1
ਪਸੰਦੀਦਾ ਤੇ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਅਲਮੁਸਤਫ਼ਾ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਬੁਲੰਦੀ ਦੀਆਂ ਸਿਖ਼ਰਾਂ 'ਤੇ ਸੀ ਤਿਚਰੀਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ, ਜੋ ਇਕ ਯਾਦਗਾਰੀ ਮਹੀਨਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਵਾਲੇ ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਪਰਤਿਆ।
ਜਿਉਂ ਹੀ ਜਹਾਜ਼ ਬੰਦਰਗਾਹ ਨੇੜੇ ਪੁੱਜਿਆ, ਉਹ ਉੱਠ ਕੇ ਮੁਹਾਣੇ ਉੱਤੇ ਖਲੋ ਗਿਆ । ਮਲਾਹ ਵੀ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉੱਠ ਖਲੋਤੇ। ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਘਰ ਪਰਤਣ ਦੀ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਸੀ।
ਉਹ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, "ਵੇਖੋ! ਇਹ ਟਾਪੂ ਜੋ ਮੇਰਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਥੇ ਧਰਤੀ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ, ਇਕ ਗੀਤ, ਇਕ ਭੇਦ ਦੱਸਿਆ; ਗੀਤ ਅਕਾਸ਼ ਜਿੱਡਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਤੇ ਭੇਦ ਧਰਤੀ ਜਿੰਨਾ ਡੂੰਘਾ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਤੇ ਅਕਾਸ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਜੋ ਵੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਗੀਤ ਉਸ ਵਿਚ ਗੂੰਜੇਗਾ ਤੇ ਗੁੱਝਾ ਰਹੱਸ ਖੁੱਲ੍ਹੇਗਾ ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਅਭਿਲਾਖਾ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਜਾਏਗੀ।
“ਸਮੁੰਦਰ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰੀ ਫਿਰ ਇਹਨਾਂ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਸਿਵਾਇ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਸਮੁੰਦਰ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਉਭਰਦੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਵੇਗ ਬਣਾ ਕੇ ਅਗਾਂਹ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਜ਼ ਦੇ ਸਕੀਏ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਦ ਤਕ ਅਸੀਂ ਪਥਰੀਲੇ ਤੇ ਰੇਤਲੇ ਕੰਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਇਕ ਸੁਰ ਹੋਣ ਲਈ ਕੋਈ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਕੱਢਦੇ।
"ਕਿਉਂਕਿ ਮਲਾਹਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਇਹੀ ਵਿਧਾਨ ਹੈ, ਜੇ ਤੁਸੀ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਣਾ ਤੇ ਮੁਕਤੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਧੁੰਦ