ਪੁਕਾਰੋ ਜਾਂ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਿਆ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕਰੋ, ਇਕ ਦਿਨ ਉਸ ਦਾ ਹੀ ਰੂਪ ਹੋ ਜਾਵੋਗੇ। ਸਾਰੇ ਖੂਹਾਂ, ਛੱਪੜਾਂ, ਨਦੀਆਂ, ਨਾਲਿਆਂ ਤੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ਵਿਚ ਇਕੋ ਸਾਗਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਰਮ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਹਰ ਕਰਮ ਉਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਣਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਨਿਸ਼ਕਾਮਤਾ ਪ੍ਰਬਲ ਚਟਾਨ ਬਣੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਸਤਿ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਤੇ ਗਿਆਨ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਪਾਏ ਅਨੰਦ ਦੀ ਉਪਮਾ ਤੇ ਮਹਿਮਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕੇਗਾ। ਮੈਂ ਤੇ ਹਿਲਦਾ ਜੁਲਦਾ ਇਕ ਅਣੂ ਰੂਪ ਕੀੜਾ ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਮਰ ਜਾਵਾਂਗਾ ਇਕ ਜੱਰਾ ਬਣ ਜਾਵਾਂਗਾ। ਹੁਣ ਵੀ ਹਸਤੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਨਹੀਂ, ਫਿਰ ਵੀ ਹਸਤੀ ਨਾਲ ਹੀ ਜੁੜਿਆ ਰਹਾਂਗਾ। ਮੇਰੀ ਹਰਕਤ ਮਹਾਂ ਹਰਕਤ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿਚ ਅਭੇਦ ਰੂਪ ਸਮਾ ਜਾਵੇਗੀ। ਨਾ ਹੁਣ ਪ੍ਰਭੂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਵੱਖਰਾ ਹਾਂ, ਨਾ ਪਹਿਲੋਂ ਸਾਂ। ਓਹ ਮਹਾਂ ਪ੍ਰਭੂ ਸਤਿ ਚਿਤ ਅਨੰਦਮਯ!
ਨਾ ਮੈਂ ਸੁੱਖ ਭਾਵਨਾ ਦੀ ਟੋਲ ਵਿਚ ਖੂਹ ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਸਾਂ। ਹਨੇਰਾ ਬਿਰਛਾਂ ਦੀਆਂ ਛਾਵਾਂ ਨਾਲ ਇਕ ਮਿਕ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਬਦਾਮ ਦੇ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਇਕ ਬਾਂਹ ਦੇ ਕਲਾਵੇ ਵਿਚ ਵਲੀ ਖਲੋਤਾ ਸਾਂ। ਇਕ ਕੋਮਲ ਪੱਤਿਆਂ ਭਰੀ ਡਾਲ ਹਵਾ ਦੀ ਸਿਖਾਈ ਮੁੜ ਮੁੜ ਮੇਰੇ ਬੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਚੁੰਮ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਸਾਂ ਕਿ ਕੁਦਰਤ ਵੀ ਮੇਰੀ ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਦੂਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਉਸ ਪਲਮਦੀ ਲਗਰ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ ਤੇ ਹਿੱਕ ਨਾਲ ਘੁੱਟ ਕੇ ਛੇਤੀ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਮਤਾਂ ਇਕੱਲ੍ਹ ਵਿਚ ਫੜੀ ਯੁਵਤੀ ਵਾਂਗ ਘਬਰਾ ਜਾਵੇ।
ਕਲ੍ਹ ਨੂੰ ਗਿਆਰਾਂ ਵਜੇ ਪਾਲ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਇਕਰਾਰ ਹੈ। ਮਿਲਣ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕੰਬ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼ਰਮ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਤਰੇਲੀਓਂ ਤਰੇਲੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਕੀਤਾ ਹੀ ਕੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਦੋਸਤ ਦੇ ਇਤਬਾਰ ਵਿਚ ਮੈਂ ਸ਼ੱਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸਾਂ। ਸਤਿਨਾਮ ਵੀ ਹੱਦ ਹੀ ਹੈ, ਸੁਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਯਕੀਨ ਵਿਚ ਮੈਨੂੰ ਆ ਆਖੀਆਂ। ਮਿਤਰ ਸਚਾਈ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਵਰਗਲਾਇਆ ਜਾਣਾ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ।
ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਘਰ ਵਲ ਨੂੰ ਖਿਸਕ ਤੁਰੇ। ਮੈਂ ਦਿਲ ਦਾ ਦਰਦ ਸਾਂਭੀ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਤੇਜ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਾਂ ਚਲਦਾ, ਮਤਾਂ ਦਰਦ ਵੇਦਨਾ ਬਣ ਜਾਵੇ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘਰ ਦੇ ਬੂਹੇ ਅੱਗੇ ਆ ਗਿਆ। ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਸਨ, ਅਵਾਜ਼ ਮਾਰ, 'ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹੋ ਜੀ।'
'ਆ ਜਾ, ਤੈਨੂੰ ਹੀ ਉਡੀਕਦੇ ਹਾਂ।
ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਮੇਰੇ ਇਕ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਦੀ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲਿਆ, ਮੈਂ ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅੱਗੇ ਮੇਰਾ ਭਣਵੱਈਆ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਇਹਨਾਂ ਨਾਲ ਬੜੀ ਮੁਹੱਬਤ ਕਰਦਾ ਸਾਂ। ਖਾਸ ਜ਼ਿੰਦਾ ਦਿਲ ਆਦਮੀ ਸਨ, ਏਸੇ ਲਈ ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਤਿ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦਾ ਸਾਂ। 'ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ' ਆਖੀ, ਸੁਖ ਸਾਂਦ ਪੁੱਛੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਮੰਜੇ ਤੇ ਬਹਿ ਗਿਆ। ਅਸਾਂ ਇਕੱਠਿਆਂ ਹੀ ਰੋਟੀ ਖਾਧੀ। ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਬੁਹਤੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਪਿਛੋਂ ਅਸੀਂ ਛੱਤ ਤੇ ਆ ਪਏ। ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਬਹਿ ਕੇ ਮੇਰੇ ਭਣਵੱਈਏ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਸੁਣਾ ਕੀ ਹਾਲ ਹੈ ?'
'ਹਾਲ ਕਾਹਦਾ ਹੈ, ਇਉਂ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਐ ਏ, ਜਿਵੇਂ ਦਮ ਘੁੱਟ ਕੇ ਮਰ ਜਾਵਾਂਗਾ ।
'ਤੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਾ ਕਿਹਾ ਚੰਗਾ ਹਾਂ।'
