Back ArrowLogo
Info
Profile

ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਣ :

ਪੂਤ ਸਪੂਤ ਕਾਹੇ ਧਨ ਸੰਚਯ ।

ਪੂਤ ਕਪੂਤ ਕਾਹੇ ਧਨ ਸੰਚਯ ॥

 

੫. ਅੰਤਯਨੁਪ੍ਰਾਸ (ਅੰਤ + ਅਨੁਪ੍ਰਾਸ)

ਲਕਸ਼ਣ :- ਵਿਅੰਜਨ ਸੁਅਰ ਯੁਤ ਏਕ ਸੇ ਜੋ ਤੁਕਾਂਤ ਮੇਂ ਹੋਇ ।

ਤੁਕ ਦੇ ਅੰਤ 'ਚ ਅੱਖਰ ਭੀ ਤੇ ਲਗ ਮਾਤ੍ਰਾ ਭੀ ਇਕੋ ਈ ਹੋਣ । ਦੋਹਾ, ਕਬਿਤ, ਚੋਪਾਈ, ਸਵੱਯਾ ਇਤਿਆਦਿ ਛੰਦ ਇਸ ਦੇ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ ।

ਉਦਾਹਰਣ (ਕਾਫ਼ੀ ਸਾਧੂ ਈਸ਼ਰ ਦਾਸ)

ਸਤ ਗੁਰ ਹੈਂ ਸੁਖਦਾਈ ਸਬ ਕੇ ਸ਼ਰਣ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਕੀ ਜਾ ਲੈ ਤੂੰ ।

ਸੋਲਾਂ ਕਲਾ ਸੰਪੂਰਣ ਫਲਿਆ ਵੇਦ ਕਹਨ ਅਜ਼ਮਾ ਲੈ ਤੂੰ ।

ਲਖ ਲਖ ਓਟ ਪਨਾਹ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ, ਤਾਂ ਕੀ ਓਟ ਤਕਾ ਲੈ ਤੂੰ ।

ਸੁੰਞੇ ਮੰਦਰ ਅੰਦਰ ਦੀਵਾ, ਸਤਗੁਰ ਸਿਖ ਮਚਾ ਲੈ ਤੂੰ ।

ਈਸ਼ਰ ਦਾਸ ਵਿਸਾਰ ਨਹੀਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਧਿਆ ਲੈ ਤੂੰ ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੁਕਾਂ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 'ਲੈ ਤੂੰ' ਬਲਕਿ 'ਆ ਲੈ ਤੂੰ’ ਆਇਆ ਹੈ ।

 

२. ਚਿਤ੍ਰ

ਲਕਸ਼ਣ ਦੋਹਾ :-ਲਿਖੇ ਸੁਨੇ ਅਚਰਜ ਬਢੇ ਰਚਨਾਂ ਹੋਇ ਬਿਚਿਤ੍ਰ ।

ਕਾਮ ਧੇਨੂ ਆਦਿਕ ਘਨੇ ਭੂਸ਼ਨ ਬਰਨਤ ਚਿਤ੍ਰ ।

ਇਹ ਬਚਿਤ੍ਰਤਾ ਕਈਆਂ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਹੈ । ਇੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਰਨ (ਅੱਖਰ) ਅਜੇਹੀ ਜੁਗਤੀ ਨਾਲ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਤੋਂ

22 / 41
Previous
Next