Back ArrowLogo
Info
Profile

ਲੋਭ

ਇਕ ਲੇਖ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਵਜੋਂ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਬਹੁਤਾ ਸੋਚਦਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਪਰ ਇਸਦਾ ਖਿਲਾਰਾ ਪਸਾਰਾ ਇਹ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮਨੁੱਖੀ ਪਰਵਿਰਤੀ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੀ . ਜਾਵੇ। ਪੁਰਾਤਨ ਭਾਰਤੀ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਜਾਂ ਇਸ ਮਨੋ-ਬਿਰਤੀ ਦਾ ਜਿਕਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਦੇ ਇਸ ਝੁਕਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੋਝਾ ਅਤੇ ਘਿਰਣਤ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਇਕ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ। ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਵਿਚ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਰੱਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਅੱਜ ਕਲ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਰਿਵਾਜ ਖਰਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਉਦੋਂ ਸਲੀਸ (ਸੌਖੀ) ਉਰਦੂ ਵਿਚ ਲਿਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਇਹ ਰਸਾਲਾ-ਨੁਮਾ ਪੁਸਤਕਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਮੈਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੀਸਰੀ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਸਾਂ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਜਮਾਤ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਅਧਿਆਪਕ ਸ੍ਰੀ ਅਬਦੁਲ ਹਕੀਮ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਉਚੇਚੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਕਹਾਣੀ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੀ:

ਕੋਈ ਆਜੜੀ ਮੁੰਡਾ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਭੇਡਾਂ-ਬੱਕਰੀਆਂ ਚਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਭੇਡਾਂ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਛਾਵੇਂ ਇਕੱਤਰ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਕੋਈ ਫਕੀਰ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਗਲੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਛਾਵੇਂ ਆ ਬੈਠਾ। ਆਜੜੀ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਅਦਬ ਨਾਲ ਵਕੀਰ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਪੁੱਛੀ। ਫਕੀਰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਕੁ ਦੁੱਧ ਪੀਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਜੜੀ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕੀਰ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਪਿਆਉਣ ਵਿਚ ਜਿਸ ਉਚੇਚੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ, ਉਹ ਫ਼ਕੀਰ ਦੀ ਦਿੱਬ-ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਲੁਕੀ ਨਾ ਰਹੀ। ਡਕੀਰ ਨੇ ਦਇਆ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਇਕ ਸ਼ੀਸ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਆਖਿਆ, "ਇਸ ਸ਼ੀਸ਼ੀ ਵਿਚ ਸੁਲੇਮਾਨੀ ਸੁਰਮਾ ਹੈ। ਆਹ ਲੈ ਸੁਰਮਚੂ ਇਸ ਸੁਰਮੇ ਦੀ ਇਕ ਸਲਾਈ ਆਪਣੀ ਇਕ ਅੱਖ ਵਿਚ ਪਾਵੀਂ। ਤੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਦਿਸ ਪੈਣਗੇ। ਜਿੰਨੀ ਦੋਲਤ ਤੂੰ ਚੁੱਕ ਸਕੇ, ਚੁੱਕ ਲਵੀਂ। ਤੇਰਾ ਭੇਡਾਂ ਚਾਰਨ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਚੇਤੇ ਰੱਖੀ, ਇਕ ਅੱਖ ਵਿਚ ਇਕ ਸਲਾਈ; ਦੂਜੀ ਅੱਖ ਵਿਚ ਜਾਂ ਦੂਜੀ ਸਲਾਈ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾ ਪਾਵੀ ।" ਡਕੀਰ ਦੇ ਜਾਣ ਪਿੱਛੇ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅੱਖ ਵਿਚ ਸੁਰਮੇ ਦੀ ਇਕ ਸਲਾਈ ਪਾਈ ਅਤੇ ਹੀਰੇ ਮੇਰੀਆਂ ਦੇ ਢੇਰ ਵੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਵੀ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ ਵੀ। ਉਸਨੇ ਮੇਰੀਆਂ ਨਾਲ ਝਲੀ ਭਰ ਲਈ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ, "ਇਕ ਸਲਾਈ ਨਾਲ ਇੰਨੀ ਦੌਲਤ ਦਿਸੀ ਹੋ ਤਾਂ ਦੇ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੀ ਹੋਰ ਲੱਗ ਪਵੇ।" ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਉਸਨੇ ਦੂਜੀ ਅੱਖ ਵਿਚ ਇਕ ਹੋਰ

1. ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਮੋਰਡ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ, ਮੋਹਲ, ਜਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ।

25 / 140
Previous
Next