh doorabeen laaee buraj vich baitthaa see | saareean baareean chupaatt khulheean san, te uh aapanee jageer ute jhaatee paa rihaa see| tthahiro, auhane karrak ke uhanaan noo kihaa, main tak rihaa aan jiharraa mainoo ukaa naheen pasand| naven kochavaan ne mere kaale ghorre noo chaabak maaree e | main uhadee botteebottee karaa diaangaa

doven addol kharrote rahe te uhanoo burraburr karadiaan sunade rahe| meetriaa uhanoo ucheche dhiaan naal vekh rihaa see| uh hairaan see, trainakaa masheen vaale naal enaa raladaa see uhanaan dohaan noo koee bharaabharaa samajh sakadaa see | farak enaa hee see ki jageeradaar lamaa see, te gheetajaa masaan uhade modtiaan tak aparradaa see |

kee karan aaeaan en, lungoo achanachet murr ke trainake ne puchhiaa|

maalak, main ih munddaa aapane kahe moojab tuhaaddee sevaa vich lai aandaa e|

haan, mainoo yaad e munashee ne mere naal es baare zikar keetaa see | so budtee budtaa bhang de bhaarre hee mar ge toon aapane kol hee naheen ihanoo rakh sakadaa

naheen, hazoora main te aap aapane ttabar naal ralake chate pahir kam vich hadd rurrakadaa rahindaa haan | main sochiaa see ihanoo tuhaadde charanaan vich je thaan mil jaae, taan ih kujh sikh jaaegaa te mere naalon kite vadh siaanaa kaamaa ban jaaegaa| jadon tak ihanoo fauaj vaale naheen lai jaande, miharabaanee karake panj varhiaan lee ihanoo aasaraa de diau| odoon magaron koee aaharapaahar ban hee jaaegaa| shait ih viaah karake aapanaa ghar baahar chalaa le...

trainake ne aapanaa sir shak jihe vich hilaaeaa, te fer ddoonghee neejh naal mundde noo parakhiaa|

eddaa maarraa te naheen jaapadaa, akheer uh boliaa| te je chaj naal varatiaa, taan ih kujh ban vee jaaegaa| par mere kol age hee aapanee lorr ton vadh nauakar ne|

par saaddee mang koee bahutee taan naheen |

eih main jaanadaa aan| par suaal ih naheen| main te talab bandaa kubandaa jaanch ke hee dendaa hundaa vaan| kujh chir pichhon aape pataa lag jaandaa e ki koee kine jogaa e, pahile saal ihadee rottee kaparre naal tasalee ho jaanee chaaheedee e | juaan munddiaan baare meraa ihee nem e | par jiven main das chukiaa vaan, mainoo vaafar koee lorr naheen, mere kol age hee kaafee nauakar... |

masheen vaalaa ghaabar ke sir khurakan lagaa piaa, par meerriaa edoon ulatt khush see | jageeradaar ne doorabeen fer farr lee te asatabal val laaee; par jhatt hee uhane ih parhaan dhak ditee, te gheetajaa noo hukam ditaa, jad toon thale giaa taan uhanaan noo kaheen ikadam kioraneea kochavaan mere kol haazar karan|

jee, hazoor, masheen vaale ne turant hungaaraa bhariaa, fer uhane ddoonghaa saah liaa te sir khurakadiaan kihaa, maalak, aseen tuhaadde age hath jorrade haan, saaddaa...

hor toon kee chaahanaa en, main kee kahaan trainake ne javaab ditaa| main fer duharaa ke keh rihaa vaan mainoo ik vee bande dee lorr naheen| haan, tuhaadde ucheche lihaaz karake, mainoo pataa e tuseen bhale bande o...

masheen vaale de moonh ute chamak parat aaee, meetriaa upar val havaa vich jhaakan lag piaa|

aseen tuhaanoo lakh aseesaan diaange, maalak| main te ih nikaa, doven tuhaadde hath chunmade aan|

changaa, changaa| bas enaa kaafee e | jageeradaar musakaraaeaa|

hun, mundde ne sochiaa, hun taan koee raah naheen rihaa| ihanaan dovaan meraa sauadaa kar liaa e| par koee fikar naheen, main vee baajee naheen chhaddanee|

auh us din ton hee kilhe varagee kotthee vich reh piaa| gheetajaa kalaa hee dtattheekandtee val paratiaa|

jageeradaar daa nauakar honaa koee enaa buraa taan naheen| kujh dinaan pichhon meetriaa ne aapane aap noo kihaa, tuseen lak banh ke ddangaraan vaang kam karanaa sikh lainde o| uh pahu futtan ton pahilon tuhaanoo utthaal dende ne | je tuseen kujh dtilamatth karo, taan mukhataar dee baint tuhaanoo tikhiaan kar dendee e| savere kade vee tuhaanoo rottee daa ttukarraa andar suttan jogee vihal naheen milee| te dupahireen faleean dee taree vich daanaa chubhee maariaan vee naheen thihaandaa, kheere te uh galesarre hunde ne, te makee daa ghol keerrekhaadhe aatte daa baniaa hundaa e| ik vaar uh shakait karan daa heea kar hee baitthaa|

tainoo ih changaa naheen lagadaa auhanaan hasadiaanehasadiaan puchhiaa|

naheen, sagon ih taan mainoo barraa suaadalaa lagaa e, maalak de khaan vaalee chittee rottee ton vee kite vadh|

rataa khiaal rakheen, auhadee kaneen naa pai jaae| uh te teree chamarree vichon katt ke aapane lee pettee banaan tak jaan vaalaa ee te uhadee gogarr daa gheraa

takiaa ee naa

eik hor nauakar ne ik din uhanoo puchhiaa, kiaun bhee, munddiaa, ghutt k sharaab peenee chaahengaa

naheen, aukaa naheen| paanee mere lee dariaa vich barraa e, te kade kadaaeen gandtaa khaa ke main guzar kar lainaa aan|

oe, toon te shaitaan de vee kan kutaranaa en

haan, jaapadai main te uh iko ttabar chon aan |

saare nauakar uhade javaabaan ute has pe|

nitazaa, mukhataar, daa khiaal rakheen| je uhane tereean galaan maalak de kaneen jaa paaeean..

haan fer meree kurasee khus jaaoo|

auh saare ik vaar fer zor dee has pe|

mainoo kurasee daa enaa ddar naheen, jinaa kuttaape daa |

eih sach e, meetriaa ne jo hun tak takiaa see aapane man vich liaadiaan sochiaa, trainake dee maar de saahamane mukhataar deean savere maareean baintaan taan laadd jaapadeean ne| uhane kioraneea kochavaan noo pee kutt aapaneean akhaan naal takee see| kioraneea tapadik daa maariaa, madharaa kaalaa jihaa bandaa see| trainake de pahile vaar ne uhanoo khabe paase ddeg liaa| fer saje hath de ik vaar naal uhanoo jhatt sidhiaan kar liaa| te fer uhade moonh ute ghasun maar ke uhane uhanoo pitth parane paa liaa, te uh uhanoo tthudde maaranon odon hattiaa jadon uhade boott lahoo vich libarr ke tilakan lag pe san| fer ak ke uhane uhanoo chhadd ditaa|

eih see jis ton meetriaa tharathar kanbadaa see, te ese karake hee uh saaraa din ilanee hoeaa, khulhee akheen te chetan kaneen kam karadaa rahindaa | uh nikee ton nikee cheez daa vee pooraa dhiaan karadaa| hal vich, bahaar dee biaaee vich jaan pichhon fasalaan dee kattaaee vich, auh har vele te har thaan sabh ton moharee hundaa|

trainakaa changee tarhaan uhanoo dooron hee parakhadaa| pahilaan pahil uhanoo uhade chhuhale hath pair maarane doorabeen vichon dise san| fer uh aapane buraj vichon utar ke uhade saahamane daa kharrotaa see | meetriaa noo kan khurakan dee vihal naheen see| uh kise kam lee nas ke hor kidhare chaliaa giaa|

asamaan vich havaa ne patajharr de badal uddaane shuroo kar dite san| ddangaraan de dtaare vich kam see uhanaan viralaan noo pooranaa jinhaan vichon tthandt andar aaundee see| bhar siaale vich taan edoon kite vadh museebat honee see| uhanoo maal daa barraa

fikar see te uh uhanaan dee takaleef ghattaanaa chaahadaa see| te ihanaan ton kite vadh uhanoo aapanaa fikar see| uh aap vee ese dtaare vich baladaan de laage naarr vichhaa ke raateen sauandaa hundaa see, te us kol upar lain noo kujh vee naheen see| je kite uhade kol kaparre te ik kott hundaa uhanoo pak see, eik din uhade kol ih sabh ho jaaegaa| par odon tak uhanoo kiven naa kiven ihanaan leeraan de buk naal jhatt langhaanaa hee painaa see|

eik din jageeradaar dee vahuttee uhanoo mil pee| uh javaan seetrai nake dee teejee vahuttee| uhane motteean kaaleean akhaan, suhane nakashaan, te suddaual lak vaale changechange lagade gabharoo noo nazar bhar takiaa| uh nimaanaa ho ke uhade saahamane khalotaa rihaa|

teraa naan kee e

meetriaa|

toon othe kee lukoeaa hoeaa e

ohanoo aapane kangarorr de thale de sire vich cheeraveen tthandt jahee jaapee te fer os aapanee nafarat deean ddoonghaanaan vichon javaab ditaa naal hee uhanoo pataa see ki uh ihade saahamane enaa koo heea kar sakadaa hai uhadee musakaan ne hee taan ih heea jagaaeaa see

main aapane langaar luko rihaa haan, aa jaa ke ihee taan ne mere kol...

auh achanbhe vich bhakee par guse naa hoee te has pee|

meetriaa noo naven kaparre dite ge, te ik din maalakan uhanoo vekhan aaee|

meetriaa hun pahilaan naalon changaa haal ee ee|

bas enaa hee kahinaa een

tuseen kee kuhaanaa chaanhade o

keh tuhaaddee miharabaanee|

pahile din ton vee vadh ghaabare meetriaa ne neeveen paa lee te haualee jahee kihaa, tuhaaddee miharabaanee| saabaasha ih ttheek e| toon saaooaan vaang bolanaa sikh lai| jadon mere naal gal kariaa karen taan utaanh khulhake mere val takiaa kar|

auh chalee gee, neelee ribanaan vaalee naarr dee vaddee saaree ttopee vich uhadaa moonh barraa goraagoraa dis rihaa see | kotthee vich rahinde lokeen es maadaam

dideenaa de kee kise sunaande hunde san|

ho sakadai, meetriaa ne tang ho ke aapane aap noo kihaa|

te fer ih fikar ttal giaa, te hor tarhaan de fikaraan ne uhanoo gher liaa, hor museebataan, hor dilattattaneean te uhane es baare fer kade naa sochiaa|

4.

eik din jadon kee dinaan dee jharree pichhon meenh varee hee jaa rihaa see meetriaa kokor ne gheetajaa masheen vaale noo milan jaan lee chhuttee mangee|

khetaan vich kam ho naheen see sakadaa, ddangar vee charaan lee naheen san kadte jaa sakade| ake hoe, vihale nauakar chhate vich makheean vaangoon ghoonghoon kar rahe san|

budte trigaleea ne uhanoo chhuttee de ditee

toon othe jaa sakanaa en, meetriaa, dotin ghanttiaan lee| par koshis kareen bahut chiraakaa naa paratee| kee patain maalak noo sujh pe te uh saanoo sabhanaan noo bulaa ke haazaree laanaa chaahe| kade kadaaeen uh inj karadaa hundai| te jiharraa us vele gairahaajr hoe uhanoo odon tak rottee naheen jurradee jadon tak fer sooraj charrh ke dharatee sukaa naheen dendaa | trainakaa sochadai je jharree lag jaandee e te inj sabh kujh paanee vich ddub jaandaa eeih sabh use gairahaajr hon vaale daa ee kasoor e

meetriaa ne kauarree jihee musakaraahatt naal sir hilaadiaan kihaa, kee uh meenhaan ton pichhon vee naraaz hundai

zaroor, jadon ihanaan chon niree bipataa te udaasee hee nikaladee e, jiven hun |

taan te fer ik din uhanoo halak kud pegaa ki uh upar vasade devatiaan noo vee golee maar de, meetriaa guttakiaa|

mainoo taan uhanoo inj karadiaan tak ke vee ukaa hairaanee naheen honee uh giraje ghatt vadh hee jaandai | par ik salaah diaan, toon munddiaa aapanee zabaan jraa kaaboo vich rakh, je kite uhade kaneen pai giaa|

je uh sun vee le, chaachaa galeeaa taan vee uhanoo gusaa karan dee koee lorr naheen| jiharraa vee ih jharree laaundaa e, jiharree saanoo othe hee ulee laa chhaddadee e jithe aseen khalote hoeee, te jiharraa garremaar karadaa te jhakharr jhulaandai, jo koee vee uh ve kauan naheen uhanoo golee maaranaa chaahundaa te kaal, vabaa, te dhingozoreean taan ik paase... uh maarriaan ute takarriaan noo julam dtaahee jaan dendaa e|

oe gabhareettaa, shaitaanaa trigaleea roh vich ik dam varhaa piaa, je aapanee khair chaahadaa entaan jo moonh ch aae, ethe kharro ke uhee naa bakee jaa | har koee ihee sochegaa jiven toon sakoole parrh aaeaa en|

edoon ulatt mere karamaan vich sakool kithon par aseen ih jherraa chhaddee | main chaliaa vaan, chaachaa galeeaa toon haalee tin sigarattaan naheen fookaneean, te main ethe tere kol pujiaa hovaangaa|

boree lai ke aapanaa sir dtak lai, budte aadamee ne salaah ditee, eik ghorraa vee lai jaa, kujh daane masheen ute ihanoo chaar deen|

choree keetiaan binaan daane naheen milane|... mere bharaa gheetajaa de dil vich naa bande lee taras e te naa pashoo lee | uhade soomapune ne uhanoo inj daa banaa ditaa e, einj ful ke kupaa hoeaa ki maas paattan te aaeaa e| uhade jorre paise kis arath, je aap uh mangatiaan haal rahindaa e auh taan saadde naalon vee giaa guzariaa hoeaa

jaanaa vee aa ki naheen trigaleea ne ak ke kihaa, tako, kiven upadesh karee jaandaa e paadaree saahib naa hove taan

meetriaa sir ute boree lai ke madhare jihe badaamee ghorre ute bin kaattheeaun charrh piaa| gheetajaa dee masheen tak pujadiaan uhanoo koee bahutaa chir naa lagaa| dtaare thale kharrote sat jaan atth rerrhe aapanee aapanee vaaree uddeek rahe san | darajan ku jattaan dee dtaanee, aapaneean pashamee ttopeean pichhaanh morree, meenh dee maar ton bachan lee edharaodhar nas bhaj rahee see|

meetriaa ne aapanaa ghorraa asatabal vich banhiaan, auhade kan khiche, naasaan maleean te garadan ute dosataanaa thaaparree de ke masheen de boohe val chhetee naal vadhiaa| injan roh vich aae ghorre vaang gharak rihaa see, te ik naalee jihee vichon dhooen de badal baahar sutt ke asamaan utale neeven tarade badalaan vich ralaa rihaa see|

baroohaan ute hee meetriaa aapane bharaa dee vaddee saaree gogarr naal jaa ttakaraaeaa| gheetajaa ne laal soohe chhaparaan vaaleean aapaneean akhaan uchecheean ttadd leean|

tainoo ethe aauan lee kis aakhiaa see mainoo taan sir khurakan dee vihal naheen| ih saare vekhe nee, sabhe meree hee jaan noo ronde pe ne |

meetriaa roh vich aa ke kharro giaa, te masheen vaale noo gahu naal takan lagaa, changaa, fer teree marazee| main hune chalaa jaanaan aan te fer varhe pichhon parataangaa|

naheen inj naheen rus baheedaa| vichon gal kee e

sun, je toon mainoo bharaa naheen, samajhadaa, taan main hune chaliaa| es jharree sadakaa pal ku vihal milee see, te main sochiaa tainoo mil jaan | odhar teree masheen do boreean peeh legee, edhar aseen doven bharaa kujh galaan peeh laange, kiaun inj naheen ho sakadaa

andar aa jaa fer|

sataankaa ghare ee e

masheen vaalaa bhak piaa, eih kiaun puchhanaa en kiaun bhukh lagee aa|

naheen, aunj hee bhainaan bharaavaan vaang milanaa, auhade naal hath milaanaa chaahadaa saan |

gheetajaa ne sir feradiaan kihaa, tainoo makhaual sujh rahe neje kite tainoo pataa hove uhadee jaan kiharree bipataa vich fasee hoee e aseen es kamare vich badalee karan lage aan| ihade vich ik jharokhaa e, jis chon main pooree taarr rakh sakadaa aan| bande bhairre barre hunde ne, munddiaa tuseen akh edhar keetee naheen, te uhanaan dhaarraa maariaa naheen |

meetriaa hairaan see, sagon uh te kahinde ne luttadaa toon en | uhanaan noo daane de tol moojab aatte daa hisaa kade vee naheen miliaate uh kahinde ne saanoo koee sur pataa naheen lagadaa ki kiven toon ih ghapalaa maar lainaa en|

kauan bakadaa e inj masheen vaale ne kaahaleekaahalee kihaa, toon naa ihanaan kameeniaan deean galaan vich aaeaa kar |

eiven hee honaa en, par jiharraa daanaa toon vaadhoo maar lainaa en, aus vichon ik do mutthaan mainoo aapane ghorre lee lorr ne|

kee toon ghorre ute charrh ke aaeaa en mere kol koee naheen daanaa vaanaa| main naheen denaa tainoo kujh| teraa maalak uhanoo aap khaan noo degaa, auhade aar bukhaar bhare pe ne |

chhadd parhaan gheetajaa, einj thorrh dile naheen baneendaa| meetriaa aapanee vaaj noo rataa sukhaaviaan banaandaa bolee giaa, eih ghorraa vichaaraa vee aakhar rab daa jeea e, eih vee mere vaang kam karadaa e | ttheek e, eih meraa naheen, par mainoo is te taras taan aaundaa e|

mainoo kee lage tere taras naal jadon jinas kahindee hoe mainoo hath naa laa| masheen vaalaa taarr rakhan lee bhaj ke us nike jihe jharokhe val hoeaa,

te bind ku os paase edhar udhar hunde bandiaan noo ghokhadaa rihaa, fer uh pichhaanh paratiaa|

aus bainch te beh jaa | sunaa kotthee dee kee khabar e

jharree taan inj e jiven harr aa ge hon| ih te ik tarhaan daa ddan lag giaa e saanoo aseen ihade baare kee kar sakane aan hun teek kade bandiaan noo meenh naal ghuladiaan taan takiaa naheen|

gheetajaa uchee saaree has piaa, jageeradaar es baare kee sochadaa e, jiharraa us nauakar dee thaan tere varagaa aaualeea rakh liaa e|

auh es aaualeea ton anajaan en| meetriaa ne vee haase vich javaab ditaa| je uh jaanadaa hundaa taan uh uhadee ih baab naa karadaa| uhade naal uh ede kite changee tarhaan boladaa|

par taan vee, mainoo pataa lagaa e uh tere ute kaafee khush e|

auh khush e ki naheen ih taan uhanoo hee pataa hoegaa, par main khush naheen naa koee talab e, te naa khaan noo kujh miladaa e... |

sun meetriaa, masheen vaale noo hathaan pairaan dee pai gee, rab noo naa roosaa baheen| changaa saaoo maalak sabab naal jurriaa e, auhanoo.

mundde ne kahiree akh naal uhade val takiaa| uhadee nazak bachaa ke gheetajaa ne burraburr keetee, jiven vee e, kaparre taan tainoo barre suhane jurr ge ne|

haan, eih kaparre mainoo...

kinhe dite ne

meetriaa ne ghes vatt chhaddee, jiven uhane ih savaal suniaan hee naheen see|

gheetajaa ne fer kihaa, je toon chaahanaa en taan chup vattee rakh, lokeen galaan karade ne, je toon budhoo naa hoe...

main hai vaan...

je toon budhoo en, munddiaa, taan naa hee tainoo kaparre jurrane ne te naa hee teraa dtidd bharanaa en |

ho sakadaa e|

main tainoo dasaan, zanaaneean naal barraa changaa bandobasat ban jaandaa e|

naheen, aukaa naheen| bhaaven mainoo keddaa kauarraa ttukarr miladaa e, main ihanoo hor chikarr naal naheen liberranaa chaahadaa| mere kol sauan noo koee thaan naheen, te siaale vich main saaree raat ttharadaa rahinaa aan| jinaa main kam karanaa aan os moojab mainoo khaan

noo kujh vee naheen miladaa, te har vele mainoo bhukh lagee rahindee e | har roz main vekhadaa aan kotthee vich koee gal vee hak niaan dee naheen hundee| main ethon chhadd ke hor kidhare jaanaa chaahanaan aan |

ghabaraa ke, masheen vaalaa vichon hee bol piaa, eih te niraa munddapunaa e teraa te main kaagaz likh ke ditaa hoeaa e, te haalee likhee miaad chon tin varhe tere kam karan de hor rahinde ne| maalak tainoo kachahiree chaarrh sakadaa e| main aap uchechiaan jaa ke uhade age hath jorre san ki uh tainoo rakh le, te je jeea chaahe taan uh mere kolon harajaanaa vee bhare |

main hor kidhare jaanaa chaahanaan aan, meetriaa bolee giaa jiven uhane aapane bharaa dee gal sunee hee naa hove, miharabaanee karake mainoo hor doojeean nauakareean deean sharataan das, te naale mainoo das ki is thaaun khahirraa chhuddaa ke hor kite lagan lee mainoo keekee karanaa chaaheedaa e ethe, meraa khiaal e, tainoo kise dasiaa ee honaa en patajharr de shuroo vich hee bandiaan noo thorrhethorrhe paise milade ne, jiharre agale hunaale jaa ke lameean dihaarraan vich haddabhan mihanat karake uhanaan noo pooriaan karane painde ne| te inj uh karaze de jaal vichon kade vee naheen chhuttade| trainake dee masheen kisaanaan noo odon tak peesee jaandee e jadon tak pichhe fok vee naheen bachadaa | barree ho chukee, main ethon khahirraa chhuddaa ke hun kidhare jaanaa chaahanaan aan|

gheetajaa sunadaa rihaa, te niraash ho ke aapanaa nak maladaa rihaa,

eih sabh kujh toon kithon sikhiaa e

eih sabh mere haddeen beetiaa e|

toon kujh vee man chit naa laa, eikadam bhul jaa |

einj naheen ho sakadaa| jiven vee e, main ih sabh bhulanaa naheen chaahadaa|

par main joo tainoo kahinaa piaa vaan, eih sabh tainoo bhulanaa pegaa| ik mangate noo koee hak naheen ki uh vaddiaan ute munasaf ban baitthe | uhanoo kee lage es sabh kaase naal | uhanoo taan roz de ttukar daa fikar honaa chaaheedaa e, eih ttakar kiddaa chhottaa te kharaa piaa hove, fer vee rottee taan e| naheen te munddiaa teraa hee nukasaan hoegaa, khattamal vaang tainoo feh denage| inj hee jadon 1907 vich lokee moonh kholhan lage san, odon uhanaan de moonh bandook deean goleean naal band kar dite ge san| ik ajihee kulee naheen see bachee, jinoo golee naa vajee hove| kangale sahuree de darr vatt, eihee salaah main tainoo de sakadaa vaan, taan jo tere ute koee museebat naa ban jaae| mere val tak, kahe jafar jaal ke main aapanaa ih nikaa jihaa dhandaa toriaa e | je toon jaanadiaanbujhadiaan aapane lee bipataa saherranee chaahanaan en taan fer teree marazee|

par main es bherr vich hoee ttuttabhaj daa juramaanaa naheen bharanaa chaahadaa, eih gal toon changee tarhaan kaneen banh lai|

gheetajaa ik vaar fer jharokhe pichhon sooh lain giaa, te fer kujh ajihaa moonh lai ke paratiaa, jiho jihaa age kade meetriaa ne uhadaa takiaa naheen see|

lai, hune hee kaahanoo tur chaliaan en, bind ku hor tthahir jaa | sataankaa tainoo khaan lee kujh dendee e|

auh kaahaleekaahalee uhadaa javaab uddeeke binaan hee baahar chaliaa giaa| munddaa pichhe kalaa reh giaa| chaanachake masheen dee futtafatt band ho gee| maseen vaale dee jhagarre vich uchee hoee vaaj, te tang aae gaahak agon bol kabol karade suneen lage|

auh aapane kaamiaan naal jhagarr rihaa honaa en, meetriaa ne sochiaa| shor muk giaa| kujh der pichhon, makaan de thalaven hise valon, jithe uhanaan de rahin vaale kamare san, eik tikhee jihee aakee hoee vaaj uchee hoee te fer jhattapatt hee masheen vaale dee mottee vaaj dee ghararagharar thale dab gee|

auhadaa dil jiven chalanon ruk giaa hove, te meetriaa ne sochiaa, eih fasaad zaroor mainoo den vaaleean ikado burakeean ton ho rihaa honaa en| mainoo naheen lorr, main ih aapane ghorre age paa diaangaa|

boohaa khulhiaa te gheetajaa fer andar aa giaa| ik muttiaar kurree uhade pichhe see, chhabeelee jiven fulaan daa guchhaa hove, te goorreean badaamee akhaan | uhane aapane hathaan vich barree subak tarhaan ik palett farree hoee see jis vich kujh gireean te rottee see| kurree ne soohe dhaage naal kadtiaa neelaa sootee faraak paaeaa hoeaa see|

naasataaseea, othe rakh de, gheetajaa ne kihaa|

naasataaseea sataankaa dee chhottee bhain see | uhane mez ute palett rakh ditee, te uhadeean hairaanee naal hor motteean hoeean akhaan meetriaa ute ttikeean raheean| uh uhanoo masaan sinyaan sakee see, auh enaa vaddaa ho giaa see te inj palhariaa see jiven pahileepahilee vaar kise sio daa rukh faliaa hoe

kurree deean galhaan sooheean ho geean, te uhane akhaan neeveean kar leean| uhanoo aapaneean saheleean dee dandakathaa chete aaee, jadon daa ih kotthee vich nauakaree lee giaa see odon ton uh es mundde noo labhe ishak de mauakiaan daa kiaafaa laandeean rahindeean san | es chete vichalee kurratan udon hee muk gee see jadon uhane maseen vaale noo ih aakhadiaan suniaan see, eih meetriaa taan aapanee kisamat chamakaa sakadaa e, par uh barraa nisal jihaa e| hath vich aae mauake aiven

khisak jaan dendaa e|

meetriaa naasataaseea val tak ke musakaraaeaa| uhane gireean lai ke aapane jhage thale lukaa leean, rottee de ttukarre vichon do burakeean khaadheean, baakee dee rottee uhane aapane ghorre lee rakh lee|

tuseen saare sukhee raho, saare hee, auhane utthadiaan kihaa|

gheetajaa ne uton uton hairaan ho ke kihaa, eddee chhetee tur chaliaa en

meetriaa ne agon kujh naa kihaa, siraf aapanaa sir rataa pichhaanh noo chhaddiaa, te chaliaa giaa | naasataaseea, aapane aap vich musakaraandee, sataankaa kol chalee gee| masheen vaalaa vee uhanaan vich jaa raliaa| uh aapane bharaa noo kosadaa rihaa| zanaanee ne uhade val naa takiaa| uh aapane khasam de guse ute khus see, te jiharraa kaparraa uh un rahee see uhanoo haualee jihee kahin lagee, main ttheek saan| jis bande noo mech sauakhaa naa aae uh nit pairon vaahanaa hee rahindaa e, te larraake kute de kan nit paatte hee rahinde ne...

5.

satanbar de shuroo de nerre hee meenh band ho ge te din kujh chamakan lage|

kotthee de kee nauakar, meetriaa vee uhanaan de vich hee see, pashookhandd de nerre padhar maidaan de sire ute kam lage hoe san | uh kanak dee biaaee karake kaahal vich san, kiaunk patajharr dee rute jiharre khet uhanaan vaahane san uhanaan lee meenhaan ne barree pachhet kar ditee see | hun raataan ninmal hundeean san, te neelam varage asamaan vich nikenake anekaan taare bal painde san, te kitekite asamaan ute inj lagadaa see jiven ag de ful khirre hon | bande bujheean lakarraan te gohiaan dee ag de nerre sauande san, vichon haualeehaualee dhoonaan utthadaa rahindaa see| jiharre uhanaan vichon bahute biradh san, uh puraane veliaan de kise chhuh lainde jadon giaooragiaoo daa shahir ik turakee shir hundaa see, te jadon ddainiaoob dariaa ton paar vichaare eesaaeean ute kaafar dhaave bolade rahinde san, auhanaan de ghar loonhade te uhanaan noo luttade rahinde san|

eik puraanaa kott valhettee te ik arak de aasare aapanaa aap uchaa karee, meetriaa sun rihaa see| kadekade uhadaa sir pichhaanh khisak ke us thorrhe jihe naarr ute ddig paindaa jiharraa jorrajaarr ke uhane sarhaanee rakhiaa hoeaa see|

gareebaan dee hee nit shaamat aaee rahindee e uh soch rihaa see, eik velaa see ki turak uhanaan noo paleg ton vadh ho ke ttakare hoe san; te fer

jageeradaar aae turakaan de vee guroo, te hun nit naveen bimaaree pee e masheen vaale| ihanaan lee maanpiau, bharaabhain kujh vee naheen, aapanee hiras te paise dee bhukh ton chhutt hor uh kujh sinjhaanade hee naheen|

taariaan dee chamakaar karake uhane aapaneean akhaan jhamakeea| fer akhaan meett ke uh sauan giaa|

pahu futtan ton kaafee pahilaan uhadee akh khulh gee| kujh chir uh gaddiaan de kol baitthe baladaan noo jugaalee karadiaan sunadaa rihaa, te fer es beant maidaan deean sabhanaan nukaraan ton aaundeean vaajaan naal uhade kan sarasar karan lag pe| saanvalesaanvale panchhee barree uchee udd rahe san, te havaa de bule haualeehaualee utaanh utthade te fer thale noo aa jaande, jiven ik dam ghir ge hon|

door disahade ute undee jahee ik leek khindd gee| vaarovaaree nauakar utthade ge, auhanaan de ang thakeven naal peerr kar rahe san| uh khadd de nerre jurrade ge| aapanee bhukh uhanaan khaare paanee daa ikaek kap langhaa ke matthee keetee |

meetriaa jadon kotthee vich naheen see taan masheen vaalaa maalak krisateea noo milan aaeaa| pauarreean de thale changee tarhaan aapanee jutee saaf karake, auh buraj uche charrh giaa| jageeradaar ne uhanoo ttopee laah ke zameen naal jhuk ke salaam karan ditee| uh kahiree akh naal uhade val takadaa rihaa, te hairaan hundaa rihaa kiharree gond see, kiharree gujhee chaal see jis noo pooriaan karan lee gheetajaa lungoo uhade kol aaeaa see

kee gal e

maalak, masheen vaale ne daler vaaj vich kihaa, main kee din jako takiaan ch hee rihaa, par aj main tuhaadde kol aan daa nishachaa kar hee liaa| meree ghar vaalee sataankaa ne vee mainoo tuhaadde kol aaun lee barraa zor ditaa e| jaa ke uhanaan noo eecheebeechee das de auhane mainoo kihaa|

te jakotakiaan ch kiaun piaa sain

kiaunk gal mere bharaa dee e meetriaa dee | mainoo us te barraa taras aaundaa e|

hooneih gal e|

maalak, auhadeean vaagaan tuhaanoo chhetee hee kasaneean painageeanaheen te uh hathon nikal jaaegaa|

trainake ne aapane mathe ute tiaurreean paa leean| uhade tiaurreean vaale moonh ute mottemotte bulh kise janauar dee dhunee vaang ubhare jaapade san, pooree

kholh ke gal kar |

tako, maalak, masheen vaalaa moonhafatt bolee giaa, auh luchaa sabhanee thaaeen foottaan piaa maaradaa e ki kujh viaaheean vareean zanaaneean uhade val mailee akh naal takadeean ne |

meree es vich koee dilachasapee naheen, trainake ne jhattapatt gal vichaaliaun ttuk ditee|

eih ttheek e| par enee ee taan saaree gal naheen | uhadeean bevakoofeean taan aseen anaddatth kar sakade haan, par jis tarhaan uh tuhaaddee jageer de bandobasat vich ghokhaan ghokhadaa e

ghokhaan ghokhadaa e ... sun, je tere kol kujh kahin noo e, taan saafasaaf das| aiven edharaudhar deean naa maar | toon koee baghiaarr naheen te main koee bheddaan daa vaarraa naheen| hun saafsaaf gal kar, lolo popeean bathereean ho chukeean |

changaa, je fer hazoor daa hukam e taan main sabh kujh saafasaaf kahinaan vaan main naheen jaanadaa kinhen uhade dimaag vich ajihee chinag bhar ditee e| uh kahindaa e ki maalak te bandiaan vich vanddan lee jiharree bhon bachadee e uhadaa ikaek gaj barree changee tarhaan maapiaa jaa chukiaa e| uh kahindaa e ki kattaaee pichhon makee barree chiraakee vanddee jaandee e.. | kaamiaan noo kam viton vadh karanaa paindaa e, te hor uhade saiaan jhootth mainoo bhul ge ne | bhalaa uh hazoor deean aauakhiaaeean baare kee jaanadaa e jinhaan noo uhade varageean kee chavalaan kolon kam karavaanaa paindaa e|

trainakaa socheen pai giaa| uhanoo kujh chintaa jahee lag gee, eih sabh kujh uhane tainoo kadon kihaa see

varakhaa dee rute, auh masheen ute mainoo milan aaeaa see| uh taan tuhaadde badaamee ghorre ute charrh ke aaeaa see | ghorre noo main do tin mutthaan jauan vee chaare san|

mainoo naheen itabaar aaundaa, gheetajaa|

main sahun khaa ke kahinaa aan maalak, main sabh sachosach aakh rihaa vaan.... |

toon aapanee viaakhiaa chhadd, toon ih das, jo kujh toon hune mainoo dasiaa e uh uhade kolon toon kiven kadtavaaeaa

bas, janaab, main uhanoo kihaa, meetriaa, barre changechange kaparre paae nee, tainoo ih kaparre kis dite ne

eih vee rahin de| maadaam dideenaa noo us te taras aa giaa see| jithon tak meraa talak e, mainoo uhade kam baare pooree tasalee e| uh siaanaa te

changaa kaamaa e|

par je uhade chaale ttheek rahin taan hazoor, par mainoo taan ddar e mate uh koee vaadhee ghaattee naa kar baitthe |

haalee tak mainoo es sool de moonh tikhe taan naheen jaape|

auhadee zabaan barree lamee je, mahaaraaj |

trainake ne inj gahu naal masheen vaale val takiaa jiven uh pahilee vaaree uhanoo vekh rihaa hove, koee gal naheen, fer gheetajaa uhadee zabaan chhottee kar degaa|

auh barraa aakarriaa hoeiai|

je uh aakarriaa hoeiai, taan aseen uhadee aakarr matthee kar lavaange| maalak krisateea ne aapanaa sir neevaan keetaa, auhade moonh ute shak jihaa see| trai nakaa bolee giaa, auhanoo hathon guaan daa mainoo afasos hoegaa, par main es maamale noo khattaaee ch piaa vee naheen rahin denaa chaahadaa| main pooree tafateesh karaangaa| mazaa aae je aseen is saare maamale dee teh vich koee ajihaa labh leee, jidhe ute kise noo kade vee shak naheen see ho sakadaa, koee es saaree saazash daa aagoo | toon keh rihaa sain uh aapane kaparriaan baare foottaan maar rihaa see

haan jee, foottaan maaradaa te hasadaa| masheen vaalaa chaliaa giaa | raah vich uhane sochiaa ki uhane naattak changaa khedd liaa see, te enee kaamayaabee naal aapanee chaal chalan lee uhane aapane aap noo vadhaaee ditee, kalaa naheen main uhanoo haraa sakadaa, auhane aapane dil naal daleel keetee, so horanaan kolon hee uhanoo maat puaa lavaan

budhavaar gheetajaa kotthee giaa see | agale din, veeravaar noo dupahir vele pulees daa saarajantt gaaraniaatazaa aapanee do kaale ghorriaan vaalee peelee baghee vich pashookhandd kol jaa ke rukiaa, te uhane meetriaa noo bulavaaeaa| uhane uhanoo baghee vich beh jaan daa hukam ditaa|

kiaun mundde ne kaanoon de numaaeinde val kujh shak naal takadiaan puchhiaa|

tainoo hune pataa lag jaaegaa|

mere lee koee chitthee e

adhaa toon aape bujh liaa e, te baakee daa jadon thaane pujaange tainoo aap pataa lag jaaegaa|

meetriaa deean akhaan age haner chhaa giaa| uhanoo lagaa ki uhade varage

gareeb noo kiton vee koee changee aas naheen see ho sakadee|

saarajantt jee, auhane kihaa, mainoo ddaadtee bhukh lagee e mainoo kujh khaa lain diau|

fikar naa kar, othe pindd vich jaa ke tainoo khaan lee batheraa mil jaaegaa|

par ethe taan kukarr bhajiaa hoeaa e meetriaa ne makhaual keetaa|

pulaseea kujh naram ho ke musakaraaeaa te uhade modtiaan noo dabaandaa boliaa, chal hun, charrh vee jaa mere kol bahutaa vakat naheen|

raah vich meetriaa kee dtang karadaa rihaa, auh kiven pulis saarajantt naal koee gal tere par uh jane de putar ne aapaneean lamakeean muchhaan thale aapane bulh barre kas ke meettee rakhe| mundde ne uhade naal muragaabeean dee gal toree| gaaraniaatazaa shikaaree naheen see, par ajihe panchhee noo funddan lee jineean vee bandookaan eejaad hoeean san uh uhanaan daa khoob maahir see| meerriaa ne maalak krisateea de change nishaanachee hon deean barreean foottaan maareean, pulaseea gujhaa gujhaa musakaraandaa rihaa, par uhane koee savaalajavaab naa keetaa|

thaane puj ke, saarajantt ik sipaahee noo has ke miliaa te uhane uhanoo praahuniaan daa kamaraa kholhan lee kihaa| binaan kise kharavepan de uhane meetriaa noo andar jaan lee kihaa, jiven uh sacheemuchee koee praahunaa see| mundde daa moonh sungarriaa hoeaa see, te uh dand kareechadaa aapane ute kaaboo paanaa chaah rihaa see, auh kamare andar chaliaa giaa| andar siraf kujh sakhane bainch san, kandh naal ik kalanddar lattakiaa hoeaa see, te uhade kol hee patale jihe lakarree de farem vich shahizaadaa valaad, soolee te ttangan vaale, dee moorat see|

ddar naa, hun uhade samen lad ge, gaaraniaatazaa ne masatamasat jihe bolaan vich kihaa, hun saadde dtang vakhare ne toon, auhane boohe kol kharrote santaree noo hukam ditaa, ethon hileen naa | koee andar naa aae, te sabh ton vadh zarooree, ethon baahar vee koee naa jaae|

tuseen mere kolon kee lainaa en meetriaa ihanaan tiaareean ton teh ke cheekiaa, auh chitthee kithe ve

koee chittheechatthee naheen munddiaa| asaan te tere biaan laine ne...

kiharre biaan main taan kujh naheen keetaa|

sun munddiaa, beebaa ban| inje naa javaab dee jaa, eih ttheek naheen| ain mumakin e ki kaahalee vich toon do chaar aapane dand turravaa baitthe, te ih dand

murr ke tere hath naheen aaune | je toon bhalaamaanas ban ke saaddee mane taan jhatt hee binaan kise dikat de sabh maamalaa rafaadafaa ho jaaegaa| main tainoo vadde bharaa vaang salaah de rihaa vaan|

meetriaa ne sisakee lee, auhadeean akhaan pulasee ute changiaarreean vaang lishakeean, changaa, kee kuhaanaa je maithon

naheen, einj naheen, changee tarhaan bol|

par tuseen mere kolon kee biaan lainaa chaahade o meetriaa ne besabariaan ho ke kihaa|

mainoo das de, balee, auh bandook kithe ve meetriaa kanb giaa| pulasee ne takiaa ki pahilaan uhadeean akheean bahut saareean khulheean, te fer ik ajeeb jahee musakarree uhade moonh ute aaee, te fer ddoonghee niraasataa daa ik bhaav|

meetriaa ddoonghee bipataa vich faathaa hoeaa see| uh kahe te kee kahe| je uhane bandook chukanee man lee, taan uh uhanoo ih puchhapachh ke peepoon kar denage ki bandook lukaaee kithe ee je uhane kihaa ki uhane kujh naheen chukiaa, te uh is baare ukaa kujh naheen jaanadaa taan vee uhadee oven hee shaamat aaegee ghasunaan, ddanddiaan, chamarre dee vadharee dee maar, te akheer ute bhijaa rasaa...

auh guse vich bhabakiaa, main naheen jaanadaa koee barree bandookarree mainoo naheen bandook dee lorr main kise noo naheen maaranaa chaahadaa meree jaan bakhasho

je toon ikabaal kar len, taan main vaadaa karanaa vaan teraa ddan ghattaa diaangaa|

meetriaa inj bharrakiaa jiven uhade pairaan thale kise ag baalee hove, kidhee see uh bandook auhane puchhiaa|

krisateea saahib dee jidhe naal uh muragaabeean daa shikaar kheddadaa hundaa e

auheeo bandook taan naheen jilhe vich chhare bhar ke uh uhanaan bachiaan noo maaradaa hundaa e jiharre alooche choree karade ne

aue sahuree diaa jirhaa toon karen, te javaab main diaan hune jhattapatt mainoo das de bandook kithe ve, naheen taan main tere ajihe pesh pavaangaa ki tere faristiaan noo vee bakanaa pegaa|

mainoo kujh naheen pataa| mainoo chhadd dio|

barree addol, barree naramaaee naal, pulees saarajantt ne hukam ditaa, aroaan,

eihadeean mushakaan kas de| ih munddaa mere sabar deean hadaan ton baaharaa hundaa jaandaa e... | meetriaa deean muskaan kas diteean geean, changaa, hun kee salaah ee, kujh bakengaa

main kujh naheen kahinaa|

doven pulasee uhanoo mukiaan te tthuddiaan naal maarade murrhakomurrhakee ho ge|

meetriaa dooharaa hoeaa, tthoddee chhaatee ute ddigee, te kanbee jaa rihaa see | uh aapane sangh vich utonrritee jurr raheean cheekaan te ddasakoriaan noo dabaan daa jatan kar rihaa see|

eihade munddapune val tako| kujh vee ikabaal naheen karadaa pulees saarajantt hairaan see| nangiaan karo ihanoo te bhijiaa rasaa liaau... |

aaroaan ne uhadeean mushakaan kholheean te uhadee kameez faarr ke laah ditee| fer uh alamaaree vichon rasaa lain lee chaliaa giaa| munddaa uhanaan noo ih sabh kujh inj karee jaan dendaa see jiven uh koee loth see| par jadon santaree ne boohaa kholhiaa te uh rasaa bhiaun lee khoohee kol lijaan lagaa taan meetriaa ik dam agaanh noo kudiaa, sir agaanh kadt ke uhane ajihee dhus sipaahee noo maaree ki uh chauafaal ddig piaa| fer uh furatee naal uhade uton dee ttap ke sahe vaang nas piaa|

gaaraniaatazaa jadon agaanh vadhiaa taan baroohaan naal ttheddaa khaa ke ddige hoe santaree ute hee dharraa karake dteh piaa|

ain use bind jadon meetriaa khaalee paar kar ke vaddee sarrak ute charrhiaa, auhanoo kotthee ton aaee vaddee baghee disee| baghee ikadam uhade kol aa ke kharro gee| age kochavaan dee thaan chaachaa trigaleea baitthaa hoeaa see | pichhe baitthaa maalak krisateea uchaa utth ke es ajeeb udharr gudharree shakal noo vekh rihaa see lak teek nangaa, lahoochondee pitth, latheean hoeean akhaan|

trainake ne ucheeauchee gajanaa shuroo keetaa, bas kar chhadd de uhanoo, gaaraniaatazaa enaa kaafee e|

main tafateesh kar rihaa saan, hazoor, hafe hoe gaaraniaatazaa ne kihaa, auh manan ch ee naheen aaundaa|

par uh mane kee kise bandook naheen churaaee| bandook te misataree saaf karan lee lai giaa see | jaao te uhanoo uhadee kameez te kott morr dio| te ethe trigalee de naal beh jaan diau soo|

meetriaa adhanangaa jihaa hon karake sharamaa rihaa see | maadaam dideenaa vee baghee vich hee see| uh ih saaree jhaatee tak ke musakaraandee rahee see, te hun uh mundde deean akhaan vich khushee daa koee ans ttolan daa jatan kar rahee see, ain dandee te puj ke bachaae jaan dee khushee | par jadon uhanoo uhadeean sohaneean baadaamavaneean akhaan vichon ddaraaunaa te nafarat naal chamakadaa liskaaraa vajaa taan uhadee kangarorr noo ik dukhadaaee kanbanee cheer gee| meetriaa ne uhadeean nazaraan bachaa ke, bemaloomaa jihaa suneendaa shukaree daa lafaz kihaa, fer raah dee dhoorr ute lahoo thak ke aapanee kameez paaee, te ute trigaleea kol jaa baitthaa |

6.

trainake ne meetriaa noo aapane buraj vich bulaaeaa| jaa, trigaleea ne uhanoo halaasheree ditee, sun aa, auh tainoo kee kahinaa chaahadaa e, te sanbhal ke raheen|

mundde ne ddoonghaa saah bhariaa te chaliaa giaa |

maalak krisateea baaheean vaalee kurasee vich aapanee doorabeen lai ke baitthaa hoeaa see| uhadee pahunch vich ee bandook baaree dee silh naal arree hoee see | uh aapane es nauajavaan nauakar val enee der takadaa rihaa ki lagaa uhadaa ih takanaa kade vee mukan naheen lagaa| par ik vaaree vee uhadeean akhaan naal uh aapaneean akhaan naa ralaa sakiaa|

oe meetriaa, mere val tak| tainoo sunadaa naheen

mainoo changaa bhalaa sunadaa e|

taan fer mere val tak|

main tuhaadde val tak rihaa vaan |

pulis kol jo jo tere naal beetee, auh sabh mainoo das|

tuseen kee chaanhade o, jiharraa main tuhaanoo dasaan

kee tainoo barree peerr hoee see

naheen, mainoo barraa mazaa aaeaa see|

trainake ne tiaurree paa lee, einj mere naal bolanaa kithon sikhiaa ee einj khoonjiaan vich naa jhaakee jaa, autaanh mere val tak|

main khush hoeaa saan jadon main sochiaa ki edoon vadh buree vee mere naal ho sakadee see|

hoon, ttheeka maalak krisateea ne kujh chamak ke kihaa, toon barraa siaanaa

munddaa en|

maalak, main taan siraf ik gareeb munddaa vaan|

maalak dee vaaj vadhere naram hundee gee| tainoo ih pataa ee honaa en ki jadon toon begunaah saabat ho giaa taan mainoo barree khushee hoee see | tere varagaa changaa nauakar guaa ke mainoo barraa afasos honaa see, maadaam ne vee teree khaatar mere age taralaa paaeaa see| meetriaa ne akhaan neeveean paa leean te uhane kihaa, toon hun jaa sakadaa en| naheen... ik mintt tthahir| main shakait sunee en ki teree zabaan tere vas ch naheen | jo moonh ch aae toon bol denaa en |

main kee keh sakadaa vaan, maalak main te kade kise naal kalaam naheen keetaa| main te chate pahir kamakaaj de fikaraan vich garak rahinaan vaan...

taan fer ttheek, pavatar anjeel chon kahaavat e...

mainoo es baare kujh naheen pataa... meetriaa ne kihaa|

jadon maalak bol rihaa hove, tainoo chup rahinaa chaaheedaa e| main aakh rihaa saan, pavatar anjeel chon kahaavat e, auhade jide kan hon, auhanoo sunan dio| pataa lagaa ee meetriaa ne aapanaa sir duchatee jahee vich hilaaeaa|anjeel dee ih gal toon pale banh lai | suniaan ee

haan, maalak, main sun liaa e|

barraa changaa e fer, main tuhaaddee sabhanaan dee talab vadhaa rihaa haan| mundde ne koee javaab naa ditaa, te eh ne veeh faraank tere lee| aapane lee kujh tanbaakoo te kujh chooeikaa sharaab lai lee | ih niaamataan bhogan lee hee baneean ne, te kade kadaaeen main tainoo ihanaan lee khulh de diaangaa|

meetriaa buraj vichon dand kareechadaa, aapanee mutthee vich veeh faraank daa nott marunddadaa thale utar aaeaa|

jadon uh asatabal vich pujaa, jithe chaachaa trigaleea uhadee uddeek kar rihaa see, taan uhane ih nott thale pairaan vich sutt paaeaa, aus ute thukiaa, te ihanoo jutee thale midhadaa rihaa| fer ajiheean bugaz bhareean gaalhaan uhane vaahodaahee diteean ki budtaa aadamee sun ke hairaan ho giaa|

hoeaa kee e auhane puchhiaa|

meetriaa ghiranaa de veg vich hungiaa|

munddiaa, aapane vas vich ho, trigaleea ne uhanoo tthandtiaan karan daa jatan karadiaan kihaa, kee chaahadaa see uh tere kolon kee kihaa e one tainoo

rabee sachaaee| ik gelee te beh ke mundde ne thathalaandiaan kihaa|

budte aadamee ne edharaudhar takiaa| othe hor koee naheen see| kee uhane teree pitth takee see

meetriaa ne sir hilaa ditaa|

mainoo bhoraa vee hairaanee naheen hoee, trigaleea ne ddoonghaa saah bhariaa, saaddaa koee dukh taan inhaan noo pohadaa ee naheen| main aap ihanaan mauatapaine maalakaan de hathon kee taseehe sahe ne aiven fazool hee ih veeh fraink naa naas kar lai| ik din ih teraa koee kam suaaranage | main ih lai ke tere lee saanbh chhaddadaa vaan| changaa, hun mainoo jaanaa painaa en, par main jhabade ee parat aavaangaa| aseen thorrhee hor galabaat kar lavaange| je hor koee tainoo puchhe kee hoeaa te kiven taan toon kujh naa kahee, chup hee vattee rakhee|

meetriaa aapane khiaalaan vich ddubaa othe kalaa reh giaa| uhadaa saaraa sareer, maas te haddeean, einj cheesochees san, jiven uhanoo antaan daa thakevaan hove| uhanoo inj jaapiaa jiven ang deean sooeean uhadeean antarreean vich bal raheean san, auhade dil vich zahir ubal rihaa see| uh kararraa jihaa ho giaa, jiven ulattee karan lagaa hove| khulheean ttaddeean akhaan naal uh kise vahisee jahe badale dee viaunt sochadaa rihaa| ih sabh uhade man vich dhundalaa jihaa see|

asatabal khaalee see | bande te pashoo sabh khetaan noo ge hoe san | us banio nighee jihee havaa saam de mattakachaanane naal rumakadee aa rahee see, jiven chup dee halakee jahee dhund khedd rahee hove| aj raateen uhanoo kam ute parat ke jaanaa pegaa, dooje nikarame bandiaan naal| uh bahut saare gulaamaan vichon ik gulaam see| uh maanpiauvaarhaa see. uhadaa bharaa bharaa naheen see | duneean vich kise de vee dil vich uhade lee taras te piaar naheen see | kauarreea sisakeean uhade sangh tak uttheean...|

mainoo der ho gee, chaache trigaleea ne aaundiaan saar kihaa, sharaabakhaane tak vaatt ee barree e| tak main tere lee chooeikaa sraab te kujh rottee liaaeaa daa | main tainoo raazee karaangaa| ik ghutt toon pee lai, te ik mainte kalh tak es garrabarr daa koee naan nishaan vee naheen rahin lagaa.. |

auhane sharaab vich rottee de kujh ttukarre bhiaun dite, te fer uhanaan noo maleedaa jihaa karake uhane meetriaa dee pitth utale lahoochonde fattaan te laashaan ute barre dhiaan naal isadaa patalaapatalaa lep kar ditaa|

hun main tainoo kujh dasan lagaa vaa, jiharraa age tainoo pataa naheen| budte hon tak saaddee zindagee museebataan bharee rahindee e, te budte vaare ih saaddee mauat tak museebataan bharee ho jaandee en| main uhanaan samiaan vich aap langhiaa daa, jinhaan dee

vithiaa lokeen har vele teree rakhade ne, auh samen jadon pinddaan de pindd baagee ho utthe te uhanaan jageeradaaraan deean milakh maarreean luh sutteean| sarakaar ne moladaavee sipaahee saadde khilaaf bheje, bandookaan te topaan san uhanaan kol | mainoo aapanee rajamett vich vaapas bulaa ke moladaaveea bhej ditaa giaa, taan jo main othe jaa ke aapane varage kirasaanaan noo dabaa sakaan| meraa ik chhottaa bharaa see, bilakul baalakaa jihaa, auh ghar pichhe ddangar vachhe dee raakhee lee rihaa| uhanaan hukam de ditaa ki koee baahar naheen nikal sakadaa, koee vee naheen bhaaven vaddaa bhaaven chhottaa, koee vee aapanee kulee ton baahar pair naa dhare| ik din tarrakasaar meraa bharaa aapane viharre vich kharrotaa see| saahamanee sarrak ton santaree langhe, auhanaan de naal ik javaan afasar see | meraa bharaa uhanoo kite nazar aa giaa| kee piaa karan oe jee main ddangaraan noo kujh khuaan lee aaeaa saa, mundde ne kihaa| edhar aa| meraa bharaa faattak kol chaliaa giaa| afasar ne aapanaa pisataual sedhiaa te golee chalaa ditee| munddaa kanak de sitte vaang ddig piaa, eik jisakee vee uhane naa lee ose din uhanaan maareenaa, neetazaa kiorateea de ghar vaalee, noo sangeenaan naal keemaakeemaa kar ditaa| uhade kujh hon vaalaa see, te ik vaar naal uhadaa dtidd cheeriaa giaa| bachaa thale dhoorr vich ddig piaa|... uh ik sadee ton chaveen paaseen maayoosee te ddar beejee jaa rahe ne| jiven uh kahinde ne, auhanaan saanoo sabak sikhaaliaa te hun aseen barre sabar naal uddeek rahe haan| par aseen hun vee odon jine hee gareeb haan| mainoo hor kujh naheen sujhadaa kee barree peerr ho rahee e tainoo

naheen, chaachaa trigaleea, par mere dil vich chaanachake hee peerr hon lag pee e|main sochanaa daa hor kinee der saadde lokaan lee ajihe kaale din rahinage

auf, odon teek jadon tak pramaatamaa dee saadde ute mihar naheen ho jaandee|

meetriaa ne binaan matalab de ddoonghaa haukaa bhariaa| uh beete samiaan deean hor kahaaneean sunadaa rihaa, jiharreean budtaa aadamee barree addol te bhaanaa manan vaalee vaaj vich sunaandaa rihaa | sharaab uhanoo thorrheethorrhee charrhadee jaa rahee see, te uh unghalaan lag piaa see|

chaachaa trigaleea ne uhanoo ughalaandiaan tak ke bolanaa band kar ditaa| bind ku pichhon uhane puchhiaa, son giaa e

haalee naheen|

main tainoo dasanaa see ki parase teraa bharaa greetajaa ethe kotthee aaeaa see, auh kahindaa see ki uhane toonake naal koee gol karanee enshaid teree talab vadhavaan aaeaa hove

meetriaa inj trabhakiaa, jiven kite us naarr noo achaanak ag lag gee see jis ute uh lettiaa hoeaa see, gheetazaa

hor kauana

masheen vaalaa

aah putar, auhee teraa bharaa masheen vaalaa |

meetriaa noo lagaa jiven uhadaa dimaag fatt rihaa see| pichhalee vaaree jadon masheen ute uh giaa see, jo othe uhanoo jageeradaar de bandobasat baare uhane aakhiaa see, auh te buraj vich jageeradaar de aakhe akhareele lafaz bijalee de ik lishakaare naal uhade man vich jurr ge|sabh saaf ho giaa e chaachaa galeea, mainoo sabh samajh aa gee e| ih mere bharaa ne hee meree berree ch vatte paae ne| mainoo krisateea daa gulaam banaa ke uhade kaleje tthandt naheen pee, so uh hun mainoo jaanon hee mukaanaa chaahadaa e|

haan, budtaa aadamee ddoonghe saah laindaa rihaa|

aam kahaavat e...

pavatar anjeel chon kahaavat shait meetriaa ne hasaa ke kihaa|

naheen putar, lokaan de pavatar dukharriaan ch nikalee kahaavat kinhe teree akh kadtee e| mere bharaa ne| taan fer fatt edde ddoonghe hon ute mainoo koee hairaanee naheen|

sau visade sach e mere bharaa ne taan barraa hee ddoonghaa fott laaeaa e|

einj ho sakadaa e, thorree soch pichhon trigaleea ne kihaa, kujh galaan jo saanoo geetazaa deean pataa ne, auhanaan daa khiaal karee taan ij uh kar sakadaa e| par fer vee naheen| tuseen ik maan de jaae o, te mainoo pataa e uh giraje jaandaa te othon de saare nem poore karadaa e| pavatar maan mareeam uhanoo ddanegee, auh kunbhee narak ch pegaa te balade bhatthaan vich bhunjegaa...|

tainoo uhadaa ttheek pataa naheen, auh agalee duneean de dotaan noo kee goladaa e auh taan siraf desh duneean vich jiaoon baare sochadaa rahindaa e, dolat jorradaa, jadee jaaeidaad ch mere hise noo sanh laadaa uchh main kiaun naa odon uhade dtidd ch tangalee paar kar ditee|

kadon

jadon mere maapiaan de narroe pichhon uh mainoo maar denaa chaahadaa see |

trigaleea ne aapanee chhaatee ute soolee daa nishaan banaaeaa, pavatar maan mareeam ihade ang sang sahaaee hoee| ihanoo shaitaan de dtahe naa charrhan deen|

meetriaa, ajihe paapee khiaal aapane mano bhajaa de| naheen taan tereean haddeean kaalakottharree vich rurrakadeean firanageean

odoon pahilaan main uhadaa mauakoo banhavaa chukiaa hovaangaa|

naheen, meetriaatuhaanoo koee raazeenaamaa karanaa pegaa|

meetriaa daa dil kachaakachaa jihaa hoeaa, jiaun kite uhane zahir daa bhariaa galaas pee liaa hoe| budtaa aadamee uhanoo aapane aap ute odon hasadaa tak ke hairaan ho rihaa see, jadon uhadaa sareer kade aakarradaa te kade nisal hundaa ulattee karan de peerr bhare jatan kar rihaa see| uhane uhanoo peen lee kujh hor chooeikaa sharaab ditee, te akheer mundde deean akhaan meetteean geean te uhadaa sir pichhaanh naarr ute ttik giaa|

agalee savere prabhaat vel trigaleea uhanoo godde vich paa ke khetaan val lai giaa, jithe uhane uhanoo kaamiaan dee aavaajaaee vich chhadd ditaa|

pahilaan te kise goliaa hee naa | dupahir noo kite, jadon uh saare khedd de kol jurre te tigaleea uhanaan lee javaan dee rottee te saagapate dee taree lai ke aaeaa, taan uh uhanoo tthatthaamakhaual karan lag pe| uhanaan takiaa uh inj landdaaundaa te dtiladtil kar rihaa see jiven uhanoo ubalade paanee de karraahe vich kise ddubakeean diteean hon| uhade ddeliaan de chitte hise vich lahoo deean laal dhaareean san| hor kise mauake uhanaan noo ukaa jeraa naa paindaa ki uh meetriaa daa inj mauajoo banaa ke dasan| par hun jadon uhadee roz dihaarree vaalee chusatee guaach chukee see, odon uhanaan vich nike ton nike noo vee uhanoo chherran daa heea ho giaa

shaid pulis saarajantt gaaraniaatajaa uhanoo kite mej mele vaale khaane ute lai giaa see|

oe naheen| uh te giraje giaa see, te paadaree ne uhanoo gunaah bakhashaan bakhashaan lee kihaa e...

tuseen saare galat o uhanoo te maalak krisateea ne bulaaeaa see taan jo uhanoo naveean juteean dee sugaat de sake |

oe naheen| uhane te siraf uhanaan puraaneean juteean noo hee addee talaa luaa ditaa e jiharreean janaaneean daa pichhaa karadiaan ghas geean san...|

adhagale makee de ttaanddiaan de dter ute thakaavatt naal choor piaa meetriaa kujh vee naa kueaa, auh besurat jihaa piaa see te kujh sun naheen see rihaa| chaachaa trigaleea dee ghar vaalee ne saagapate dee taree changee banaaee see, auhane vich kaafee saaraa saavaa dhaneean te hor khushaboodaar pote paae san, rottee vee bahut bodaar naheen

see, par meetriaa de andaron sabh suaad mar ge san | jiaoon ton vee uhanoo ghin aa rahee see, auh dharatee thale ddoonghaddoonghaare lath ke muradiaan kol chaliaa jaanaa chaahadaa see, muradiaan kol, auhanaan de mitthe, niramal aman vich|

auh saare pirr banh ke trigaleea duaale beh ge| budte aadamee noo inj chauadhar lai ke barree khushee mil rahee see te mauakee de khagiaa dee banaaee mottee saaree sigaratt peendiaan uh uhanaan noo sunaandaa rihaa vichaare meetriaa naal kee bhaanaa varatiaa

auhanoo os bandook daa onaan ku ee pataa see, jinaan tuhaadde chon kise noo

auh ihade baare jaan hee kee sakadaa see, jadon uh bedook choree hee naheen see hoee

eih pahilee vaar naheen ki trainake ne ajihee karatoot keetee hove|

auh saare chup ho ge| meetriaa noo hune zor dee kaanbaa chhirriaa see| uhane aakarr jahee bhanee te fer vakhee parane ho giaa jiven uhanoo neendar ne dabaa liaa hove|

trigaleea ne aapanee ghar vaalee kitazaa noo bulaaeaa| kitajaa ne hee meetriaa de jaman vele daaee daa kam nibhaaeaa see| uhane sir pichhaanh chhadd ke aapane bulh hilaae jiharre masaan hee uhade dandon khaalee moonh noo dtakade san, te uh dhakanee vaang dhakadee rahee | uh bhainsarre daa bhesarraa see, te jadon kharradee taan gharakan lag painde see|

ttaanddiaan de dter ute piaa meetriaa jiven uhanoo hungaaraa den lee hungiaa| kitazaa ne bind dee bind sochiaa, te fer ik ungalee uchee karadiaan uhade kaale jhurarre moonh ute chamak jahee aa gee, vichaare noo buraa kuttiaa e dushattaan ne|

chaache trigaleea ne jhirrakiaa, kitazaa ih toon koee naveen labhee e

par ene te hee gal naheen mukadee, auhanaan us te ttoonaa vee kar ditaa

meree jaache uhade guradiaan noo zarab aa gee e

ho sakadaa e, par mainoo jaapadaa e, auhanaan es te koee ttoonaa vee kar ditaa e|main uhanoo asatabal vich lai jaandee aan, te es ttoone de ulatt ttoonaa tiaar karadee haan, naale uhanoo lettee banhanee aan| haae, auh motte nakaan vaale jageeradaar, te sooraan vaang kupaa hoe masheen vaale, te uh kanjareea jiharreean nikenake munddiaan noo

akheean maaradeean ne rob kare uhanaan hainsiaariaan lee navaan sooraj naa charrhe| uh kharrote de kharrote hee suk jaan, auhanaan noo paleg pe| uh saare jinhaan ral ke mundde dee ih duradashaa keetee e...

chup kar nee, budtee, trigaleea ne kihaa, koee sun laoogaa|

jinhaan noo main pee pittanee aa, meraa sabar pe uhanaan noo robaa fer naa uh aapane kaale moonh kholh sakan|

auh meetriaa noo chuk ke asatabal vich lai ge, te kitazaa ne os ute bhedd dee ik puraanee khol paa ditee| chaachaa galeea andar baahar fere paandaa rihaa, aapane aap noo rujhiaa dasan lee bhaanddiaan te sandaan de vichaale edharaudhar ghunmadaa rihaa| kade chulhe dee bhunbal vich uh koee baladaa kalaa labhadaa, kade lette mundde noo vekhan lee aapanee garadan age noo jhukaandaa te akheer kaafee chir pichhon uhane kitazaa naal gol karan daa faisalaa kar hee liaa|

pataa ee naa, raadoo mukhataar ne kihaa see ki toon aapanee pooree vaah laa ke es mundde noo turant raazee kar de| aseen ihanoo ethe ik jaan do din lee hee rakh sakade aan, par je kite trainake noo sooh lag gee taan barraa rerrakaa pau| uh kise noo bimaar rahin naheen dendaa| kam karanaa band keetaa naheen, te chhaanttee hoee naheen|

kitazaa ne ghunm ke sataae hoe ulh vaang bharapoor ghiranaa naal takiaa|

santaan uhanaan daa saah pee jaae| uhadee taan enee daualat jorr ke vee pooree naheen fattadee| jiddaa mottaa hoee jaadaa e, oddee hee uhadee laalasaa vadhee jaandee e uh aap hee taan see jis meetriaa noo kuttan daa hukam ditaa see| te je ih hun kam jogaa naheen rihaa taan fer ih khekhan kiaun ki saaraa kasoor ihadaa ee e main ihanaan deean kaaleean karatootaan changee tarhaan jaananee aa, mere naal aap varat chukee e| chete ee naa main das din beemaar rahee saan te uhanaan teeh gin le san te meree rakam maaran naal vee uhanaan noo sabar naheen see aaeaa| mainoo viaaj vaadhe daa denaa piaa see| haae de ihanaan noo gareebaan dee haa pe | toon aj raatee aapane ghar jaa| othe pavatar mooratee de pichhe ik nikee jihee malham dee ddabee pee hoegee | uh toon lai aa, te main ih malham ihade saare zakhamaan ute laa diaangee| main aapane veliaa vich keean de vott raajee keete ne| uhanaan sabhanaan vaang hee main es mundde noo vee navaan naroeaa kar diaangee| ihanoo bahutee der hun ihanaan age hath aauadd ke rottee naheen khaanee painee| fauaj vich ihadee nauakaree manajoor ho chukee e, te satanbar vich uh aapanee rajamett vich chaliaa jaaegaa| sait othe pradesee ihade naal ethon de lokaan ton changaa vateeraa karana

kis kisam de taras dee is vichaare noo aas ho sakadee e

os kisam daa taras jiharraa uhade kupe bharaa ton uhanoo naheen miliaa, os kisam daa taras jiharraa jageeradaaraan te uhanaan deean begamaan ch kite naheen labhadaa| ik uhanoo tinaan bandiaan daa kam karadiaan vekhanaa chaahadaa e, te doojeean aapane jugal mele lee uhade naal akhaan mattakaanaa lorradeean ne| akhaan hon te takan zaraa, auhanaan deean karatootaan ne ihade bhaa dee kee shaamat lai aandee e par main aap aitavaar noo giraje jaavaangee te pavatar maan mareeam noo ik ik dasaangee.

kee e, chan ve toon kiaun ronaa en teree pitth chon cheesaan utthadeean ne peean| kee vakhee ch peerr hundee aa

meetriaa ne meetteean akhaan naal hee aapanaa sir fer ke dasiaa ki naa uhadee pitth vich cheesaan san, te naa hee uhadee vakhee vich peerr|

mainoo pataa e, main jaananee aan, bacharriaa| mainoo pataa e tainoo peete hoe guse dee chees e, te asal zakham taan tere dil vich e

meetriaa ne koee javaab naa ditaa| chaachaa trigaleea baahar chaliaa giaa| kade aapane aap naal te kade othe disadeean roohaan naal galaan karadee kitazaa kaliaan reh gee|

budtaa aadamee malham dee ddabee lai aaeaa te naal hee uhane dasiaa ki trainake ne hukam ditaa hai ki uhanoo jhattapatt italaah ditee jaae ki meetriaa kam te lagaa e ki naheen, je meetriaa kam naheen kar rihaa taan uh ikadam masheen vaale noo bulaa ke uhade kolon ghattoghatt aapane uh paise taan poore kar le jiharre uhane meetriaa lee kaparriaan te boottaan ute kharache san hor cheezaan daa taan veravaa kee karanaa e jiharreean rajisattar vich daraj san te jiharreean asatabal vich te sandaan vaale kamare vichon gunm san, auh sabh kujh jide lee jageeradaar dee bandook chukan vaale aadee chor noo zinmevaar tthahiraaeaa jaa sakadaa see|

auhanoo maree pe jaravaanaa| bekirakaa dainta kitazaa cheekee, auhadeean akhaan asatabal de ghunakhaadhe shateer naal lattakade mokarree de jaal ute lageean hoeean san| te ose bind ose thaan rob ne kitazaa dee sun lee| naa kujh karrakiaa, naa koee bijalee lishakee, par panchheevaarre de maidaan vich pachham valon ik kahiree jhakharr chhutt piaa|

kee vaaree ih jhakharr antaan de meenh naal liaandaa hundaa see, te jadon paaneean de har hatt jaande taan pichhe havaa gajadee te sookadee reh jaandee see|

silhe naarr dee ag chulhe vich maarreemaarree bal rahee see| dhoonaan utaanh

autthiaa te chhat vichalee ik meree vichon baahar nikal giaa| ik sabh ute chauakarree maaree baitthee kitazaa bimaar mundde noo rokadee rahee| kee vaaree uhanoo chulhe vich baladeean laattaan vichon do chamakadeean akhaan vikhaalee den lag paindeean| fer uh aapanee hik ute soolee daa nishaan banaandee te chulhe vich baink suttadee|

meetriaa vee chaanan de ihanaan do nukatiaa noo gahu naal vekhadaa rihaa| uh pooree tarhaan jaagiaa naheen see hoeaa| budtee ne uhadee chhaatee ttohee, te mathe noo chhuhiaa uhanoo taan taap charrhiaa hoeaa see| vich vich uhanoo taapaluhee te dukhaaveen neendar aa jaandee, fer uh kanban lag paindaa, te chulhe vichalee ag uhadeean adhanooreean akhaan noo do juganooaan vaang tharabaraandeean| uh sisakeean bharadaa kujh abaatathaa thurraandaa rihaa|

kitazaa ne barre dhiaan naal uhade burraan noo suniaa| kadeekadee uh hik ute soolee daa nishaan banaandee, bahutee vaaree uh has paindee, te uhade beshakale chihare ute uhade bujhebujhe bulh khiche jihe jaande| zakham mil ge ne, auhane naarr ute aapane ghar vaale de hor naal lagadiaan haualee jahee kihaa|

raat addol see, te havaa chup|

haan, auhane aapanee gal jaaree rakhee, zakham mil ge ne, par uh ik zakham jiharraa uhadaa dil torratorr paaee jaa rihaa e, auh oven daa oven ve| jadon adhee raate kukarr boliaa see, odon ihadaa taap leh chukiaa see| hun uh sutaa hoeaa e| par mainoo ddar e uhade sir fer taap charrh jaaegaa| par kee ih taap ee e einj keh sakade o ki uhadee rooh uhade sareer vichon uddaudd ke pataa naheen kiharreeankiharreean thaavaan val bhattak rahee see, kite kotthee de nerre jaan masheen kola inj e jiven uh kise daa pichhaa kar rihaa e| sed jinhe uhadaa jhootthaa naan laaeaa te uhanoo kuttaakuttaa ke to karaa ditaa e| uh uhanaan noo varradaa te uhanaan naal jhootth sach nitaaradaa e... |

munddaa haalee vee raazee naheen hoeaa, kitazaa par jo toon kahinee en ih vee soch ho sakadaa e| haan, eik din inj ho ke ee rahinaa en... ik din jadon gulaam uhanaan julamaan te badakaareean ton aapane dil hauale kar sakanage jiharreean eneean sadeean ton uhanaan deean jindaan koh raheean ne

akheer ik din jadon meeriaa aapanee beemaaree ton utthiaa, kamazor te peelaa jrad, odan patajharr de badalaan thaliaun maghaan deean boreeleean ddaaraan duredde te dhupeele dakhan val uddadeean jaa raheean san|

7.

barraa chir meetriaa keker dee fauaj andar zindagee ik dhundookaare jihe vich kattadee gee| jaapadaa see jiven koee supanaa pooraa ho rihaa see, eik supanaa jiharraa uhanoo kadekade aaundaa hundaa see jadon uhanoo thorrhaathorrhaa taap charrhiaa hoe; te ih har vaar iko tarhaan daa hee supanaa hundaa see|

eih kujh inj daa see| uh ik barre vadde failaadee faattak de khulhan noo uddeek rihaa see, eis pichhe ik ajihee jhaatee see jiharree uh naheen see jaanadaa| uh hanere te chikarr vich kharrataa uddeek rihaa see, jiven hune barraa zor dee meenh var ko hattiaa hoe| uhanoo pataa see ki hor, anekaan hor bande vee, hanereean nukaraan vich luke uddeek rahe san| uhanoo uhanaan dee hond mahisoos hundee, par uh uhanaan noo tak naa sakadaa, pachhaan naa sakadaa| uhadeean akhaan es bhaaree faattak ute lageean hundeean, te uh othe kharrotaa rahindaa| uhane ih paar kar ke edoon paredde jo kujh see othe pujanaa see| jinee umar uhane dtattheekandtee vich bitaaee see, os ton uh barraa kattiaakottiaa rahindaa hundaa see, par taan vee ih uhanoo hun tak chete see udharragudharre, ralagadd hoe varhe, jiven ihanaan varhiaan vich hor kujh vaapariaa hee naa hove| ih kendalee hond nit uhadaa pichhaa karadee, aukaa naa hiladee, te uh ihanoo binaan kise pachhataave de sutt paandaa | bahut mudat uddeekan pichhon uhanoo samajh aaee ki akheer hun ih faattak khulhan lagaa see| par achaanak uhanoo chetaa aa giaa uh te pair nangaa see | leeraan daa buk uhade tan duaale, auhade khube hoe vaal, te uh haalee hune kise bemiaadee bukhaar ton utthiaa see | budtee kitazaa hasadee, te uhade masoorre nange hunde, auh aapanaa sir hilaandee te anamane hauke bharadiaan kahindee, nahee, mere bacharre ih kiven ho sakade ki toon iven hee saadde kolon ttur jaaen te pavatar kuaaree maan kol puj jaaen...

jadon dee uh es supane ton utthadaa, auhadaa dil nitaapratee naalon kite vadh zor dee dhakadhak kar rihaa hundaa | uhadee jindagee daa ik hisaa muk chukiaa see| uh ihanaan pradeseean vich vee oddaa ee kalaakalaa see jiddaa uh aapanee baal vares vich hundaa see | kalaa te yateem| chaachaa tigaleea te budtee kitajaa ton chhutt uhanoo hor kise daa vee chetaa naheen see jis kade uhade ute taras keetaa hoe| te hun uh ihanaan dovaan noo ee door chhadd aaeaa see|

auh haiddakuaattar vich sahimiaan tahiaa pujiaa see, te uhanoo lagaa see ki ethe uhanoo aauakhe ton aauakhe taseehe sahine painage| par uhanoo barree tasalee hoee jadon uhane takiaa ki jiven uhade ddaraan ne chirriaa see, oven ethe uhade naal naheen see

ho rahee|

jo vee kararraaee uhade pesh pe uh uhane pooree tarhaan jhalan dee dhaaree hoee see, kiaunk gulaamee vich anhee adheenagee hee ikoek bachaa hundaa see te uh hun ajeettan kaataaraamaa de hathaan vich see|

kutt daa ddar uhade andar dhurrakoo laaee rakhadaa, kise jangalee janauar vaang| par naal hee uhanoo aapanee ajat baagee rooh baare, jiharree har vele bal ke laatto laatt hon lee tiaar rahindee see, vee ddar lagiaa rahindaa| so inj har vele aapane asale ton kahindaa te aapane aap ute kaaboo rakhan de jatan karadaa uh saarajantt mejar noo ik itabaaree te siaanaa javaan lagaa| shuroo ton hee uh saarajantt noo bhaa giaa see, te chhetee hee saarajantt ne uhanoo aapane khanbhaan thale lai liaa| par jiharree dil dee peerr nit uhade ute chhaaee rahindee see| uhade mukaabale vich ih haalat vee uhanoo koee sukh naheen see de sakadee|

meetriaa de bharatee hon de do maheeniaan pichhon saarajantt mejar ne uhanoo kihaa, auh kahindaa hundaa see eih tainoo main sazaa sunaaee e

kokor, tere ute mainoo barraa taras aaundaa e| toon barraa changaa te siaanaa munddaa e, par toon parrhanaa likhanaa naheen jaanadaa | je toon sakoole parriaa hundaa taan main teraa kujh banaa sakadaa| jo mainoo pataa e os mutaabak tainoo aapanee jadee jaaeidaad vichon kujh lai sakan dee aas laah chhaddanee chaaheedee e| main 1942 vich aapanee teejee vaar pooree kar rihaa vaan, toon meree thaan lai sakadaa main | par jo teree haalat e, toon vadh ton vadh kaaraporal ee ban sakegaa| fauaj vich tarakee daa raah tere lee band e |

eik vaar fer kade uhane kihaa, kekar, toon bhaaven mainoo karo ki toon sikhan lee vadh ton vadh hath pair maar rihaa en, par main tainoo ag aakhaangaa naheen munddiaa, eih topaan barraa pecheedaa hathiaar ne| ihanaan dee biaooree vich tuseen inj fas jaande ho jiven kise jilhan vich | nikaliaa hee naheen jaandaa, te tuhaadde kol hor kujh karan lee ukaa samaan hee naheen bachadaa|

naven rangaroottaan de muaaeine ton pahilee shaam noo, saarajanttamejar ne aapane dafatar vich baitthiaan chhalereea kasateea kol de batalaa sharaab lainee man lee| faloreea kosateea fauaj de ghorriaan dee saanbh ute see| meetriaa kiaunk ghorre rakhane te uhanaan dee sevaa karanee jaanadaa see, so aapane vihale vele uh ihadaa hath vattaandaa hundaa see|

toon kekor, saarajantt ne kihaa, kurasee lai te saadde kol beh jaa| ih galaas tere lee e teraa belee ih piaa rihaa e| uhane mainoo dasiaa e ki tuhaadde,

dovaan daa barraa jutt e, te toon uhadaa kitaa sikh rihaa en| je ih sach e, taan toon agale varhe hee kaaraporal ban jaaengaa| ih es thaan ton badal ke rasaale daa kavaattara maasattar banaaeaa jaa rihaa e, te toon ethe uhadee thaan ute lag sakegaa| main te inj keh sakanaa vaan, mainoo tuhaadde dovaan kolon barreean aasaan ne| faloreea meree sajee baanh e, te kekar meree khabee | meree khiaal e kalh daa muaaeinaa ttheekatthaak langh jaaegaa| sabh kam te zinmevaareean saadde modtiaan ute hee ne te afasar uhanaan dee bhalee puchhee je...

saarajanttamejar afasaraan noo ttich jaanadaa te uhanaan dee koee izat naheen see karadaa|

haan, eihanaan ate afasaraan dee kee gol karanee hoee| ihanaan noo moeaa dee manddee kujh pataa hundaa e eihanaan noo aakhar aaundaa kee e zanaaneean naal akhaan mattakaaneean, naach deean mahifalaan laauneean, te taas kheddanee| bas saarajantt mejar kaataaraamaa ne iho jahee vadheea taleem naheen paaee| uh ik tarhaan sakoole giaa hee naheen| par uhane aapanaa kitaa changee tarhaan sikhiaa e te shuroo ton lai ke akheer tak saaree thiaooree jaanadaa e| aahaa, bachoo jee, taan pataa lagadaa de saarajantta mejar kaataaraamaa kite ethe naa hundaa | uhane aapaneean lameetriaa, chitteean ho raheean muchhaan noo vatt ditaa, te fer khoob khulh ke hasiaa, je kaataaraamaa ethe naa hundaa te fer uhanaan de bhaa dee banee honee see| ttheek e naa

bilakul ttheeka inabin oven hee zikar tuseen aakh rahe o, faloreea ne mez thalio aapanee ungal naal meetriaa daa goddaa dabadiaan haamee bharee|

je kite meree uhanaan jinee taleem hundee, taan main barree tarakee kar sakadaa ih taan pok see | kee raae de tuhaaddee ... aapo aapane galaas bhar ke mainoo javaab dio| main upar tak puj sakadaa te uhanaan vaang rahindaa| main khoob mauaj vich rahinaa see te mainoo koee fikar faakaa naheen see honaa| mere age vee saaraa kam karan noo ik saarajantt mejar hundaa| saarajantt ih kar saarajantt, auh kara je jo vee karan gocharaa e, sabh toon kar| ese lee taan sarakaar tainoo tanakhaaeh dendee e, te ese lee toon saarajantt mejar en| par sarakaar aakhar kiharraa chhaj bhar ke mainoo dendee e audd, zulam bas enaa ki main bhukhiaan maranon bach jaan barraa changaa hundaa je main kite karanail hundaa, te ih karanail meree thaan

yakeenee gal e, janaaba tuseen barraa vadheea bandobasat karanaa see...

te hor kee keetaaraamaa ne zakhar naal kihaa, taan tuseen takade ki kiven aapanee pettee banhadaa te aapane tagame ttunakaadaa main lokaan naal galaa karadaa par main

taan othe daa othe hee jamiaan kharrotaa vaan, te 1942 vich meree painashan ho jaanee en| bed sarakaar mere naa koee murabaa laa de| main ik maseen laa lavaagaa

meetriaa hichahid kar ke hasiaa, gheetajaa vaangoo| inabin gheetajaa vaangoo

kee teraa bharaa masheen vaalaa e auhee jinhe teree jadee jaaeidaad te dhaarraa maariaa e

auhee| siraf mainoo kujh vakat mil jaae| fauajee nauakaree dee miaad pooree karake...

kee toon os te daavaa karegaa achaanak change rauana vich aa ke saarajantt mejar ne uhanoo puchhiaa, jadon jaa ke toon kite aapane pakh de saare saboot de legaa, odon tak jo maarraa mottaa tere kol de os ton vee hath dho bahegaa| changaa rahe je toon chete rakhe ki ajakalh laam lagee hoee e, te vadh ton vadh kise noo thorrhee jahee zameen kabar jogee hee lorr paindee e| te uh kaahaleekaahalee aapane ihanaan udaas lafajaan noo sharaab de vadde saare galaas vich ddoban lag piaa|

faloreea kosateea de moonh ute ik haneraa jihaa aa giaa, aseen te paanee ute tarade potiaan vaang alop hunde rahinde aan, auhane kihaa nauajavaan saare maree jaande ne

toon kee reereen laaee hoee e, saarajantt noo roh charrh giaa, aseen sipaahee aa ki hor kujh kee aapanee maatabhoomee lee larranaa saaddaa faraz naheen

faloreea ne chupachaap aapanaa sir hilaaeaa te meetriaa val takiaa|

meetriaa fer hasiaa, aseen bahutaa taan trainake maalak krisateea te uhade varagiaan lee jaanaan dende pe aan, auhanaan lee jiharre saadde ute julaa paaee rakhade ne, te saaddee khol laahade rahinde ne aseen saare nitaane gareeb

trai nakaa kain

saadde pindd hai koee, meetriaa ne haukaa bhariaa|

faloreea vich bol piaa, eih jis vich bipataa chon langhiaa e, auh sabh ihane mainoo sunaaee e| jo ihane jariaa e, auh koee khaalaa jee daa vaarraa naheen|... tuseen aapane galaas daa vee chetaa rakhee jaao

eihanaan saare haraameean noo main ikadam gutthe laa diaangaa, kaataaraamaa bharrak piaa| uhanoo thorrheethorrhee charrh chukee see, te uhadeean akhaan vich atharoo san|

par ih siraf ethe hee e ki mere kol kaanoon te zaabataa laagoo karan daa mauakaa e samajh aaee kekor dimiteeas| jiharre saadde te hakoomat karade ne, auh os

thaan te zaabataa te niaan pooraapooraa chalaan khaan jithon daa toon jikar karanaa en| te je naheen, taan fer ihanaan sabhanaan noo jahonam vich jaan dio te aseen aapane kam kaar de aap zinmevaar hoeee|... asal gal e ki kalh de muaaeine ute saaddaa kam barraa changaa rahe| te jithon tak ihanaan horanaan daa talak e ihanaan noo main uh ilanee daa naach nachaavaangaa...

saarajanttamejar kaataaraamaa kujh had tak naach nachaan lee mashahoor see| uh aapaneean gaalhaan vich rab, santaan jaan kuaaree maataa mareeam daa zikar naheen see karadaa hundaa| uh aapane aap noo ihanaan de jisamaan, ves jaan hor kujh cheejaa tak hee mahidood rakhadaa see| baitaan dee daarrhee, maataa mareeam daa taaj, sant joopeettar deean juteean, aarakejal gebareeal dee gogarr, chaar pooj parachaarak jiharre teree maan de yaar ne.....

chavaan pooj prachaarakaan vichon teeje dee sahun jis de but noo naven saal vaale din teree maan ne chunmiaa see, auh aapaneean lataan chauarreean kar ke, aapaneean ag varhaadeean akhaan golagol ghunmaa ke batteleean dee gon vaalee ttailee noo kahindaa, einj ganveendaa e, aue tuhaanoo rab dee maar vage| chalo, cheeko, kujh vaaj taan saanoo aave| ij ganvo ki asamaanee goonjaan pain| tuseen sipaahee ho ki kujh hor sahun aarakejal dee gogarr dee, jiharraa tuhaaddee bhain de yaraaniaan daa khiaal rakhadaa e|

aapanee kaavimee maualikataa daa vikaas karan lee, saarajantt mejar noo sharaab de kaafee saare galaas jaan ghattoghatt guse daa nasaa lorr hundaa see | hun jadon raat barree saaree langh gee see, te uh raj ke sahunaan khaa te afasaraan, paadareean, jajaan te prachaarakaan noo gaalaa kadt chukiaa see, te aapane zor te daleel de vaseeliaan dee hond chhuh aaeaa see, auhane aapaneean akhaan malaneean te ubaaseean laineean shuroo keeteea|

rajamantt daa gharriaal adhee raat ton pahilaan adhaa ghanttaa kharrakaa rihaa see jadon kosateea te meetriaa chauathee baataree de asatabal vich sain lee chale ge| sajaree naram baraf jiharree hune ddigee see uh bechan raat vich ninmhaaninmhaa chaanan kar rahee see| kadamaan dee vaaj naheen see suneendee| chaaradeevaaree de dooje paase mantaree tthandt te uneendare naal ghagiaaeea vaajaan vich gupat bol puchh rahe san|

es duneean vich sabh ton vaddee khushee odon hundee hai jadon tuhaaddee ddiaoottee mukan ute tuhaaddee thaan aa ke har koee laindaa e| kaaraporal ne kihaa|

meetriaa ne haukaa liaa, mainoo uh varhe kauan morr ke de sakadaa e jinhaan

vich ukaa mainoo sauanaa naseeb naheen hoeaa

auhanaan hanere kamare vich ttohattaah ke aapanaa raah lobh liaa| jis nukare uh sauade san, auh ik nikee jahee haneree keetee baaree kar ke bheerraa see| kiaunk uh bhatthee de pichhe see, es lee uh hun teek kujh nighaa see| faloreea ne ik momabatee jagaaee te ik tipaaee jahee te ttikaa ditee| thale ton ute do naarraan de dter te ute lain noo kujhauhanaan de bisatareauhanaan lee uddeek rahe san|

auhanaan sigarattaan laa leean te sauan lee lettan ton pahilaan barraa chir baitthe rahe|

suniaan see toon uhanoo faloreea ne puchhiaa|

kee khiaal e teraa uhade baare

meetriaa hasiaa, jadon uh gaalhaan kadt rihaa hundaa e, odon uh mainoo barraa changaa lagadaa e|

eih fauaj saaree uhadee jaaeidaad e| uh har je noo hath karadaa e, rotteean daa raashan, maas, ghorriaan daa daanaa te sipaaheean dee khandd |

te kise noo pataa naheen lagadaa

teraa kee khiaal e kauan ihadaa dhiaan karegaa vadde chor vadde dhaarre maarade ne te nikiaan deean nikeean choreean valon akhaan meett chhaddade ne| ihee te saramaaedaaree nazaam e|

kee kihaa ee

main uhee kihaa e, jo kahin dee lorr e| par tainoo haalee ihade maane naheen pataa, kaaraporal musakaraaeaa|

meetriaa ne bhanbitar ke aapaneean akhaan neeveean paa leean|

othe, dattheekandtee vich luttiaan lataarriaan daa niaa kauan karadaa see

saadde pindd vich taan mudataan hoeean niaa mar chukaa te kade daa dabaa dee ditaa giaa |

eih sabh ose nazaam karake ve jidraa main hune jikar keetaa see|

dooje lafazaan vich baghiaarraan te leliaan daa najaam...

hoon, taan tainoo samajh aaundee e, meetriaajis tan laage...

haan main museebataan jhaageean ne| par horanaan edoon vadh museebataan saheea ne te uh chup rahinde te es julam naal din kattee karee jaande ne |

tainoo kujh taaleem chaaheedee e fer tainoo sabh saaf ho jaaegaa|

shaid es tarhaan mere lee boohaa khulh jaae...

faloreea ne uhadaa matalab naa samajhadiaan hoeaa uhade val takiaa| uh os supane ton naheen see jaanoo, jiharraa uhade dosat deean raataan malee rakhadaa see| changaa fer, auhane kihaa, main tere lee ik faisalaa keetaa e| ik salett te kaaeidaa tere lee main khareed rihaa vaan| panjaveen baataree vich saaddaa ik belee e jisanoo parrhanaa likhanaa changee tarhaan aaundaa e| uh teraa pooraapooraa khiaal rakhegaa|

sach meetriaa tribhak piaa|

haan, eih soch e par toon kade kise noo is baare kujh vee naa dosee | uh ik din tainoo ghantte lee parrhaaegaa, fer kise din ik hor ghanttaa, jivenjiven uhanoo vihal milegee| uh tere naal barreean cheezaan baare golaa karegaa|

meetriaa ne ddoonghee tasalee daa saah liaa|

es duneean vich lok ne jiharre gareebaan lee niaan jitan lee larrade ne te jinhaan noo kujh naheen aaundaa uhanaan noo parrhaan lee aapanaa pooraa taan laa dende ne| kaaraporal baladaa giaa jiven uh koee baat paa rihaa hoe|

meetriaa aapanaa chaa lukaae binaan sunadaa rihaa, par haalee vee uhanoo shak see, ajihee gal ute itabaar karanaa kite sauakhaa e|

faloreea uhade ute taras kar ke musakaraaeaa, kee toon roosee inakalaab baare kujh suniaan e

meetriaa ne hairaan ho ke aapanaa sir chukiaa| haan, auhade pindd vich vee...|

hoon toon ihadaa zikar ee suniaan hoegaa, par tainoo ih taan pataa naheen lagaa honaa ki ih kee e othe roos vich sabh lataarre lok utth pe san te uhanaan raaj ulattaa ditaa, auhanaan saramaaedaaraan dee sarakaar hoonjh ke sutt paaee te uhadee thaan mazadooraan dee sarakaar kaaeim kar ditee| uh jiharraa panjaveen baataree vaalaa bandaa e, auh sabh kujh tainoo samajhaa degaa, auh aj ton teraa usataad e| aa hun fer savee, barree der ho gee e te kalh...

meetriaa aapane naarr de dter ute lett giaa te uhane upar aapanaa kanbal valhett liaa| uhade saathee ne momabatee bujhaa ditee| par kujh chir pichhon uhane puchhiaa, kee gal e, toon barraa utaavalaa utaavalaa laganaa en, te tainoo neendar naheen pee aaundee| te ih ddoonghe hauke kaas lee

main fer kise vele ih sabh tainoo pooraapooraa dos diaangaa |... jo toon mainoo sikhaaeaa e uhade lee teree barree miharabaanee|

eih miharabaanee bhul jaa| shubh raat|

shubh raat, faloreea |

kaaraporal noo jhottapatt neendar aa gee| meetriaa neendar ton barraa uchaa uchaa mahisoos kar rihaa see| bhaaven uh aapaneean akhaan band karadaa jaan kholhadaa, auh siraf aapane supane daa bhaaree boohaa hee tak sakadaa| dooje yaadachitr te chetiaan vich ttike hor lafz sabh uhanoo os pal tak khich lijaande jadon uhanoo aapanaa pindd chhaddanaa piaa see|

auh rivaaj mutaabak jageeradaar kol giaa see, rottee te loon lee uhadaa dhanavaad karan|

sukhee sukhee jaa, maalak krisateea trainakaa kheddiaa jihaa boliaa see|

main aapanaa hisaab jaananaa chaahaangaa, maalak |

kiharraa hisaab ... haan, jadon teraa bharaa kotthee vich aaeaa. ih main uhade naal niberr lavaangaa| jo jo toon maithon liaa eauh main sabh likhiaa hoeaa e| jaapadaa e ki haalee vee toon kujh meraa denaa ee e |

kadon tak main tuhaaddaa karajaaee rahaangaa, shaid parale teek meetriaa ne roh vich puchhiaa|

shaid naheen, hainake ne kihaa, par har haalat vich ih changaa hoegaa ki jithe toon chaliaa en othe toon aapanee zabaan ute kaaboo rakhanaa sikh le | naheen taan othe teraa ghaan ho jaaegaa | ethe taan teraa bachaa ho giaa e | meetriaa ne aapaneean akhaan de koeaan vichon, aapanee mashahoor ttedtee nazar naal uhade val takiaa| jathon tak main tak sakadaa daa, maalak krisateea ne kihaa, aapanee besharamee kar ke zindagee vich kee vaaree toon museebataan de moonh vich jaa ddigegaa| dafaa ho, te meraa koee barraa dhanavaad naa kar

kotthee vich nikal meetriaa masheen ute giaa|

gheetajaa othe ikalaa hee see| sataankaa te kurreean pindd de maidaan vich naach lee geean hoeean san|

kee maalak krisateea ne tainoo kujh ditaa e masheen vaale ne uhanoo takadiaan saar puchhiaa|

haan, auhane mainoo kujh ditaa e.. age naal vadh karazaa mere sir kadt varraaeaa soo|

naheen, toon ihadee ratee chintaa naa kar, main koshis kar ke ih sabh niberr lavaangaa |

kujh vee naheen niberran noo, sabh kujh taan peshagee likh ditaa e| main hee kam karanaa en, te main hee paise dene ne|

naheen inj naheen, masheen vaale ne garadan khurakadiaan ttokiaa, einj naa bol, munddiaa| kee tainoo mere ute, aapane vadde bharaa ute yakeen naheen kee tainoo yakeen naheen ki main teree zindagee suaaran lee aapanee pooree ttil laa rihaa vaan

meetriaa guse vich cheekiaa, meree zindagee toon te sukhanaa sukhadaa hoegaa bhee main murr jiaoondaa es pindd naa parataan|

dheeraj kar, bharaavaa, ajihe kaale bol naa moonh kadt|

es pal mere naalon vadh dheeraa koee naheen ho sakadaa| sun lai, eik din toon mere cham deean aapanee vahuttee noo juteean suaa ke dengaa|

einj har vele nafarat naal bhariaa peetaa naa rihaa kar, meetriaa| teree bhaabee tere khaan lee kujh chhadd gee e| te naale tainoo de kameezaan te tolee den lee vee aakh gee e|

meetriaa agon kujh naa boliaa| shaam noo uh vee naach vaale thaan chaliaa giaa|

jiharrejiharre gabharoo fauaj vich jaa rahe san, auhanaan saariaa othe jurranaa see | uh uhanaan naal odon tak peendaa rihaa jadon tak uhanoo kujh charrh naa gee| uh har tarhaan de geet gaaunde rahe te khusheean manaande rahe, taan jo saadde kol chete rakhan noo kujh hove|

raat noo uhanaan sabhanaan ik gaddee vich milanaa see|

meetriaa masheen ute kameez de tolee lain giaa| uhadee bhaabee haalee naheen see paratee| kaparre maapiaan vaale ghar vich pe san| main khuseekhusee tere naal sattesn tak jaandaa, gheetajaa ne kihaa, par main masheen kolee naheen chhadd sakadaa| aa hath milaa ke do piaar karan vaale bharaavaan vaang ik dooje ton vichharree| meetriaa ne uhade val aapanaa hath vadhaaeaa, par inj karan te vee uhanoo piaar karan vaale bharaa daa ahisaas naa hoeaa|

pindd val jaandiaan uh aapane aap naal golaa karadaa rihaa, kade uh aapanee ttopee laahadaa, kade ihanoo pichhaanh karadaa, kade belorraa hee uh bukadaa te aapane nak noo maladaa| uhane jo uhade naal agon beetanaa see os baare sochan dee koshis keetee, te ih soch ke ki uhanaan anajaane lokaan naal, jinhaan kol hun uhanoo rahinaa pegaa, auhanoo koee change din naheen naseeb hone, auhanoo aapane aap ute ihanaan bhavakh vich aaun vaaleean museebataa karake barraa taras aaeaa|

sataankaa maapiaan vaale ghar vee naheen see, auh bachiaan sane hor kidhare gee hoee see| meetriaa noo othe ikalee naasataaseea labhee| uh hun enee vaddee ho chukee see ki uhanoo pachhaananaa mushakal see| bhaareeanbhaareean gutaan uhadeean chhaateean ute palameean hoeean san| uhadeean chhaateean dee golaaee halakee halakee utar chukee see, par uhadeean akhaan uhee sana sohaneean te ddoongheean|

main tainoo uddeek rahee saan, meetriaa tere kaparre tainoo dene san|

haan|

te je tere kol vakat e, taan rataa ku beh jaa| main tere naal gol karanee en, te teree salaah lainee en|

changaa main sun rihaa daa|

gol inj e ki meree bhain te bhaaeea mainoo kise kaanavaintt vich bhejan dee soch rahe ne| saaddee koee chaachee e, jiharree chigaanesatee de giraje vich chaalhee jaan panjaah varhe hoe sabh kujh tiaag ke saadhanee ho gee see te bhain te bhaaeea kahinde ne meraa uhade kol rahinaa barraa changaa hoegaa|

par uh tainoo kaanavaintt vich kiaun bhejanaa chaahade ne meetriaa ne hairaan ho ke puchhiaa, kee teraa koee hak naheen ki toon horanaan sabhanaan vaang aapanee zindagee jiaun sake

haan, meraa hak e| par meree bhain te bhaaeea ih naheen chaahade ki virase vich jo jageer mere hise aaee e, auh kise hor de hath lag jaae| paise ton bin uh hor kujh vee naheen sochade| je main kaanavaintt vich daakhal ho jaavaan, taan fer mere hise dee zameen uhanaa kol hee reh jaaegee |

mainoo samajh naheen aaundee ki ih sabh toon mainoo kiaun das rahee e main taan es baare kujh vee naheen kar sakadaa|

naasataaseea deean golhaan achaanak laal ho geean te uhane door saare rokiaa| mainoo pataa e, auhane jiven lafaz khich ke kadtadiaan kihaa, mainoo pataa e toon meree koee paravaah naheen karadaa, te vetaa, kasattam afasar dee dhee, tainoo piaar karadee e..so jidhar dee main hovaan, meree kisamat vich kaanavaintt vich daakhalaa hee likhiaa e...

auh ron lag pee, auhadaa ik hath aapaneean akhaan ute see| meetriaa ne uhadaa doojaa hath farr liaa te uhanoo bitthaa liaa, tainoo vetaa baare kinhe kihaa e

saare ihee galaan karade ne...

taan fer velaa e, naasataaseea, auhane haualeehaualee kihaa, ki toon jaan laven jo vee saare kahinde ne uh jhootth e

auh jhattapatt addol ho ke uhade val takan lag pee| uh uhanaan atharooaan vichon musakaraa rahee see jinhaan uhade chhapar silhe kar dite san, taan fer main kaanavaintt naheen jaavaangee |

bilakul naa jaaeen

kee tere paratan tak main tere lee uddeekaan

main ih naheen aakhadaa, naasataaseea| toon uhee kar jo teraa dil tainoo aakhe|

auhane haukaa bhariaa changaa fer main uddeekaangee |

auh chheteechhetee utth ke andar gee te fer naakhaa daa bhariaa ik chhikoo lai ke baahar aaee| ih os brichh daa fal san jithe ute bachapan vich jadon vee meetriaa charrhadaa hundaa see, odon hee uhadee maan ihade thale sottee lai ke kharro jaandee te uhanoo uddeekadee hundee see| aagaapeea dee ukaa dhundalee pai chukee shakal uhade man vich ugharr aaee, te uhadeean akhaan gileean ho geean| uhanoo hun kahin lee kujh naheen see ahurradaa piaa| uh aapanaa sir hilaa ke hauas piaa, naasataaseea, tainoo masheen te aapane bharaa gheetajaa dee bujhaarat sunaavaan

haan sunaa...

auh bole uhade nerre beh gee| meetriaa utthiaa te uhade doven hoth farr ke uhane utaanh aapane naal uhanoo kar liaa| sun naasataaseea kiharree e jiharree bhaaven turr ke khaaee jaae, taan vee kil vaang patalee rahindee e te gheetajaa e jiharraa har vel ful ke kupaa hoee jaandaa e | naasataaseea kol haasaa hee naa ruke| toon ih horanaan noo taan naheen dasengee

main naheen, hor sunaaeaa karanage, kurree ne uhanoo yakeen davaaeaa| masaan kite dovaan daa haasaa rukiaa| hun mainoo jaanaa chaaheedaa e, meetriaa ne faisale bharee vaaj vich kihaa|

auh udaas ho gee| uh jhottapatt tur piaa, jaapadaa see jiven uhane uhadee udaasee noo naheen see goliaa| uh pichhe turadee uhanoo mil pee, te odon tak uhade naalanaal turadee rahee jadon tak raah vich uhanoo pindd de hor lokeen aaunde naa labh pe|

8.

auh manakh jinhe uhadaa maasattar bananaa see, pauan de ik bule vaang faloreea de adde ute aa giaa| uh vaddaa saaraa see, chauarre modtiaan te kujh murre jahe nak vaalaa| jadon uhadeean saadeean ddoongheean te dhas jaan vaaleean akhaan ne uhanoo ghokhiaa, taan meeriaa daa dil zorajor dee dhakadhak karan lag piaa | valoreea ne uhanoo taarranaa keetee see, je uh tuhaadde te musakaraa pe taan ihadaa matalab hundaa e uh tuhaanoo shagirad banaan lee tiaar e | maasattar ne uhanoo parrataaliaa, angiaa, te fer uhanoo kaaeidaa te salett de ditee| jadon uhane meetriaa dee saadaa aapamuhaaree khushee rokee taan uh musakaraa piaa| fer uhane aapanaa sir hilaaeaa te meetriaa dee pitth ute hath feriaa|

shaid teree koee kurree sahelee e, jis noo toon chitthee likhanaa chaahengaa

haan, meree sahelee e, meetriaa ne ganbheer javaab ditaa|

maasattar dee vaaj mulaaeim te sureele utaaraa charrhaavaan vaalee see, taan mainoo bharosaa e ki ik maheenaa jaan hod do pinchh main tere lee kaaradd te painasal mul lai rihaa hovaangaa, taan jo toon uhanoo chitthee likh sake |

meetriaa deean akhaan hor kaaleean ho geean, zaroor, main uhanoo likhaangaa main uhade naal ik gal mukaanee en |

mainoo samajh e|

meetriaa kujh jak giaa, auh naheen, je tuseen samajhade o| ih piaar daa savaal naheen

taan te fer ih vihaaree khat hoegaa

eih ik masheen vaale baare e, jiharraa aapane aap noo meraa bharaa dasadaa e

ttheek e, kekor | je toon mainoo ih saaree gal dasan ch haraj naheen samajhadaa taan fer kade mainoo das dee| par hun mere kol velaa naheen|

te aseen parrhaaee kade shuroo karanee en meetriaa ne taangh naal puchhiaa|

sabar kar| yaaraan vaje mainoo karanail dee haazaree bharanee painee en| uhadaa bulaavaa mainoo odon hee miliaa see jadon main edhar aa rihaa saan |

faloreea uhadeea galaa dhiaan naal sun rihaa see, te hun uhane uhade val suaaleea nazaraan naal takiaa| ij chaanachake ghabaraa gee najr ne meetriaa noo vee kujh hairaan keetaa| te fer uhadaa maasattar chaliaa giaa|

kaaraporal ne binhaan bole os aadamee vaang aapanaa sir hilaaeaa,

jis noo hune saaf hoeaa hove ki uh barre fikaraan vich ghiriaa hoeaa hai, te jiharraa fer aapaneean sochaan vich ddujh jaave | meetriaa ne puchhiaa, kujh garrabarr ho sakadee e

haan, ho sakadee e|

taan fer main kaaeide te salett daa kee karaangaa

faloreea kauarraa jihaa haasaa hosiaa, auhade varage manakh dee uh haualeehaualee boliaa, hameshaa sooh rakhee jaandee e, te zulam seh laaee uddeekadaa rahindaa e| inj naa mere val tak nerre aa jaa, te uddeekadaa rahi| ho sakadaa e koee saanoo bulaae te tarhaantarhaan de savaal puchhe| uh saanoo bed gavaahee den lee vee kahin...

par uh koee mujaram thorrhaa e

aj jinhaan lokaan de hathaan vich taakat e, auhanaan deean nazaraan vich uh mujaram ee e| uh mujaram e kiaunk uh paarattee daa mainbara faloreea rok giaa|meetriaa deea akhaan hajaaraan savaal puchh raheean jaapadeean san|majdooraan dee paarattee daa, kaaraporal kahindaa giaa, os paarattee daa jiharree mazaloomaan te naakhush lokaan de hakaan lee larradee e.. par toon inj kiaun mere val takee jaanaa en

main tere val bilakul kise obharr vaang tak rihaa vaan|

main sabh tainoo samajhaa diaangaa| par siraf ih dhiaan rakheen ki bhaaven je kujh vee uh puchhan, toon bas ik gareeb kisaan en jis noo kujh vee naheen pataa| samajh aaee meetriaa ne mahisoos keetaa jiven uhadee jeebh te bulh patharaande jaa rahe san| es vele uh sabh jo tainoo samajh aanaa chaaheedaa e dasan dee mere kol taakat naheen| jadon mainoo uhanaan saare manakhaan daa khiaal aandaa e jiharre es lee maare ge kiaunk uh duneean vich tabadeelee liaan lee joojhade sana taan meraa dil rondaa e|

kaaraporal de andar barree uthalaputhal ho rahee see| uh pulaarr ute kise duredde nukate val neejh laaee inj tikhee tarhaan soch rihaa see ki jaapadaa see jiven uhadee ik akh kujh bhog maran lag pee hove| meetriaa noo os kolon kujh hor puchhan daa heea naa piaa| uhane uddeekanaa changaa jaataa, te ih aas laaee ki uhade dosat daa tokhalaa galat nikalegaa, te uhadaa maasattar chhetee hee othe murr aaegaa|

mainoo rataa ikaliaan chhadd de, faloreea ne hukam keetaa|

meetriaa kaaeidaa te salett varr ke chaliaa giaa| uhane ihanaan dovaan cheezaan val ij takiaa, jiven ih muradaa san, hun uhade kise kam naheen, te hun

auhanoo ihanaan ton khahirraa chhuddaanaa pegaa, te ihanaan noo kite dabaanaa pegaa|

eih ik silhaasilhaa jihaa din see, te baarakaan vichaale vadde saare sunje pe maidaan vich kitekite sipaahee chikarr vichon langh rahe san| uhanaan noo edhara odhar ghunmadiaan tak ke tuseen ihee soch sakade so ki ihanaan daa ik ik kam es vele aapane aap noo laberranaa see taan jo pichhon uh aapaneaap noo saaf kar sakan| kaanvaan deean ddaaraan meleean chhataan vaaleean imaarataan ute manddalaandeean kulahinee jahee kaankaan kar raheean san| vichavach rajamett daa bigal aapanaa bhetaan bhariaa bulaavaa kookadaa see| odon kaahale kadamaan dee dagarradagarr te gaalhaan daa ik jhakharr duaale sunaaee den lag paindaa see|

karanail saahib dee gaddee achaanak ik vaaj sunaaee ditee|

meetriaa, othe hee jithe uhanoo ih chaanachauakee vaaj sunaaee ditee see, eikadam attainashan ho ke kharro giaa| karanail saahib dee gaddee langh jaan ton pichhon vee kaafee chir uh kharrotaa rihaa| uh uhanaan de siraf paalis keete boott te chamakadeean addeean hee tak sakiaa| kee afsar vichon nikale, eik dooje noo chhoonhade uh daravaaze val turade ge| uh saare kaahal vich san, te turadiaan turadiaan uh chheteechhetee aapaneean barasaateean deean petteean ttheek karade jaa rahe san| rottee dee ghanttee vaj chukee see|

toon kee uddeek rihaa en

faloreea puchh rihaa see| uh hun vee kujh udaas see, chiharaa sevalaaeaa hoeaa te akhaan behis|

main vee uddeek rihaa daa ki uh paratadaa e ki naheen

taa ver enaa utaavalaa naa ho|

kiaun othe kee ho rihaa e

maamalaa inj e sakiaurittee sattaaf de do soohee uhanoo lain aae san, te uh lai ge ne ... uf, hun jaa ke kite main surat sanbhaalee e

naa jaanadiaan hoeaa ki uh kee kar rihaa hai, meetriaa ne salett te kaaeidaa chhalereea val vadhaae, fer uhane jhott hee ihanaan noo aapanee baanh thale ghutt liaa|

os din ton hee meetriaa ik chintaa daa shikaar ho giaa, jis karake nit uhanoo bhairre bhairre supane aaunde rahinde| uhanoo jaapadaa ki uhade naal vee ihee bhaanaa varategaa jiharraa uhade jhott guaach ge piaare maasattar naal varatiaa see| uh haale hune hee uhanoo miliaa see, te uhadaa naan vee naheen see jaan sakiaa, par

auhanoo kujh inj daa khiaal ho giaa see ki uhadaa aapanaa saaraa bhavakh es maasattar deean ddoongheean saadeean akhaan vich lishak piaa see|

eik bind, aukaa iko bind, te ih manakh alop ho giaa see, auhanaan supaniaan vaang jiharre udaas raataan vich uparathalee aaunde rahinde han| saaveean akhaan kaid san| ih see maalakaa daa, jageeradaaraan daa faisalaa te sazaa| uhanoo ih sajaa kiaun ditee gee meetriaa sahije hee sabh samajh giaa see, kujh taan faloreea ne uhanoo samajhaa ditaa see, te baakee uhade dil vich lahoo te peerr de akharaan vich likhiaa hoeaa see| saaveean akhaan vaalaa baagee see, kamiaunisatt see, auhanaan vichon ik see jiharre lokaan te kirateean lee changeree zindagee liaan lee larrade han| uh uhanaan varagaa inakalaabee see jinhaan roos dee baadashaahee khatam kar ditee see| so ih samajhanaa sahij see ki kiaun sarakaar saaveean akhaan vaale te uhade saatheean de khilaaf larradee, auhanaan daa pichhaa karadee te uhanaan noo jelhaan vich paaundee hai| meetriaa de andar ik amak udaasee khilaradee gee, enee kurabaanee kiaun auhane puchhiaa, eneean kurabaaneean kiaun

jiaunjiaun uhadaa gareebarraa te khusheeanvihoonaa baalapan uhade peerr peerr chete vichon langhadaa giaa, auhanoo sabh kujh ik dam samajh paidaa giaa|

auhade andar ddoonghaddoonghaare ik bagaavat rijh rahee see, jis noo kujh vee tthandtiaan naheen see kar sakadaa| uhade aaleduaale inabin uhade varage kine hee gulaam zindagee de anekaan gulaam jinhaan naal duneean bharee pee hai ikatthe ho rahe san ih beeinasaaf najaam muradaabaad, auhadee hond daa ikaek kinakaa kook rihaa see| aao, aseen saare jiharre gulaam haan ikamutth ho jaaeee, eih lafaz jiharre valereea ne uhanoo haualee jahee aakhe san. hun uhade kanaan vich kise geet vaang goonj pe san|

meetriaa ne sochiaa ih saadeean akhaan vaalaa, mereean museebataan te aasaan devaan daa roop, zaalam dee kaalakottharree vich ddakiaa e|

par faloreea, jiharraa hun aapanaa pahilaa udaas rea chhadd chukiaa see, auh fer uhade naal galaa karan lag piaa, te uhanoo yakeen banhaan lagaa ki inakalaab dee fauaj, samundar vichalee ret de kinakiaan te asamaan de taariaan vaang anaginat, chhetee hee dhaavaa bol degee te ihanaan jalaadaan te hakamaaraan de nazaam noo hoonjh suttegee, te jinhaan noo lokadalaan de age ho ke larran de dosh vich mauat de dandd dite ge san, auh saare aapaneean kaalakottharreean vichon nikal ke azaadee de soorajee chaanane vich aa kharronage|

main barraa udaas haan, meetriaa ne ik din aapane dosat kaaraporal noo kihaa, main ethe maasattar binaan reh giaa, te mere hath vich guge dosataan vaang kaaeidaa te salett ne, jo mainoo sikhaa naheen sakade| hun mainoo ih bhai khaa rihaa e ki jadon tak vee main jeevaangaa, jo kujh hun main naheen jaanadaa uhanoo jaan sakan dee khushee mainoo naseeb naheen honee| inj hee saadde pindd de ik bande graigoree maadareea naal hoee see| uh gareeb see par barraa mihanatee te siaanaa| ik subhaage din uhanoo ik muttiaar milee uhade vaangan hee suchajee te mihanatee| uhane uhade naal viaah kar liaa te ik nikaa jihaa ghar aapane lee usaaranaa chhuhiaa| kujh chir pichhon uhane agalee fasal de kam de badale pesgee kujh rakam karaz lai lee, te uhanaan ne ik baal vee ho giaa os adhoore ghar daa pahilaa fal jis vich uh aapanee amanaamaan dee zindagee bitaan dee sochadaa hundaa see| uh barraa jugatee te door tak vekhan vaalaa see| par jidhaa vee naan jageeradaar de rajisattar vich daraj ho jaae, samajhe uh umar kaidee ho giaa| graigoree maandareea aapane ghar dee usaaree pooree naa kar sakiaa| ih ghar bas lakarr daa ik dtaanchaa jihaa te ute sarakarre dee dtaalaveen chhat dee shakal vich hee kharrotaa rihaa, te ihade ute meenh te baraf paindee rahee, te haualeehaualee uhanoo dtaahadee rahee| uh gulaam daa gulaam hee rihaa, pahilon puraane maalak daa gulaam, fer krisateea daa uh te uhadee janaanee doven gulaam | jadon main uhanaan daa vaakaf baniaa uh biradh ho chuke san, te aas dee kanee uhanaan de hathon chhuttak chukee see... ik hor see, ke, jisanoo saare gareeboo kahinde hunde san| main jadon vee takiaa uhane siraf ik puraanaa kott paaeaa hundaa see jis ute tarhaan tarhaan deean ttaakeean lageean hoeean san, te ttutt jihe chhitar uhade paireen hunde san| hunaalaa, siaalaa devaa ch ese tarhaan hee| pandaraan varhe pahilaan jaan kalh, nit ese tarhaan hee| kade uhade kaale vaal te lishakadeean akhaan hundeean san| aj uhanoo dhauale aa chuke te uhadee nazar kamajor ho gee see| par uh jis jilhan vich odon fasiaa hoeaa see os vichon hun tak naheen see nikal sakiaa, te je uh so varhe hor vee jiaoondaa rahe taan vee is vichon kade naheen nikal sakegaa... inabin inj ee e mere naal| main aas laaee see ki main parrh jaavaangaa| par kithe| main nit hun vaag hee gavaar te moorakh rahaangaa...

faloreea socheen pai giaa|sun, auhane kujh chir pichhon kihaa, main tainoo hor bahutaa chir inj dukhee naheen vekhanaa chaahadaa, so main tainoo ik bachan dendaa vaan| main bahutaa parrhiaa likhiaa naheen, par jo thorrhaa bahut main jaanadaa vee uh tainoo pooraapooraa sikhaan daa jatan karaangaa| ho gee gal ethe hee lai aa fer toon aapanee salett ke

kaaeidaa |

einj meetriaa kekor dee parrhaaee shuroo hoee|

auf, eih niraa kheddan malhan hee naheen see uhadaa hath barraa sakhat te kuchajaa jihaa chaladaa see, auhadeean akhaan dhundhaleean hoho jaandeean san|

auhane akhar siaanane te ihanaan noo salett ute likhanaa sikh liaa| par ihanaan akharaan dee likhatee shakal te ihanaan dee vaaj vichalaa sabandh uhade vas haaeen maaeen naa hoeaa| uh inj murrhakomurrhakee ho jaandaa jiven uh koee barree aauakhee charrhaaee charrh ke aaeaa see, te jadon sikhar ute pujaa taan uhanoo othe kujh vee naheen see dis rihaa| naa hee uhadeean saareean puchhaan daa falereea javaab de sakadaa see| par ik shaam noo chhapoke maaradee momabatee kol baitthiaan achaanak meetriaa noo mahisoos hoeaa ki uhanoo samajh aa gee see|aapaneean skalaan de aaddiaa vichon lafaz hun jiaoonde choochiaan vaang nikal aae ne, auhane antaan de hulaare vich aa ke kihaa see|

1942 vich eesattar de hafat, meetriaa ne painasal naal ik kaaradd ute ih sataraan likheean| uhade likhe akhar barre mottemotte te ik paase noo dtaalave jahe san

piaaree naasataaseea, meree aas e ki ih meraa nikaa jihaa khat tere kol pujegaa, te toon khush hoegee| main dasanaa chaahadaa haan ki main raazeebaajee haan te asaan rangaroottaan ne aapanee sikhalaaee pooree kar lee e, te hun hor tarhaan deean tiaareean vich rujhe hoe haan| ho sakadaa e aseen es zindagee vich fer kade ik dooje noo naa mil sakee par je rab noo manajoor hoeaa taan main parat aavaangaatoon meree uddeek rakhee| hajaar vaaree tainoo aapanee galavakarree vich ghuttadaa hoeaa, teraa dosat kokar dimiteeas, sipaahee darajaa aval|

9.

eih khat, jis noo kaagaz ute likhan lee ik naven sikhaandaroo ne pooraa ghanttaa laaeaa see, eis ton vee pataa lag sakadaa see ki sarakaar te uhade sainsar ne muhinm daa lafaz varatan dee manaahee keetee hoee see| ih vee andaajaa laaeaa jaa sakadaa hai ki uh lokeen, jiharre sabh ton ghatt kujh baahar dee khabar jaanade jaapade san, auh vee ene anajaan naheen san| lakhaan ihatiaataa keeteean jaandeean san ki jasoosaan noo ih ukaa naa pataa lage ki kadon te kis raah poorab val fauajaan de naven dasate bheje jaande han| meetriaa ne likhiaa see, asaan rangaroottaan ne aapanee sikhalaaee

pooree kar lee e te hun hor tarhaan deean tiaareean vich rujhe hoe aa| de sigarattaan de vichaale, aukataae hoe sainsar ne is masoom jihe fikare noo pooree tarhaan naheen see goliaa| par dtattheekandtee de pindd vich naasataaseea ne es fikare val edoon kite vadh dhiaan ditaa|

akhabaaraan vee desh vich fauajee dasatiaan dee aavaajaaee baare ukaa chup san, te ese tarhaan reddeeo deean khabaraan, ttaaoon haalaan te pulis chauakeean de baahar laae jaande sarakaaree khabaranaame dee is baare kujh naheen san dasade| os vele dee hakoomat daa asool see ki ihanaan bhetaan baare lokaan noo kujh vee pataa naheen honaa chaaheedaa, eih siraf mahaan aagooaan lee raakhaven rakhe jaan|

par ihanaan sabhanaan ihatiaataan de hundiaansundiaan lokee te uhanaan ton dee pahilaan javaan sipaahee jiharre jhattakaae jaan dee aapanee vaaree pahilaan tak lainde san sabh kujh jaan jaande san| sikhalaaee de maidaan vich jadon uh bandook chalaan te larraaee deean banataraan dee mashak karade san, jaan larraaee de sidhaant baare jadon baarakaa vich sabak lai rahe hunde san; taan afasar lagaataar dushaman daa zikar karade rahinde ik dusman jiharraa jangalaan te daladalaan vichaale beant maidaanaa vich fauajee maskaan kar rihaa see| kujh chir pichhon ih afsar ik parabat daa vee jikar karan lag pe. uche chattaanee parabat, misaal lee jiven kaakesa|

oddeesaa shahir daa naan, budte kisaanaan te mazadooraan lee jiharraa koee oparaa naheen see, fer aam bolachaal vich parat aaeaa te roz ik do vaareean ton vadh liaa jaan lag piaa|

jaraman ailaan har roz savere te shaam noo ihanaan aadameean de jhootth daa paaj ugherrade, jinhaan desh dee vaag ddor aapane hath lee honee see|

jang dinodin mushakal hundee jaandee see te hor vadh fauajaan te hor vadh baleean mangadee see| yahoodee te ttapareevaas jinhaan noo kadt ke taraansanisateea vich bhej ditaa giaa see, auhanaan daa poj paa paa ke lagaataar raajasee tteekaa ttipanee keetee jaandee te uhanaan lokaan dee samajh vadhaaee jaandee jinhaan noo hun tak ajihee jaanakaaree ton veraviaan rakhiaa giaa see|

jaramanaan dee lutt jiharree anamak kanavaaeean deean kanavaaeean raaheen lijaaee jaandee, te ethon tak ki rumaaneean kamaan dee lutt jis vich uh shaamal hundaa jo jaramanaan de dhaarre te bach giaa see ton pataa lagadaa see ki door poorab

soveeat roos de dakhanee hise daa ik parabat

soveeat roos dee ik prasadh bandaragaah

vich ajiheean ghattanaavaan ho raheean san jiharreean edoon pahilaan deean jangaan vich kade naheen san dekheean suneean geean| gairasarakaaree, par haalaat daa sochaa khabaranaamaa kujh kanpaneean de fattarraa te ddiveezanaan jaan afasaraan naal sabandhit harakaariaan raaheen sabhanee thaaeen pindd jaandaa see | ucheean gadeean ute jihe jihee lottee karan de hukam dite jaandesaant pinddaan te begunaah vason dee ikavadte lottee, saiaan shahiraan noo saarr suaah karanaa ih sabh kujh saakhee see ki changez te aittilaa vaale jmaane de dhaarravee dalaan ton kite vadh bhiaanak dal es dharatee noo aj lataarr rahe san|

jaraman fauajaan dee haaee kamaan aapanee vigiaanak jang deean chhoottaan maaradee see, auh ih kahindee naheen see thakadee ki vigiaan de saare saadhan te sabh naveenatam jitaan uh mauat te tabaahee de manorath lee varat rahee see| so saal pahilaan ik kaanoon hundaa see, jis noo aseen aj rahim bhariaa aakh sakade saan, jis mutaabak dushaman de ilaake vich gairafauajee vason naal badasalookee te latteedhaarre dee manaahee see, te inj karan vaale lee mauat dee sazaa hundee see| par saadde jug vich ih manaahee jaramanaan ne mukaa ditee, te afasar aapane sipaaheean noo sifaarash karade san ki uh bekirak ho ke jang larran khabaradaar, koee manakhee jazabaa uhanaan vich naa jaage | uh ajihee jang larr rahe san jiharree puraane jmaane de vahisee dhaarraveean deean larraaeean naalon kite jaalam see bhaaven es aapanee sadee vich akheer aseen hamadaradee te taras dee onee kadar karan lag pe saan jinee manakh noo karanee chaaheedee hai|

pandaraan sau varhe hoe aauattilaa ne aapane aap noo rabee kahir samajhiaa see, te terhaveen sadee vich changez khaan ne manakhajaatee daa saravanaash karan dee tthaanee see| ih doven aapaneean fauajaan te hor laamadderee samet khtam ho chuke san te jugaan deea vittakaaraan uhanaan noo gunmanaamee vich dal raheea san|

jo uhadee aapanee kauam daa naheen see uh sabh kujh tahisanahis karan daa bhoot hun hittalar de sir savaar hoeaa hoeaa see, taan jo jaraman, kauam duneean dee maalak banee reh sake te uhadaa khaatamaa vee ise sodaaee abhimaan de parachhaaven ohale lukiaa hoeaa see|

aittilaa te changez khaan betaras betahijeeb vahishee san, jiharre siraf aapaneean talavaaraan naal hee likhanaa jaanade san te aapane aap noo nashiaan lee aapane dusmanaan deean khopareean vich sraabaan peende hunde san| uh besamajhee de kaaliaan jugaan vich es dharatee te janame san, par uhanaan daa ih jaraman chelaa te

eij see jiven uh puraane vakataan dee kabar vichon nikal, aapane aap noo sabhiaa aakhadee varatamaan duneean de vichaale aan kudiaa see|

kokor dimiteeas, sipaahee darajaa aval, de man vich ihanaan sabh maamaliaan baare kujh loa ho chukee see, bhaaven uhanoo ihadaa pooraa matalab te mehatataa haalee naheen see samajh aaee| uhane vit mutaabak aapane khiaalaa noo kujh tarateeb den, te es baare ddoonghee soch vichaar karan daa jatan keetaa| misaal de tauar ute, uhanoo hor kee kujh samajh lain pichhon ih samajh aa gee see ki uhade jang dee balee charrhaae jaan dee vaar hun aan pujee see| uhane aapane man hee man vich sochiaa ki jinhaan poorabee deshaan vich kujh chir daa ih tabaahee daa jhakharr jhuliaa hoeaa see uhanaan de lokaan naal uhadaa taan ukaa koee vair naheen see| uh te sagon uhanaan noo aapanaa bharaa samajhadaa see| uh kise dee mauat naheen see chaahadaa te uh aap vadh ton vadh samen lee te vadh ton vadh changee tarhaan jiaoonaa chaahadaa see| aapanee saaree javaanee uhane jageeradaaraan dee taseehiaan bharee gulaamee bhogee see, te hun uh uhadee jaan vee os kolon mang rahe sana is soch ne uhade andar ik anhaan josh, eik chahisee jhakharr jhulaa ditaa...

auhanoo samajh aanaa shuroo ho giaa ki ih jang asal vich lottooaan dee jang see, te ihanaan sadeeveen lattooaan de laahe lee sadeeveen bhukhiaan noo maran lee tiaar keetaa jaa rihaa see, ki vadde jageeradaar te saramaaedaar lokaan deean kurabaaneean de ke jang larr rahe san, te uhanaan daa uchechaa manorath see ki roosee inakalaab te uhadeean praapateean noo tabaah kar ditaa jaae, te is tarhaan aapane sir ute manddalaandee mauat ton chhuttakaaraa paaeaa jaae|

jiharreean galaanbaataan uh aapane dosat faloreea naal karadaa rihaa see, jiharree vaakafee te salaah uhane uhanoo ditee see, te kujh nikeeanakeean kitaabarreean jiharreean uhane leean san te momabatee kol ddoonghee raat tak parrheean san is sabh kaase karake uhade vich chaanan dee ih kiran pee te sojhee daa ih aranbh hoeaa see|

chitthee bhaaven anaarree hathaan dee likhee hoee see, par ih inj likhee see ki sabh rukaavattaan paar karake akheer dtattheekadtee pindd vich puj gee|

naasataaseea noo inj samajh piaa ki uh meetriaa kol jaae taan jo uh ik vaar es zindagee vich fer ik dooje noo mil sakan | te je uh jaa nahee see sakadee taan fer uhanoo uddeeke, bed uh pindd aa ke naasataaseea noo ttol legaa|

eih chitthee piaar te ddoonghee udaasee dovaan naal bharapoor see| dinaan te

saatiaan de anadisade savaraan pichhon ddaakeea dtattheekandtee pujaa taan uhane kaahalee kaahalee masheen ute puj ke naasataaseea de hath vich ih varraa ditee | kurree deean golhaan vich jiven laattaa bal peean hon, te uh anabale achanbhe naal is khat noo kinee hee vaar parrhadee gee| uhane chupaasee ik nazar maaree, auhade khazaane noo koee taarr taan naheen see rihaa te uhane ih chitthee aapanee cholee vich rakh lee, auhanaan tulasee de patiaan de kol jiharre uhane os dee yaad vich rakhe hoe san jilhe baare hun uhanoo koee aas naheen see rahee te hun ose ne hee uhanoo ik nishaanee bhejee see|

pataa naheen kis tarhaan par moonhaan ton kanaan tak, bigalaan te khufeea muharaan vichon langh ke, gaporree te dharamamaataa tak, duredde vasade kise chaache de put bharaa ton te akheer dtattheekandtee pindd vich vee har ik noo pataa lag giaa ki 1942 vaalee fauajee bharatee chhetee hee morache ute jaa rahee hai, te binaan hor kise dtil de maape, vahutteea, veer te bhainaan aapane aapane piaariaan noo ik vaaree hor takan te uhanaan naal jafee paan lee tur pain|

saanoo vee jaanaa chaaheedaa e naasataaseea ne ttikaveen nazar naal aapanee bhain te bhaaeee noo takadiaan, te naal naal aapaneean meedteean suaaradiaan faisale bhare lahije vich kihaa|

tak taan sahee, kiven aapane vaalaan vich soohaa ful ttungiaa soo sataankaa kurakhat jihee bolee, eihanoo zaroor koee chitthee aaee honee e|

haan, aaee soo, gheetajaa ne kihaa, ddaakee ne mainoo hune sharaabakhaane vich dasiaa see meetriaa dee chitthee |

nee niralaje, tere deediaan chon ukaa hee sharam muk gee e tainoo hune yaaraan deean chittheean aaun lag peean ne, te uh vee sipaaheean talangiaa deean rajamett de kise kalarak kol likhavaaeean chittheean, jiharreean sabhanaa vich nashar ho jaandeean ne te saare tuhaaddee khilee uddaande ne| geetazaa bilakul ttheek kahindaa e teree thaan ethe naheen kaanavaintt ch e |

es ton ulatt sagon meree thaan ethe ve, ethe de, naasataaseea ne ghiranaa naal aapane bulh kujh tter ke javaab ditaa, te chitthee uhade aapane hathaan hee likhee e|

hoon uh kite othe vej vich jaa ke munashee ban giaa honaa e naa | geetazaa ne ghumandd naal kihaa|

haan, auhane parrhanaa likhanaa sikh liaa e, eis chitthee chon saaf pataa

lagadaa e|

kee parrhaaee uhadaa kam e masheen vaalaa tabakiaa, eik sipaahee noo kee lage parrhaaee naal sipaahee ne taan hor kee kujh sochanaa hundaa e| uh laam te jaandaa e| uh saadde dushamanaan naal larradaa e | ih uhadaa kam e| uh bandook farradaa e, auh golee chalaandaa e| dushaman vee golee chalaandaa e| ihee e je aseen sraabakhaan vich ik dooje naal galaan karade hunde aan| kujh dteree ho jaande ne, jiven main uhanaan noo kihaa see, te kee hor fer dteree ho jaande ne...

gheetajaa, teree manasaa e ki teraa bharaa mar jaae

meree koee manashaa naheen, par jang jang e|

te toon pichhe uhadee jaaeidaad daa maalak baniaa rahe |

kiharree jaaeidaad auhadee taan ik koddee vee jaaeidaad naheen| kujh karamaan niras jihee ton, te uh vee aparr pee|

par je meetriaa parat aae

auhanoo aa jaan dio

naasataaseea aapane bhaaeee de motte moonh noo valoondaranaa chaahadee see, auhadeean akhaan kadt lainaa chaahadee see| uh zaroor parat ke aaegaa| ih lafaj uhane inj kahe jiven jit daa geet gon rahee hove|

tainoo kiven pataa e

main changee tarhaan jaananee aan|

kee chitthee ch inj hee likhiaa e

haan, eij hee chitthee ch likhiaa e

mainoo vikhaa khaan, taan jo main aap tak sakaa |

toon kee takegaa tainoo kite parrhanaa aaundaa e

mainoo de de main tainoo aakhanaa piaa vaan| paadaree mainoo parrh degaa|

os kolon aapanee kiriaa karavaa main kise noo vee aapanee chitthee noo hath naheen laan denaa|

je aapanee jaan dee lorr ee taan bhalamaanasaaee naal chitthee mere hath farraa de|

jis kise noo toon pahilaan hee maar chukiaa hoegaa, hun uhadee hee jaan lai sakegaa| mainoo hath taan laa main tainoo takaan, vahibee, paajee|

gheetajaa agaanh noo lapakiaa| uhadee vahuttee hath maladee hoee cheekee| kise gulahiree vaag subak te chhuhalee naasataaseea bach ke aapanee dharamamaataa

autazaa val natth gee|

dupahiree sataankaa uhanoo bulaan gee, rottee tiaar e| hun tainoo hor ddaranaa naheen chaaheedaa| gheetajaa daa roh ttal giaa e|

main os bande de mothe vee naheen laganaa jiharraa mainoo inj ghiranaa karadaa e|

aootajaa vidhavaa janaanee see, andhakharr umar, par disane haalee javaan| uhane dovaan val jhaarr bharee nazar naal takiaa| jadon uh kise fikar vich ddubee hundee taan uhade bharavatte uhadeean kaaleean akhaan de upar mil jaande te jaapadaa ki uhadeean akhaan uhade mathe vich ddoongheean khubheean hoeean san| sune kurreeo| tuhaanoo sharam naheen aaundee saaraa pindd tuhaanoo chhaj ch paa ke chhottegaa |

mainoo pataa e, par main kee kar sakadee aa toon hee uhanoo mat de ki uh ghar parat aae| uhanoo ddaran dee koee lorr naheen| gheetajaa vee badanaamee naheen chaahadaa| uhade varage aadamee taan doojiaan kolon izat lain de bhukhe hunde ne| uh hun fer kade is suden vichaaree naal jhagarraa mul naheen lain lagaa|

toon hoegee sudena naasataaseea cheekee, main te aapanee raakhee kar rahee aa, aapanee jaan dee raakhee kar rahee aan |

toon aapanee man marazee kar, sataankaa agon barree heenee ban ke bolee, par ghar aa jaa hune hee masheen ute bheerr jurr chukee e te jine moonh oneean galaa hon lag peean ne| bheetasubheetee galaan uh puchh rahe ne kite main tainoo kaanavaintt ch taan naheen bhej ditaa ... kee teree meetriaa naal kurramaaee ho chukee e te hor pataa naheen kinaa kujh...

je toon ik lafaz vee hor kuee, naasataaseea gajee, taan main sarrak ute nikal aavaangee te saaraa pindd tuhaadde magar laa diaangee|

rab inj karan tainoo roko| is vich kise dee bhalee naheen |

jaa, naasataaseea, autazaa ne vich pai ke aakhiaa, kujh akal kar| te chete rakh ki main koee bahutee door naheen te sabh kujh changee tarhaan vekh rahee aan | fer uhane sataankaa noo aapanee ungalee naal dhamakee dindiaan te najatthaven lahije vich kihaa, tuhaanoo oven hee karanaa pegaa jiven ih aakhadee e| tusaan shahir jaa ke meetriaa noo milanaa hoegaa| tuseen uhade lee kujh paise lai jaane, os vichaare noo lorreende honage, kiaunk agon uhadaa pandh barraa lamaa te bikharraa e| toon jaa ke uhade naal ij hamadaradee de bol saanjhe kareen jiven teraa uh veer hove

haan, aootazaa, aseen ih sabh karaange| main sahun khaandee aan aseen inj vee

karaange | masheen vaale dee vahuttee man gee, te achaanak dtilee jahee pai ke uhane haukaa bhariaa|

enee der naasataaseea geet gunagunaan daa panj kar ke, aapanee talee jithe ik sheese vichon aapane aap noo vekhadee aapane kesaan vich soohaa ful sajaandee rahee| utazaa ne uhanoo najr lagane bachaan lee uhade val haualee jahee thukiaa| ihadee umar vich main vee inabin inje hee saan... |

do hafatiaan pichhon ik aitavaar noo, saare ilaake vichon aae jattaan te jatteean daa jhuramatt shahir de vadde chauak vich aan jurriaa| koee gaddee vich aaeaa see, koee aapane rerriaan te goddiaan vich| par uh val vechan naheen san aae, naa hee sabazee jaan aapanaa ddangar vachhaa vechan aae san; auhane de kol siraf khaan peen deean cheezaan naal bhareean gandtarreean te kujh kaparre san| reddee ton dureddee kulee tak vee sipaaheean de kooch dee khabar puj gee see| ik sipaahee, jiharraa dtattheekandtee daa hee see, auh meetriaa noo ihade saakaa de aan dee khabar den lee nas giaa|

kee mere bharaa masheen vaale de man vich aaee e ki uh mainoo mil jaae meetriaa hairaan ho ke has piaa|

naheen, eih te koee odoon bahut changaa e, vekhan vich barraa suhanaa, gaaraleea toodor ne akh maar ke kihaa|

auhanaan noo aj chhottee see| par saarajantt kaataaraamaa chhuttee de din roz naal vadh rujhiaa hundaa see | uh sipaaheean de kamariaan de age pahire ute kharrotaa rahindaa, te paratade sipaaheean kolon uhanaan noo mileean sugaataan vichon pohaa mohee karadaa rahindaa|

aa, khaan, teree sos de chaar pooj parachaarakaan dee sahun shahir changeean soaan naal aafariaa piaa e takee saaddaa khiaal kinhakinh keetaa e

meetriaa jadon chauak vich pujaa taan uh murrakomurrakee te saahosaahee hoeaa hoeaa see| koee odoon bahut changaa, te vekhan vich barraa suhanaa uhane aapane aap noo kihaa, einj dee taan koee janaanee hee ho sakadee see| uhadee bhaabee, misaal vajon; sataankaa hee hoegee| par kithe see uh auh uhanoo kite vee nazar naheen see aa rahee| achaanak uhanoo mahisoos hoeaa koee barree naramaaee naal uhanoo pichhon baahavaan ton khich rihaa see| uh ik dam murriaa te uhadeean akhaan naasataaseea deean akhaan naal chaar ho geean, aauakhaa jiharreea ik alakaar komalataa naal bal raheean san| uhanoo uhade kesaan vichalaa soohaa ful disiaa| uhadaa patalaa jihaa lok barraa chhabeelaa lag rihaa see, te hasadiaan uhade chamakade dand nazar aaunde

san|

tereean cheezaan vaalee gandtarree main utajaa maan kol gadde vich rakhee hoee e|

toon utajaa naal aaee e auh kithe de

auh aapane kise vaakaf dukaanadaar noo milan lee gee e| te je tainoo milan lee uhanoo velaa naa labhaa taan uh tainoo aapane valon yaad te asees bhejadee e|

meetriaa ne uhadaa hath farr liaa, toon uhanoo das dee main barraa hee khush aan| uhadeean sugaataan karake enaa naheen, jinaa es karake ki uhane tainoo bhejiaa e|

auhane naheen mainoo bhejiaa, main aap aaee aan, naasataaseea ne musakaraandiaan kihaa, je tainoo kite pataa hove saadde ghar mere aaun ton kee kales piaa e geetazaa taan mainoo jaanon hee maar denaa chaahadaa see, par ih jhakharr vee ttal giaa| main fer tainoo ih saaree kahaanee dasaangee| pahilaan uh doven vee aa rahe san. par kalh raat noo hee meree bhain de dtidd vich enee peerr utthee ki uh taan hilan jogee naa rahee, te gheetajaa ne panj paaeaa ki koee naa koee othe pichhe masheen dee raakhee lee zaroor rahinaa chaaheedaa e| so main aapanee dharamamaataa naal gadde ute charrh ke chalee aaee| inj taan naheen see ho sakadaa ki koee vee naa aandaa..

khushee aap mainoo milan aaee e...

auh achaanak chup kar gee| uh uhade val inj tak rahee see, jiven kite uhanoo pahilee vaar vekh rahee hove| uhadeean adhakhalheean bulheea kanb raheean, te lishakade aitharoo uhadeean akhaan vich ddalhak aae san| uhanaan dovaan duaale sanghanee bheerr see| raatalanghade kujh lokee kade kade bind ku tthahir ke uhanaan val tak ke hamadaradee naal musakaraande| meetriaa noo jaapiaa ki jo kujh uhanaan ik dooje noo kahinaa see uhade lee ih thaan ttheek naheen see|

naasataaseea daa jiharraa hath uhane farriaa see uhade vich ik rumaal see| ih rumaal uhade lee see, te uh jaanadaa see ki uh ih rumaal aapane naal door duraadde deshaan vich lai jaaegaa, te es rumaal noo kadtan vaalee kurree de atharoo te mihanat dee sabhanee thaaeen uhade angasang rahegee| uh chupachaap uhade magara magar aa rahee see| uhadeean dhuparacheean golaan nikhar aaeean san| bin bole hee uh shahir de chupeete paasiaan val noo ho pe| raah vich uhanaan kee sokhaneean sarrakaan paar keeteean jinhaan de dupaaseen bahaarakhirraae nikenake bageeche san| fer

auh ik sarrak val murr pe, jide duvalee ucheauche fuladaar rukh san, jinhaan naal soohesoohe guchhe palame hoe san| jis boohe thalion langh ke uh edhar murre san, os ute motte sunahiree akharaan vich likhiaa hoeaa see, sadeeveen sarrak | uhanaan dovaan ne iko vele iko jinee haualee vaaj vich jorr karakar ke ih lafaz parrhe jiharre uhanaan noo samajh naa aae|

es sarrak de akheer ute uh ik kabarasataan vich chale ge| jojo ghar vich beetiaa see, naasataaseea uh saaraa dasadee rahee| meetriaa uhadee koolee mitthee vaaj ute mohit hoeaa sabh kujh sunadaa rihaa| vichavach uh ik jangale kol kharre jaande, jide saahamane sojare ful te kumalaae haar pe hoe san| ik nukare, gareebarreean kabaraan de kol ugee ik jhaarree vich koeil kuk rahee see| sabh kujh soorajeechaanane te chup vich nahaataa hoeaa see|

toon jaa rihaa e auhane achaanak uhanoo puchhiaa, bulhaan ute uhee kanbanee see, te ose tarhaan ttikaveen neejh| par uhane uhanoo javaab den lee vakat naa ditaa| tainoo pataa e, auh kahindee gee, saadde pindd de saare lokee utazaa maan de gadde duaale ho ge te afasos karan lag pe| hor kine saare lokee aa ge| uh kahin lag pe chhetee hee saaddaa mulakh khaalee ho jaaegaa, saadde saare gobharoo baahar pradeshaan noo hoke jaa rahe ne, aseen te siraf gareeb kaame aan| uh kahinde san aseen jang naheen chaahade, aseen kise daa buraa naheen chitavade|

eih sabh ttheek e, par aseen kee kar sakade aan

fer vee jithe bhaagaan vich hoegaa, auh parat hee aaegaa, naasataaseea ne udaas jihaa musakaraa ke kihaa|

mainoo aapane bhaagaan daa pataa e, te main zaroor parataangaa..

auhane aapanee khabee baanh meetriaa duaale val lee, te mathaa uhadee hik ute ain uhade dil de kol ttikaa ditaa| uhadaa dil barree ucheeauchee dharrak rihaa see| uh uddeek rahee see kadon meetriaa uhanoo aapaneean baahaan vich kosegaa, kade uh uhanoo chunmegaa os chitthee vich, jiharree uhane aapanee chelee vich tulasee de potiaan kol saanbh ke rakhee hoee see, auhane hazaaraan chunmeetriaa daa bachan ditaa see te hun uh ihanaan hajaaraan vichon pahil paletthee dee chunmee uddeek rahee see|

10.

gaddee de jis ddabe vich meetriaa see, auhadee kamaan kaaraporal faloreea

kosateea kol see|auhanaan de hor kee saathee vee ese ddabe vich san|

har ik noo aapanee fasatt kalaas dee seett daa pooraapooraa khiaal rakhanaa chaaheedaa e, meetriaa ne kihaa| ddangaraan vaalee gaddee jiharree sarakaar ne aapane sipaaheean noo ditee see, os vich meetriaa daa ih makhaual sun ke haase daa ik bakharr jhol piaa| gaddee vich sabhanee thaaee ih makhaual aparr giaa| aapane bisatare naa vichhaao daa matalab see rataa sungarr jaao, enee thaan naa molo|

aapane bisatare laa lo daa matalab see uh naarr vichhaa lo, jinhaan ute tuseen sauanaa e |

rataa pek kar lo kite ih aapane aap turanaa naa shuroo kar den, meetriaa ne hasadiaanehasadiaan fabatee kasee|

tur pain vaaleean seettaan baare makhaual afasaraan de kanaa tak vee puj giaa|

tuhaadde naal kiven beet rahee e meetriaa ne dooje ddabe vichale sipaaheean noo puchhiaa, kee haalee tak tuhaaddeean seettaan ne tuhaanoo dhak ke baareeon paar naheen keetaa

saarajantt ne hukam ditaa see jithe uhanaan jaanaa see os thaan daa naan chaak naal kaanavaaee de panjaah ddabiaan de baaharavaar likh ditaa jaae | jithe pujanaa see uh hai te anadasee thaan see, par saarajanttaan noo afasaraan kolon pataa lag chukiaa see ki uhanaan daa safr maasako te sataalinagaraad jaa ke mukanaa see| so jiharre khusakht likh sakade san uhanaan ddabiaan de baahar mattamailee lakarr ute mottemotte akharaan vich likh ditaa bukhaaraisatt maasako| par ik javaan doojiaan ton kujh vadh jigare te hee vaalaa see, auhane bejhijake hee aapane ddabe de baahar vaah ditaa mezal saaeebereea| aitakee dee vaaree katalagaah bahut durerree see... |

meetriaa ne aapane ddabe de baahar likho bukhaaraisattamaasako de naal ik lafaz hor likh ditaa vaapasee| gaddee de ik sire ton lai ke dooje tak sabhanaan jhatt uhadee nakal kar lee|

eik shaam valoreea ne aapane ddabe de baaharon vaapasee daa lafaz mittaa ditaa|

shait toon othe hee rahinaa chaahegaa, meetriaa ne makhaual naal puchhiaa|

kaaraporal ne edharaodhar jhaakiaa, eih pak karan lee ki koee sun te naheen see rihaa, te fer javaab dite binaan musakaraa piaa|

chitte vaalaan te ganbheer moonh vaale karanail paalaadee noo jadon es likh likhaaee dee khedd daa pataa lagaa taan uhane bahut buraa manaaeaa|

eihanaan noo kaho ki ih charreetavaaeean chhaddana uhane nauajavaan afasaraan noo salaah ditee, tuseen kite ih te naheen sochan lag pe ki uh maasako te sataalinagaraad jaan lee barre utaavale hoe hoe ne je ih bhulekhaa je, taan dilon kadt sutto| saanoo hukam miliaa e ki ihanaan noo aseen hik ke othe lai jaaeee, te aseen lai jaavaange, bas vich gal saaree enee hee e ih asaleeat saanoo aapane aap ton naheen lukaanee chaaheedee| main ihanaan penddooaan dee saaree khacharavadiaa ton jaanooaan par shaaeid asal vich ih hee ttheek ne| ihanaan vichaariaan daa raajaneetee naal bhalaa kee vaasataa ghatto ghatt uh jinhaan manzil saaeibereea likhee e uhanaan taan ain thaan sir satt maaree e... aapee tak ki sabh ddabiaan de baaharon ih likhataan mittaa diteean jaan|

mittaan daa kam pooraa kar ditaa giaa|

jadon ih bahaar rut vichalee safaaee kar rahe ne, changaa hove je kite aseen sabhanaan moorakhaan te jooaan leekhaan ton vee chhuttakaaraa paa leee| meetriaa ne ailaan jihaa karadiaan kihaa|

auhade pahile makhaual vaang ih makhaual vee saaree kaanavaaee vich pindd giaa|

jadon gaddee kujh khaasakhaas satteshanaan ton langhadee taan gaddee vichale saare musaavar desbhagatee te larraaee de geet gaaunde, te fer ik de magaron dooje ddabe vich chup varat jaandee| amak poleean vich vichhee hariaaval tak ke saare javaan chup te niraash jahe ho jaande|

dharatee jiharree saadde lee jang daa roop dhaar baitthee e, meetriaa ne ik din aakhiaa|

faloreea vaale ddabe vich sabh jane hosan lag pe|

tuseen samajhe binaan has rahe o, meetriaa ne nihore naal kihaa|

sipaaheean ne uhade val hairaan ho ke vekhiaa| uh jaanade san ki uhadaa subhaa barraa makhaualee see|

es tarhaan uh kee hafate lagaataar gaddee daa safr karade rahe| kadekade kee pasate nikenake satteshanaan ute goddee inj jaa kharreendee ki kinaa kinaa chir turan daa naan hee naa laindee | kise din meenh varun lag paindaa| odon sanghanee silee dhund vich uh galefe jaande | ih dhund kaale dukhaan vaang uhanaan noo dabaa laindee, jiven uh koee mujaram te kaidee hon| meetriaa falereea de nerre ik khoobe vich baitthaa ughadaa rahindaa| uh arrab jihe han naal siraf aapane man andar hee jhaakadaa rahindaa, taan

jo baahar uhade duaale jo kujh ho rihaa see uh uhanoo vekhanaa naa pe| uh haunke bharadaa| uhadee saaree hond peerrapeerr see| jadon uh kaaraporal de kol hundaa taan uhanoo kujh jhaakaa jihaa mahisoos hundaa|

gal kee e faloreea ne ik vaar uhanoo puchh liaa|

meetriaa ne adhapachadhaa jhootth boliaa, main taan soch rihaa saan saaddaa maasattar es vele kithe hoegaa chetaa ee naa, auh jinhe mainoo kaaeidaa te salett ditee see, te fer uh tur giaa see| main uhanoo siraf iko vaar takiaa e| par fer vee uhanoo bhulaa naheen sakadaa |

saaddaa maasattar saanoo uddeek rihaa e, faloreea ne poore bharose naal javaab ditaa|

kee uh jiaoondaa e

haan, jiven main khabar sunee en. te hor kee soch rihaa sain toon

hor taan koee uchechee gol naheen| main soch rihaa saan saadde daade parradaade taan ghatt hee kade aapane ghar hilade hunde san, vadh ton vadh aapane pindd ton keh de keh dee vaatt tak hee jaande san| te saadde val nazar maaro khaa aseen duneea de dooje sire val jaa rahe aan, jiven dharatee daa dhuraa labhan..

kujh javaan, meetriaa de lafaz dhiaan naal sun rahe san, te ihanaan lafazaan vich karraa tthatthaa te kirr lobh rahe san|

bearathaa safar, meetriaa boladaa giaa, saadde baabaa ghattoghatt rottee dee dtoondd vich gharon nikalade san| aseen kee dtoonddan nikale haan

kaaraporal ne tiaurree paa lee, sarakaar tuhaanoo paise dendee e, rottee kaparraa dendee e, te naal lamelame safaraan daa bulaavaa dendee e...

kee gal keetee aa kaparre naa kaparre| ik nukar vaaj aaee | te saare javaan dukhee ho ke uhanaan cheezaan val takan lag pe jiharreean uhanaan noo sarakaar miladeean san|

tuhaaddee tasalee naheen, javaano faloreea ne puchhiaa|

khoob tasalee e aseen taan ikaek cheez naal ene khush haan ki kujh biaan naheen kar sakade

meetriaa de ik dosat ne kihaa, siraf meetriaa noo hee kujh saketaan ne |

jiven uhanaan noo hukam miliaa hove, saare meetriaa val takan lag pe|

mainoo taan baat vichale os gareeb aadamee daa chetaa aa rihaa e jiharraa aapanee gandtarree chuk ke rob noo milan giaa see, te os ton aapane dukhaan daa lekhaa

puchhan lagaa see| mere kol do gandtarreean ne, te main sidhaa narakaan noo jaa rihaa vaan...

sabhanaan deean akhaan, auhade ute ttikeea, achanachet dilageeree naal hanereea ho geea|

eih jiharraa meetriaa e, eihadee khoparee deean dtibareean kise ulatteean bas diteean ne| ih saadde sabhanaan vaang galaan naheen karadaa, alokaar hee koondaa e

eih sach see, auh horanaan saariaan vaang galaan naheen see karadaa| uhade dooje belee, khaas tauar te jinhaan noo golabaat karan daa ras see, auh muhaavare, misaalaan, latee te kise aad aapanee aapanee samajh te vaakafeeat mutaabak aapanee galabaat vich sajaande rahinde san| par meetriaa de lafz nit jindagee de mahure te ihadee jilhan baare hee hunde san|

enaa chir anajaane ilaakiaan te anapachhaate dharatadishaa vichon gaddee langhadee rahee| kise noo vee pataa naheen see rihaa ki ih kine dinaan ton ese tarhaan chaladee aa rahee see|