ਫੇਰ ਝਕ ਉਤਾਰ ਕੇ ਪਾਸ ਆਈ ਸਹਤੀ ਛਨਕ ਛਨਕ ਛਨਕ ਸਾਈਂ ।
ਛਨਕ ਛਨਕ ਛਨਕ 'ਚ ਪੁਨਰੁਕਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੈ । ਹਿੰਦੀ ਵਾਲਿਆਂ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿਤਾ ਹੈ:
ਬਨਿ ਬਨਿ ਬਨਿ ਬਨਿਤਾ ਚਲੀਂ ਗਨਿ ਗਨਿ ਗਨਿ ਡਗ ਦੇਤ ।
ਧਨ ਧਨ ਧਨ ਅਖੀਆਂ ਸੁਛਬਿ, ਸਨਿ ਸਨਿ ਸਨਿ ਸੁਖ ਲੇਤ ।
੩. ਪੁਨਰੁਕਤ-ਬਦਾ ਭਾਸ
ਜਾਨ ਪਰੈ ਪੁਨਰੁਕਤਿ ਸੀ, ਪੈ ਪੁਨਰੁਕਤਿ ਨ ਹੋਯ ।
ਬਦਾ ਭਾਸ ਪੁਨਰੁਕਤ ਤੋਹਿ, ਭੂਸਨ ਕਹ ਸਬ ਕੋਯ ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੇ ਦੋ ਸ਼ਬਦ ਅਜੇਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਰਥ ਇਕੋ ਜਾਨ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਪਰੰਤੂ ਉਸ ਥਾਉਂ ਤੇ ਅਰਥ ਅਲਗ ਅਲਗ ਲਗਦਾ ਹੈ ।
ਉਦਾਹਰਣ (ਚੰਡੀ ਚਿਰਿਤ੍ਰ ਸਵੱਯਾ ੩੪ ।)
ਬੀਰ ਬਲੀ ਸਿਰਦਾਰ ਦਈਤ ਸੁਕ੍ਰੋਧ ਕੈ ਮਿਆਨ ਤੇ ਖਗੁ ਨਿਕਾਰਿਓ ॥
ਏਕ ਦਧੋ ਤਿਨ ਚੰਡਿ ਪ੍ਰਚੰਡ ਕੈ ਦੂਸਰ ਰੇਹਰਿ ਕੇ ਸਿਰ ਝਾਰਿਓ ।
ਚੰਡ ਸੰਭਾਰ ਤਬੈ ਬਲ ਧਾਰਿ ਲਯੋ ਗਹਿ ਨਾਰਿ ਧਰਾ ਪਰ ਮਾਰਿਓ ।
ਜਿਉਂ ਧੁਬੀਆ ਸਰਤਾ ਤਟ ਜਾਇ ਕੈ ਲੈ ਪਟ ਕੋ ਪਟ ਸਾਥ ਪਛਾਰਿਓ ।੨।
ਇਸ ਛੰਦ 'ਚ 'ਪਟਕੋ’ ਤੇ ‘ਪਛਾਰਿਓ' ਇਕੋ ਅਰਥ ਦੇ ਜਾਨ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਪਟਕੋ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਪਟ ਕੋ' ਕਪੜੇ ਨੂੰ ।
ਹੀਰ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਧੀਦੋ (ਰਾਂਝੇ) ਨੂੰ ਕਾਮਸੀ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿਤਾ ਤੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰੋਂ ਚਲਾ ਗਿਆ । ਹੀਰ ਨੇ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਮੰਨਿਆ, ਉਹ ਰੋ ਰਹੀ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਮਾਂਉਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਦੀ ਹੈ :
ਰੋਂਦੀ ਹੀਰ ਦੀ ਮਾਂਉਂ ਪੁਕਾਰ ਸੁਨੀ, ਮੱਤ ਦੇ ਆਖੇ ਮੱਤ ਬਕ ਧੀਆ।
ਡਾਰੀ ਡਾਰ ਕੁਆਰੀਆਂ ਹਿਰਨੀਆਂ ਦੀ ਵਿੱਚ ਚਾਕ ਮਿਲਯੋ ਸ਼ਰਬਕ ਧੀਆ ।੩।
