ਦੇ ਧਾਰਮਕ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ, ਸਾਧਾਰਣ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚਲੇ ਸਾਧਾਰਣ ਕ੍ਰੋਧ ਅਤੇ ਘਿਰਣਾ ਆਦਿਕ ਨੂੰ ਉਸ਼ੋਜਿਤ ਕਰ ਕੇ ਡੋਲੇ ਜਨ-ਸਾਧਾਰਣ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੁਆਰਥ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਆਏ ਹਨ। ਆਦਰਸ਼ ਦੀ ਨਸੀਲੀ ਗੋਲੀ ਖਾ ਲੈਣ ਪਿੱਛੋਂ ਮਨੁੱਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਜਾਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਵੇਖਿਆ ਤਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ; ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਝਗੜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋਡ ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਮਹਿਸੂਸੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਜੰਗ ਅੱਜ ਤਕ ਜਨ-ਸਾਧਾਰਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜੰਗਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਾਕਮਾਂ ਅਤੇ ਹਕੂਮਰਾ ਦੁਆਰਾ ਲਾਈਆ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁੜ੍ਹਤੀ ਵਿਚ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਘੋਲ ਕੇ ਪਿਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ "ਇਕ ਹਾਕਮ ਲਈ ਜੰਗ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਿਸ਼ਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ । ਜੰਗ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਉਸ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਲਾਂਭੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਜੰਗ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਜੰਗ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਨਾਲੋਂ ਅਮਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜੰਗ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਹੈਮਿਲਟਨ ਇਹ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ "ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਇਹ ਸਿੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਵਿਚ ਕੋਮਲ ਭਾਵਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਹਿੰਸਾ, ਹੱਤਿਆ, ਤਬਾਹੀ ਅਤੇ ਜੰਗ ਦੀ ਰੀਬ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਬਲ ਹੈ", ਉਦੋਂ ਉਹ ਸਾਧਾਰਣ ਜਨ-ਸਮੂਹ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਜਨ-ਸਮੂਹ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਉੱਤੇ ਪਲਣ ਵਾਲੇ ਵਿਹਲੇ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਵਰਗ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਹੈਮਿਲਟਨ ਜੀ ਵੀਅਤਨਾਮ ਦੀ ਜੰਗ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੜ੍ਹ ਸਕਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਵੇਖਦੇ ਕਿ ਉਹ ਜੰਗ ਅਮਰੀਕਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜੰਗ-ਪਸੰਦੀ ਵਿਚੋਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਪਜੀ। ਅਮਰੀਕਨ ਲੋਕ ਏਨੇ ਜੰਗਜੂ ਅਤੇ ਜੰਗ-ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਹਨ ਕਿ ਵੀਅਤਨਾਮ ਦੀ ਜੰਗ ਕਾਰਣ ਲੱਗੇ ਟੈਕਸਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ, ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ, ਆਪਣੀ ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਦੇਣ। ਮਨੁੱਖ ਗੁਸੈਲ ਹੈ, ਝਗੜਾਲੂ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਹੱਦ ਤਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਆਪਣੇ ਗਾਹੜੇ ਪਸੀਨੇ ਦੀ ਕਮਾਈ ਵਿਚੋਂ ਦਸਵੰਧ ਦੇ ਕੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਮਹਾਂ-ਉਤਸਵ ਰਚਾਵੇ। ਇਹ ਲੋੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੈ ਜਿਹੜੇ ਉਸਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦੀ, ਕੁਰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਅਮਰ ਪਦਵੀ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਦੇ ਹਨ; ਜਿਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਮਾਇਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਸ ਹੱਦ ਤਕ ਮਜਬੂਰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਤਿਆ ਅਤੇ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਵੇ।
ਕ੍ਰੋਧ, ਨਿਰਦੈਤਾ ਅਤੇ ਵੈਰ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਵਿਚ ਕਾਮ ਅਤੇ ਮਮਤਾ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਬਲ ਪਰਵਿਰਤੀਆਂ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਕਾਮ ਅਤੇ ਮਮਤਾ ਦੀ ਪਰਵਿਰਤੀ ਵਿਚੋਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਉਪਜੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕਾਮ ਵਿਚੋਂ ਵੇਸਿਆ-ਗਮਨ ਅਤੇ ਇਸਤ੍ਰੀ-ਅਨਾਦਰ ਦੀ ਕੁਰੂਪਤਾ ਨੇ ਵੀ ਜਨਮ ਲਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੁਕਰਮਾਂ ਲਈ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ ਪੈਂਦੀ। ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਤਨਖ਼ਾਹ ਦੇ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਆਦਰਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੇ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਜੰਨਤ ਦੇ ਲਾਰੇ ਦੇ, ਬਦਨਾਮੀ ਅਤੇ ਦੰਡ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਮੁੱਲ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਇਹ ਕੁਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਚ ਉਹ ਕਾਮੀ ਹੈ; ਇਸ ਪਰਵਿਰਤੀ ਦਾ ਦਾਸ ਹੈ।
1. ਮਕਾਇਵਲੀ-'The Prince
