میهاایل سادووِآنو

اّدھی سدی توں وّدھ میهاایل سادووِآنو دیآں لاسانی کِرتاں رُمانیآں دے ساهِت اُّتے چھاایآں هوایآں هن۔

کهانی کهِن دے هُنر وِّچ میهاایل سادووِآن بے-مِسال هَے۔ رُمانیان بولی دے بھںڈار اُّتے اُهدا کمال دا کابُو هَے۔ کِرتی لوکاں لای پِآر تے همدردی اُهدے اںدر امُّک هَے, اتے ِاهناں مِهنتی لوکاں دے دُّکھاں تے آساں دا هی اُهدیآں کِرتاں وِّچ چِترن هَے۔ ِاه چِترن ِانّ-بِنّ جِںدگی دی سّچاای دے انُکُول هَے۔

سادووِآنو دا جنم 5 نوںبر 1880 نُوں هويا۔ اُه رُومانیآ دے اُّتری مولداویآ ِالاکے وِّچ ِاّک چھوٹے جِهے کسبے پاسکانی وِّچ جںمِآ۔ ِاس کسبے دی بهُتی وسوں گریبی دا سِکار سی, تے آپنیآں نِتاپرتی دیآں مُسیبتاں توں وّدھ کُجھ نهیں سی جاندی۔ بچپن وِّچ هی اُهنُوں اَوس ِالاکے دیآں کاوِ-مای لوک-کهانیآں دا سُآد پَے گِآ تے اَودوں توں هی اُهناں لوکاں نال, جِهڑے جُلم دی اّڈی تھّلے پِسدے, اگِآن دے هنےرے وِّچ جپھر جالدے سن, اُهدا بڑا ڈُوںگھا سبںدھ بن چُّکِآ هَے۔ میهاایل سادووِآن دیآں لِکھتاں رُومانیآں دے لوکاں نُوں سمرپِت گیت هن; تے وِکاس کرن, اگاںه ودھن, تے چاننِآں تّک اّپڑن لای اُهناں لای پرےرنا بھرپُور بُلاوا وی هن۔

سادووِآنو نے آپنی جِںدگی وِّچ هُن تّک 100 توں وّدھ کِتاباں نال رُومانیآں دے ساهِت-بھںڈار نُوں امیر کیتا هَے ۔ رُومانیآں دے لوکاں دی جِںدگی بهُت پُرانے بیتے جُّگاں دے کِّسے وی تے ورتمان دی کهانی وی - دووےں سادووِآنو دی مُول-پرےرنا دے امُّک سومے هن۔ اُهدیآں کهانیآں دی پهِلی کِتاب تے "باج" - ِاّک ِاتِهاسک ناول, 1904 وِّچ لِکھے گاے سن۔ پھےر 1906 وِّچ اُهنے پھَوجی جِںدگی بارے "کارپورل جارجِتسا دیآں ےاداں" لِکھیآں۔ اےسے سال "کُملااے پھُّل" ِاّک لںمی کهانی لِکھی; تے ِاس کِتاب وِّچوں پهِلی وار اےس لےکھک دے کهانی کهِن دے گُن دیآں سںبھاوناواں اُجاگر هوایآں۔ "نِکولااے مانے دی ڈاِاری" (1907) وِّچ سانُوں اُهدیآں نِرنا کر سکن دیآں ادُّتی سِپھتاں دا پهِلی وار جھااُلا پَےںدا هَے۔ ِاس توں پِّچھوں "جھُّگیآں دے واسی" تے کُجھ هور کهانی سںگرهِ چھپے, تے پھےر ِاّک ِاتِهاسک ناول "سوِامارےستی بںس”, ِاّک سماجی ناول "کارکھانا سِرےت وِّچ وهِںدا آيا", "جادُو دا جھُںڈ, "بّچِآں لای کهانیآں", "دھُںدوں پار", "آںکُوتا

دی سراں", "کَےنسر دے نِسان تھّلے", "سهِجادے دُکا دا راج", "کُهاڑی", تے "جدےر بھرا" آد چھپدے رهے ۔ 23 اگست 1944, رُومانیآں دی اجادی پِّچھوں اُه "چانن پُورب وّلوں آاُںدا هَے", "ماسکو", "پُوربی اُڈاریآں", "نِّکی پونا", "میترِآ کوکور", "پھُّلاں دا تلِسم", "نِکوآرا پوتکوآوا" آد لِکھ چُّکِآ هَے۔

سادووِآن دیآں سبھناں لِکھتاں وِّچ جن-سدھارن لای بڑی ڈُوںگھی منُّکھی همدردی هَے; آپنی هونی نُوں تبدیل کرن لای اُهناں دے سںگرام دی تِّکھی سُوجھ هَے۔ سادووِآنو دیآں کِرتاں وِّچ جِهڑا نروآ آساواد هَے, اُهدی نیںه وی ِاهی همدردی تے سُوجھ هَے۔ اُهدیآں کِتاباں پاٹھکاں دے من وِّچ جِںدگی لای پِآر پرےردیآں هن, بھوِّکھ وِّچ وِسواس جگاںدیآں هن, تے ِاه آس بنّھاںدیآں هن کِ ِاّک دِن لوکاں دی جِّت هواےگی ۔ سادووِآنو دیآں کِرتاں لوکاں دے سںگرام دی وارتا هن, ِاّک سیسا هن جِس وِّچوں لوکاں نُوں اجادی تے ِانساپھ دے آدرس وّل وّدھن دیآں چِر-پُرانیآں آساں دی نُهار دِسدی رهِںدی هَے۔

پِچھلے دساں سالاں وِّچ رُومانیآں دے لوکاں دے جیون وِّچ جِهڑیآں مهان تبدیلیآں آایآں هن, ِاهناں دا اُهدیآں لِکھتاں اُّتے بڑا اهِم اسر پِآ هَے۔ اُهدے جیون بارے درِسٹیکون وِّچ ِاّک وِسالتا آ گای هَے۔ ِاه لےکھک جِهڑا اےنے سمےں توں آلوچک ےتھارتھواد دے درِسٹیکون توں لِکھ رِها۔ سی, هُن ِاّک نویں مںجِل اُّتے پُّج گِآ هَے, تے اُهنے سماجوادی ےتھارتھواد دا اُچےرا درِسٹیکون اپنا لِآ هَے; تے اُهدی رُوهانی اّکھ نے جِںدگی دیآں انںت چَوڑاایآں نُوں گھوکھدِآں, "میترِآ کوکور" ناول ورگیآں نویآں کِرتاں رُومانیآں نُوں دِّتیآں هن۔ ِاه کِرتاں رُومانیآں دے لوکاں دی ورتمان جِںدگی دی ڈُوںگھی سمجھ تے رُومانیآں دے اےدُوں وی چاننے تے کھُسهال بھوِّکھ وِّچ اُهدے پّکے ےکین دا پھل هن۔

میهاایل سادووِآنو نُوں رُومانیآں دے ساهِت دا مهان کوی سمجھنا چاهیدا هَے - ِاّک کوی جِس نے وارتک وِّچ لِکھِآ هَے۔ اُهدیآں لِکھتاں راهیں رُمانیآں دی بولی نے اُه کلا-چوٹیآں چھُه لایآں هن, جِنھاں دی اےدُّ پهِلاں رُومانیآں دے ساهِتک ِاتِهاس وِّچ کوای مِسال نهیں مِلدی۔ اُهدی بولی اُّتے لوکاں دی بولی دے نرواےپن, نَےکُولسے (1672-1744) دیآں لِکھتاں دی روانی, تے مولداویآ دے پرسِّدھ کهانیکار ایاَون کریآںگا دے سُهج دا اسر هَے۔ اُهدی بولی وِّچ ِاّک انوکھی سُںدرتا هَے — ِاه ِاّک اجِهے کلاکار دی بولی هَے جِهڑا بڑی واری کمال نُوں چھُه لَےںدا هَے۔