ਪਰ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਗਾਡੀ ਰਾਹ ਉਤੇ ਤੁਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਛੰਦਾ-ਬੰਦੀ ਦਾ ਤਿਆਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਾਵਿ-ਪਰੰਪਰਾ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਭਾਵੁਕ ਵਿਦਰੋਹ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸੁਚੇਤ ਵਿਦਰੋਹ ਦਾ ਸੂਚਕ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾਤਮਕ ਸੁਚੇਤਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ-ਪੂਰਨ ਨਾਥ ਜੋਗੀ', 'ਸੋਹਣੀ ਦੀ ਝੁੱਗੀ', 'ਗਾਰਗੀ', 'ਹੀਰ ਤੇ ਰਾਂਝਾ' ਅਤੇ 'ਸੋਹਣੀ ਦਾ ਬੁਤ' ਆਦਿ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਮਿੱਥਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਅਰਥ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਸੁਚੇਤ ਕਵੀ ਅਤੇ ਕਾਵਿ-ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਕਾਵਿ-ਚਿੰਤਨ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਤੇ ਰੁਮਾਂਟਿਕ ਕਾਵਿ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅੰਤਰ-ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਆਂ ਉਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਅਧਿਆਤਮਵਾਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਦਿੱਬਤਾ ਦੇ ਜ਼ਹੂਰ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਅਚੇਤ ਰਹੱਸਮਈ ਕਾਰਜ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰੁਮਾਂਟਿਕਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਉਹ ਸਿਰਜਣਾ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਯਤਨ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਤਾਂ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਿਰਜਣਾ ਦੇ ਅਮਲ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਮਨੁੱਖੀ ਕਰਮ ਦੀ ਥਾਂ ਆਖ-ਮੁਹਾਰੀ ਸਹਿਜ-ਸਿਰਜਣਾ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨਾਲੋਂ ਉਸਦੀ ਵੱਖਰਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਧਰਮ ਦੇ ਸੰਸਥਾਮੂਲਕ ਪੱਖ ਦੀ ਥਾਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਆਤਮਕ ਅਨੁਭਵ ਉਪਰ ਬਲ ਦੇ ਕੇ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਵੀ ਇਕ ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਪਾਸਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਸੰਪਰਦਾਇਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਧੀਨਗੀ ਦੇ ਬੰਧਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਲਈ ਮਾਨਵੀ ਸੰਦਰਭ ਤੋਂ ਵਿਛੁੰਨਿਆ ਨਾ ਰੱਬ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੈ, ਨਾ ਧਰਮ ਅਤੇ ਨਾ ਕਲਾ। ਉਹ ਧਰਮ ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਕਿਰਤ ਵਾਂਗ ਕਲਾ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਵੀ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਆਤਮ-ਪਛਾਣ, ਆਤਮ-ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਉਥਾਨ ਨੂੰ ਹੀ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਵਿਪਰੀਤ ਮਨੁੱਖੀ ਅਕਾਂਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਦਮਨ ਦੀ ਥਾਂ ਨਿਰਬੰਧਨ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰਦਾ ਹੈ। ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰਜਤ 'ਪੂਰਨ ਨਾਥ ਜੋਗੀ' ਅਤੇ 'ਗਾਰਗੀ' ਆਦਿ ਕਾਵਿ ਪਾਤਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਤਰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ, ਅਤੇ ਮਰਿਯਾਦਾਗਤ ਬੰਧਨਾਂ ਨੂੰ ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤਕ ਖੁੱਲ੍ਹ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਮੂਰਤੀਮਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੂਰਨ ਨਾਥ ਜੋਗੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰੰਪਰਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਹੀ ਅਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਸਗੋਂ ਰਾਣੀ ਸੁੰਦਰਾਂ ਦੇ ਸੱਚੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਬੰਧਨ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦਾ ਹੈ। ਸੰਸਥਾਗਤ ਸੰਜਮ ਦੇ ਘੇਰੇ ਅੰਦਰ ਉਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਜਿਹਾ ਜਜ਼ਬਾ ਵੀ ਕੈਦ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ: 'ਸੁੰਦਰਾਂ! ਰਾਣੀਏ, ਉਚੇ ਪਿਆਰ ਵਾਲੀਏ/ਖੋਹ ਨਾ ਖੁੱਲ੍ਹ ਮੇਰੀ, ਪਿਆਰ ਤੇਰਾ ਸੁੱਚਾ, ਮੈਂ ਮੰਨਦਾਂ/ਪਰ ਜੀਅ ਘਬਰਾਉਂਦਾ, ਆਕਾਸ਼ ਦੀ ਬਾਹਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਤੇਰੇ ਬਾਹੀਂ ਪੈਣਾ/ਮੈਨੂੰ ਸਭ ਕੁੱਝ ਕੈਦ ਜਿਹੀ ਦਿਸਦੀ । (ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ) 'ਗਾਰਗੀ' ਦੀ ਆਜ਼ਾਦ ਰੂਹ ਨੂੰ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦਾ ਕੱਜਣ ਵੀ ਗਵਾਰਾ ਨਹੀਂ, ਉਸਦੀ ਧੁਰੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਆਤਮਾ ਤੜਪ ਕੇ ਕੂਕ ਉਠਦੀ ਹੈ, "ਕੂੜ ਕਪੜੇ ਪਾਂਦਾ/ਸਭ ਕਪੜਾ ਕੂੜ ਕੂੜ ਹੈ।" ਜੇ ਪ੍ਰੋ: ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰਜਿਆ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਜਮ ਵੀ ਬੰਧਨ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ