ਸਬੰਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਰਿਆ ਵਾਕੰਸ਼ ਕਰਤਾ ਨਾਂਵ ਵਾਕੰਸ਼ ਦੇ ਵਚਨ ਲਿੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣਾ ਰੂਪ ਬਦਲਦੀ ਹੈ:

1. ਘੋੜੇ ਦੌੜਦੇ ਹਨ।

2. ਹਾਥੀ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ।

3. ਮੁੰਡੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਖੇਡਦੇ ਹਨ।

4. ਕੁੜੀਆਂ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਉਪਰੋਕਤ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਘੋੜੇ-ਦੌੜਦੇ, ਹਾਥੀ-ਪੀਂਦੇ, ਮੁੰਡੇ-ਖੇਡਦੇ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ-ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਵਿਚ ਸਿੱਧੇ ਸਬੰਧ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਕੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸਾਧਾਰਨ ਕਾਰਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਰਿਆ ਕਰਤਾ ਨਾਂਵ ਵਾਕੰਸ਼ ਦੇ ਲਿੰਗ ਵਚਨ ਅਨੁਸਾਰ ਰੂਪ ਬਦਲਦੀ ਹੈ।

2. ਸੰਬੰਧਕੀ ਕਾਰਕ :

ਸੰਬੰਧਕੀ ਕਾਰਕ ਵਿਚ ਕਰਤਾ ਨਾਂਵ ਵਾਕੰਸ਼ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆ ਵਾਕੰਸ਼ ਵਿਚ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਕਰਤਾ ਨਾਂਵ ਵਾਕੰਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਬੰਧਕ ਆਉਣ ਕਰਕੇ ਨਾਂਵ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸਿੱਧਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਜਿਵੇਂ :

ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਰੋਟੀ ਖਾਧੀ।

ਬੱਚੇ ਤੋਂ ਰੋਟੀ ਨਹੀਂ ਖਾਧੀ ਗਈ।

ਕੋਠੇ ਉੱਤੇ ਕਾਂ ਬੋਲੇ

ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਕਰਤਾ ਨਾਂਵ ਬਹੁ ਵਚਨ ਵਿਚ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਰਕਾਰਜ ਦਾ ਰੂਪ ਇਕ ਵਚਨ ਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਤਾ ਨਾਂਵ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਬੰਧਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕਾਰਕੀ ਸੰਬੰਧ ਸਾਧਾਰਨ ਤੋਂ ਸੰਬੰਧਕੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।

3. ਕਰਨ ਕਾਰਕ :

ਕਰਨ ਕਾਰਕ ਕਰਤਾ ਨਾਂਵ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਵਾਕ ਵਿਚ ਕਾਰਜ ਦੇ ਸਾਧਨ ਜਾਂ ਢੰਗ ਨੂੰ ਪਰਗਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਜਿਵੇਂ :

ਮੈਂ ਇਹ ਕੰਮ ਹੱਥੀਂ ਕੀਤਾ

ਗੱਲੀਂ ਬਾਤੀਂ ਮੈਂ ਵੱਢੀ

ਕੰਨੀ ਸੁਣਿਆ

ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਹੱਥੀਂ (ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ) ਗੱਲੀਂ ਬਾਤੀ (ਗੱਲਾਂ ਬਾਤਾਂ ਨਾਲ) ਕੰਨੀ (ਕੰਨਾਂ ਨਾਲ) ਕੰਮ ਕਰਕ ਦੇ ਸਾਧਨ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਰਨ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।

4. ਅਪਾਦਾਨ ਕਾਰਕ :

ਅਪਾਦਾਨ ਕਾਰਕ ਅਲਹਿਦਗੀ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਪਾਦਾਨ ਕਾਰਕ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਕਾਰਜ ਦੇ ਕਿਸੇ ਸਥਾਨ, ਵਿਚਾਰ ਜਾਂ ਕਾਰਜ ਤੋਂ ਵਿਛੜਣ ਜਾਂ ਅਲੱਗ ਹੋਣ ਨਾਲ ਹਨ। ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਤੋਂ, ਉੱਤੋਂ, ਓਂ ਰਾਹੀਂ ਅਪਾਦਾਨ ਕਾਰਕੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

1) ਮੁੰਡਾ ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਆਇਆ।

2) ਕਾਂ ਕੋਠੇ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਪਿਆ।