ਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਗਏ ਝੂਠੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਉਸਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਇਹ ਸਜ਼ਾ ਤਲਵਾਰ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਸਿਰ ਵੱਢ ਕੇ ਭੁਗਤਾਈ ਜਾਣੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਫਰਾਂਸ ਤੋਂ ਜੱਲਾਦ ਮੰਗਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਟਾਵਰ ਆਫ ਲੰਡਨ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਐਨ ਬੋਲੀਨ ਦਾ ਸਿਰ ਮੁੱਖੀ ਉੱਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਜੱਲਾਦ ਨੂੰ ਤਲਵਾਰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿੰਨਾ ਚਿਰ ਇਸ ਹੁਕਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਾ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਉਸਨੂੰ ਇਕ ਰੋਹ ਭਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, "ਤੂੰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ?" ਉਸਨੇ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ, "ਕਿਵੇਂ ਕਰਾਂ ? ਉਹ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਵੇਖ ਰਹੀ ਹੈ।" ਐਨ ਬੋਲੀਨ ਦੇ ਇਕ ਹਮਦਰਦ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਉਸਦਾ ਬਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚ ਲਿਆ। ਉਸੇ ਪਲ ਜੱਲਾਦ ਦੀ ਤਲਵਾਰ ਉਸਦੀ ਗਰਦਨੋਂ ਪਾਰ ਹੋ ਗਈ। ਜੀਵਨਦਾਨ ਮੰਗਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਜੱਲਾਦ ਵੀ ਦਇਆਵਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਯੋਧੇ ਤਾਂ ਜੱਲਾਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਬੰਦੂਕ ਨੇ ਨਿਸਚੇ ਹੀ ਯੋਧਿਆਂ ਦਾ ਕੰਮ ਸਰਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਿ ਯੋਧੇ ਮਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਗੋਦੀਆਂ ਵਿਚ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ, ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਵਾਂ ਸਮੇਤ ਮਾਰ ਕੇ ਇਉਂ ਨਿਰਲੇਪ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, "ਜੈਸੇ ਜਲ ਮਹਿ ਕਮਲੁ ਨਿਰਾਲਮੁ ।"

ਮਸ਼ੀਨੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨੇ ਧਨ ਦਾ ਲੋਭ ਵਧਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੋਭੀਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰਭਰਾ ਦੇ ਲੋਭੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਕੋਝ ਉਪਜਾਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਨਿਰਲੇਪਤਾ ਦੀ ਦੇਣ ਸੀ। ਮਸ਼ੀਨ ਨੂੰ ਨਿਰਲੇਪ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੇਦ ਵਿਆਸ ਨੂੰ ਗੀਤਾ ਵਿਚਲਾ ਕਰਮਯੋਗ ਨਹੀਂ ਲਿਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਕੇ ਕੁਰੁਕਸ਼ੇਤਰ ਵਿਚ ਆਉਣ ਦਾ ਕਸ਼ਟ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ। ਮਸ਼ੀਨ ਜਮਾਂਦਰੂ ਹੀ ਨਿਰਲੇਪ ਹੈ। ਨਾ ਹੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦੁੱਧਾਂ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਦਾਂ ਦੇ ਚਸ਼ਮਿਆਂ ਵਾਲੇ ਜੰਨਤ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਸਾਫ਼-ਸਫਾਈ ਹੁੰਦੀ ਰਹੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਚੌਥੇ ਤੇਲ ਮਿਲਦਾ ਰਹੇ ਤਾਂ ਮਸ਼ੀਨ ਰੂਪੀ ਅਰਜਨ ਸੰਪੂਰਣ ਨਿਰਲੇਪਤਾ ਨਾਲ ਕਾਮਿਆਂ ਦੇ ਲਹੂ-ਪਸੀਨੇ ਨੂੰ ਲੋੜ ਦੀਆਂ ਵਾਪਾਰਕ ਵਸਤੂਆਂ ਵਿਚ ਵਟਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਯੋਗਤਾ ਦਾ ਸਦਕਾ, ਮਸ਼ੀਨੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਦੋ ਸਦੀਆਂ ਵਿਚ ਮਸ਼ੀਨ ਨੇ ਜਿੰਨੇ ਮਾਸੂਮਾਂ ਦੀਆਂ ਜਿੰਦਾਂ, ਜਿੰਨੀ ਨਿਰਲੇਪਤਾ ਨਾਲ ਨਪੀੜੀਆਂ ਹਨ, ਉਸਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਇਹ ਆਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੋਕੋ ਆਤੰਕਵਾਦੀ ਅਜੇ ਬਹੁਤ ਪਿੱਛੇ ਹਨ।

ਮਸ਼ੀਨੀ ਨਿਰਲੇਪਤਾ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਲੋਭ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਲਾਉਣ ਨਾਲ ਜਿਸ ਕੋਝ ਦਾ ਪਾਸਾਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਸਦਾ ਵਰਣਨ ਪੱਛਮੀ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਨੇ ਬੜੀ ਯੋਗਤਾ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਹੋ ਕੇ, ਪਿਆਰ-ਮੂਰਤੀ ਯਿਸੂ ਦੀ ਜੀਵਨ-ਜਾਚ ਤੋਂ ਅਗਵਾਈ ਲੈਣ ਦੀ ਰੀਝ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਮੰਨ ਕੇ, ਮਸ਼ੀਨ-ਮਾਲਕਾਂ ਨੇ ਕਾਮਿਆਂ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਜੀਵਨ ਦੀ ਵਿਉਂਤ ਬਣਾ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਖੀ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਐਸ਼ਵਰਜ ਨੂੰ ਭਲੀ ਭਾਂਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਯੌਰਪ ਇਕ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਲੋੜ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵੱਸਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਜੀਵਨ-ਜਾਚ ਦੱਸੀ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਾਗਰਾਂ ਵਿਚ ਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿਚ ਹੋਰ ਜ਼ਹਿਰ ਨਾ ਘੁਲੇ, ਉਦੋਂ