ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ

ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਉਹ ਫ਼ਖ਼ਰ ਕਰਨ ਯੋਗ ਭੈਣ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਵਤਾਰੀ ਵੀਰ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਭੂ ਕਰ ਜਾਣਿਆ। ਪਿਤਾ ਕਾਲੂ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ, ਮਾਤਾ ਦੀਆਂ ਝਿੜਕਾਂ ਤੋਂ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਹੋ ਬਚਾਂਦੇ ਹੀ, ਪਰ ਗ੍ਰਹਿਸਤ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਵਿਚਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮੁੱਖ ਸੀ।

ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਅਮਰਤਾ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ । ਉਹ ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਆਖਦੀ, 'ਮਾਂ। ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਪੁੱਤਰ ਕਰਕੇ ਨਾ ਜਾਣੀ ।' ਪਿਤਾ ਕਾਲੂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੀ, 'ਨਾਨਕ ਕੋਈ ਇਸ ਜਗਤ ਦਾ ਜੀਵ ਨਹੀਂ । ਫ਼ਕੀਰ ਦੋਸਤ ਹੈ । ਤਾਂ ਹੀ ਤਾਂ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਵਿਚ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਨੇ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਹੈ: ਉਹ (ਨਾਨਕੀ) ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਧਾਰਨ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸੀ। ਗੱਲ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਰਮਤਿ ਨੂੰ ਜਾਣਿਆ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਧਾਰਨ ਕੀਤੀ । ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਵੀਰ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੀਰ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ। ਇਹ ਹੀ ਤਾਂ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਆਏ ਤਾਂ ਸ਼ਰਧਾ ਵਿਚ ਭਿੱਜੀ ਭੈਣ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਡਿੱਗ ਪਈ । ਨਾਨਕ ਵੀਰ ਨੇ ਉਠਾ ਕੇ ਕਿਹਾ, 'ਬੇਬੇ, ਇਹ ਤੂੰ ਕੀ ਕੀਤਾ ? ਪੈਰੀਂ ਮੈਂ ਪਵਾਂ ਕਿ ਤੂੰ ?' ਪਰ ਭੈਣ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਆਖਿਆ ਕਿ 'ਤੂੰ ਨਿਰਾ ਵੀਰ ਨਹੀਂ । ਵੀਰਾ ! ਜਗਤ ਦੀ ਪੀੜਾ ਹਰਨ ਆਇਆ ਹੈਂ । ਛੇਤੀ ਹੀ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਸੰਗਤ ਬਣ ਗਈ।

ਮੋਦੀ ਖ਼ਾਨੇ ਦਾ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ । ਜਦ ਇਕ ਵਾਰੀ ਬੇਬੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਵੀਰਾ ! ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ । ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਮੂਲ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਾਂਦੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ : ਬੇਬੇ ! ਕਿਰਤ ਕਰਦਿਆਂ ਦੇਹੀ ਸੁੱਚੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।