'ਘਰ ਦੇ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।

'ਤੁਸੀਂ ਤੇ ਘਰਦਿਆਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਦੇ?'

'ਉਹਨਾਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਮੇਰੇ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਚਿਰ ਲਈ ਪਿੰਡ ਛੱਡ ਜਾਵਾਂ।

'ਇਹ ਸਲਾਹ ਤੇ ਮੈਂ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿੰਡ ਨਾ ਰਹੋ, ਪਰ ਕੀ ਫ਼ੌਜੀ ਸਰਵਸ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨੌਕਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀ?'

'ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਮੈਂ ਇਕ ਸਿਪਾਹੀ ਬਣ ਕੇ ਮੋਰਚੇ ਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਵਹਿਸ਼ੀਆਂ ਵਾਂਗ ਲੜਦਿਆਂ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਕਾਰਨ ਆਖਦੇ ਹੋ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਪਿੰਡੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਵਾਂ ?'

'ਮੈਨੂੰ ਸਤਿਨਾਮ ਨੇ ਹੀ ਦਸਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਆਖਦਾ ਸੀ ਕਿ ਬਲਬੀਰ ਜਾਣ ਬੁਝ ਕੇ ਪਾਰਟੀ-ਬਾਜ਼ੀ ਵਿਚ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।

'ਕੀ ਸਤਿਨਾਮ ਮੇਰੀ ਬਾਬਤ ਇਹ ਕੁਝ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ?

'ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਹੀ ਬਸ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਅਸੂਲ ਹੀ ਹੱਦ ਨੂੰ ਵੀ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਏਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਇਕ ਦੋਸਤ ਦੀ ਪਿਆਰੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਖੋਹ ਲੈਣ ਲਈ ਕਾਹਲਾ ਹੈ।"

'ਕਾਸ਼! ਉਹ ਦੋਸਤ ਮੈਂ ਹੋਵਾਂ। ਆਪਣੀ ਹਰ ਪਿਆਰੀ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰ ਸਕਾਂ, ਭਾਵੇਂ ਮੈਂ ਬਰਬਾਦ ਹੀ ਹੋ ਜਾਵਾਂ। ਮਨੁੱਖ ਅਸੂਲ ਦਾ ਓਦੋਂ ਤਿਆਗ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਥੁੜ੍ਹ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਊਣਾ ਕਰ ਗਈ ਹੋਵੇ। ਹਰ ਡਾਕੂ ਤੇ ਚੋਰ ਦੀ ਚੰਗੇ ਸਮੇਂ ਜੇ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਉਹ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨਾਲੋਂ ਵਫ਼ਾ ਦਾ ਨਾਤਾ ਨਾ ਤੋੜੇ।'

'ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੂਬੀਆਂ ਨੇ ਮੋਹ ਕੇ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਜੋਗੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਕਾਫ਼ੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦੀ ਹਾਂ, ਪਰ ਮੈਥੋਂ ਪਾਗਲਪੁਣੇ ਵਿਚ ਸੁੱਤੇ ਸਿੱਧ ਬੇ-ਅਦਬੀਆਂ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।'

'ਸਤਿਕਾਰ ਅਵਸਥਾ ਵੇਲੇ ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਸ਼ੱਕ ਰਹਿ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਟੱਪ ਕੇ ਬੇ-ਅਦਬੀਆਂ ਆਪਣਾ ਪਾਰਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਓਦੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਜ਼ਰਾ ਭਰ ਵਿਖਮਤਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ। ਇਸਤਰੀ ਭਾਵੇਂ ਸਿਆਣਪ ਦੀ ਚੋਟੀ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਭੁੱਲਾਂ ਕਰਨੋਂ ਨਹੀਂ ਰੁਕ ਸਕਦੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ।

'ਕੀ ਇਸਤਰੀ ਭੁੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ?'

'ਨਹੀਂ ਅਦਾਵਾਂ ਭਰੇ ਵਤੀਰੇ ਨਾਲ ਇਕ ਪ੍ਰੇਮੀ ਮਨ ਨੂੰ ਬੇਵਸ ਕਰਦੀ ਹੈ।

'ਹੱਛਾ ਮਰਦ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ?'

'ਉਹਨਾਂ ਅਦਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿਲ ਵਿਚ ਜ਼ਖ਼ਮ ਬਣਾ ਕੇ ਛੁਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।

'ਹੋਰ?'