ਮੁਨਿ ਬ੍ਰਿੰਦ ਜਹਾਂ ਜਹਿ ਬੇਦ ਪਟੀ, ਸੁਕ ਸਾਰਸ ਹੰਸ ਚਕੋਰ ਚਟੀ ।
ਨਿਸ ਬਾਸਰ ਕਾਮ ਕਮਾਨ ਟੁਟੀ ਸੀਆ ਤੇ ਰਤਿ ਸੀ ਲਟ ਜਾਤ ਲਟੀ ।੫੮।
ਸਬ ਕੇ ਮੁਖ ਨਿਕਤਤ ਬਾਕ ਨਟੀ, ਸੁ ਅਗਸਤ ਪਢਾਵਤ ਹਾਥ ਛਟੀ ।
ਤਪ ਤੇਜਨ ਤੇ ਰਵਿ ਜੋਤਿ ਹਟੀ, ਕਪਟੀ ਨ ਰਹੇ ਤਹਾਂ ਏਕ ਘਟੀ ।
ਹਰਿ ਪੂਜਨ ਕੀ ਜਹਾਂ ਆਰ ਭਈ, ਭਰਿ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰ ਰਮਾ ਲਪਟੀ।
ਜਹਾਂ ਈਂਧਨ ਚੰਦਨ ਕੀ ਖਪਟੀ, ਕਵਿ ਰਾਮ ਕਹੈ ਸੋਈ ਪੰਚ ਵਟੀ । ੫੯।
(ਇਨ੍ਹਾਂ ਛੰਦਾਂ 'ਚ 'ਟ' ਦੀ ਆਵ੍ਰਿਤਿ ਕਈ ਬਾਰ ਹੋਈ ਏ ।)
੩. ਸ਼ਰੁਤਯਨੁਪ੍ਰਾਸ (ਸ਼ਰੁਤਿ+ਅਨੁਪ੍ਰਾਸ)
ਲਕਸ਼ਣ :— ਜਹਾਂ ਤਾਲੁ ਕੰਠਾਦਿ ਕੀ ਬਿਅੰਜਨ ਸਮਤਾ ਹੋਯ ।
ਸੋਈ ਸ਼ਰੁਤਯਨੁਪ੍ਰਾਸ ਹੈ, ਕਹਤ ਸੁਘਰ ਕਵਿ ਲੋਯ ।
ਤਾਲੂ, ਕੰਠ ਆਦਿ ਮੁਖ ਦੇ ਕਿਸੇ ਇਕੋ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਬੋਲੇ ਜਾਨੇ ਵਾਲੇ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਸਮਤਾ ਜਿਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਸ਼ਰੁਤਿਅਨੁਪ੍ਰਾਸ ਹੈ, ਸੁਘਰ (ਸਿਆਨੇ) ਕਵਿ ਲੋਕ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
ਅਖਰਾਂ ਦੇ ਉਚਾਰਣ ਸਥਾਨ ਇਉਂ ਹਨ :-
(੧) ਅ, ਆ, ਕਵਰਗ, ਹ ਤਾਂ ਵਿਸਰਗ ਕੰਠ ਤੋਂ ਬੋਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(੨) ਇ, ਈ, ਚਵਰਗ ਤੇ ਸ਼ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਤਾਲੂ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
(੩) ਟਵਰਗ ਮੂਰਧਾ ਤੋਂ ।
(੪) ਤਵਰਗ, ਲ, ਸ ਦੰਦਾ ਤੋਂ,
(੫) ਉ, ਊ ਤੇ ਪਵਰਗ ਓਂਨਾ ਤੋਂ,
(੬) ਏ ਐ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਤਾਲੂ ਤੋਂ,
(੭) ਓ ਤਾਂ ਐ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕੰਠ ਅਰੁ ਓਂਠ ਤੋਂ,
(੮) ਵ ਦਾ ਓਠ ਅਰੁ ਦੰਤ ਤੋਂ,
