Back ArrowLogo
Info
Profile

ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਹਥਿਆਰ ਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਤੱਤ ਫੱਟ ਰਾਜਸੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜੁਝਾਰ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਕਵੀ ਨੂੰ ਲੋਕ- ਹਿਤ ਲਈ ਜੂਝਦੇ ਗੁਰੀਲੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ 'ਸ਼ਸਤਰ' ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕੀਤਾ। 'ਲੋਕ-ਯੁੱਧ' ਵਿਚ ਬੰਦੂਕਧਾਰੀ ਯੋਧੇ ਵਾਂਗ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦੀ ਕਵੀ ਦੀ ਇਸ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨੇ ਕਾਵਿ ਅਤੇ ਯਥਾਰਥ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਪਰੰਪਰਕ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਇਕ ਨਵਾਂ ਪਰਿਪੇਖ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ। ਜੁਝਾਰ ਕਾਵਿ ਵਿਚ ਕਾਵਿ-ਸਿਰਜਣਾ ਨੂੰ ਯਥਾਰਥ ਜਾਂ ਮਨੋ-ਯਥਾਰਥ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾ ਮਾਧਿਅਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਯਥਾਰਥ ਨੂੰ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਦਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰਿਆ ਗਿਆ । ਜੁਝਾਰ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਸਮਕਾਲੀ ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਕਾਵਿ-ਚਿੰਤਨ ਵਿਚ ਭਾਰੂ ਬੁਰਜੁਆ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਠੱਲ ਪਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੁਰਜੁਆ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮੁੱਲਾਂ ਦੇ ਤਿਆਗ ਲਈ ਵਿਦਰੋਹੀ ਸੁਰ ਅਪਣਾਇਆ ਤੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਪੈਂਤੜੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਵੇਂ ਜੀਵਨ-ਮੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਸੁਹਜ-ਸੰਕਲਪਾਂ ਦੀ ਸਿਰਂਜਨਾ ਕੀਤੀ। ਜੁਝਾਰ ਕਵੀਆਂ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਮੁਖ ਇਤਿਹਾਸਕ ਚੇਤਨਤਾ ਸ਼ੋਸ਼ਨਕਾਰੀ ਅਤੇ ਦਮਨਕਾਰੀ ਬੁਰਜੂਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਪ੍ਰਤੀ ਨਫ਼ਰਤ, ਰੋਹ, ਬੇਪ੍ਰਤੀਤੀ ਅਤੇ ਅਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਰੁਖ ਇਖਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਬੁਰਜੁਆ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਜੜ੍ਹ ਖੋਖਲੇ ਅਤੇ ਅਮਾਨਵੀ ਮੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਵਿਦਰੋਹ ਦਾ ਇਹ ਸੁਰ ਸਨਸਨੀਖੇਜ਼ ਮੁਹਾਵਰੇ ਅਤੇ ਰੋਦਰ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਬੁਰਜੁਆ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਹਰ ਰੂਪ ਨੂੰ ਤਹਿਸ-ਨਹਿਸ ਕਰਕੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਏ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜੁਝਾਰ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਸੁਚੇਤ ਤੌਰ ਤੇ ਸਥਾਪਤ ਜੀਵਨ ਮੁੱਲਾਂ ਦਾ 'ਦਹਿਸ਼ਤੀ ਵਿਸਫੋਟ' ਕੀਤਾ। ਜੁਝਾਰ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਦੇਸ਼, ਦੇਸ਼ ਪਿਆਰ, ਭਾਰਤ, ਕੌਮੀਅਤ, ਜਮਹੂਰੀਅਤ, ਕਾਨੂੰਨ, ਸੰਵਿਧਾਨ, ਜੰਗ, ਅਮਨ, ਵੋਟ, ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ, ਨਿਆਂ ਪਾਲਕਾ, ਕੌਮੀ ਠੰਡਾ, ਸ਼ਹੀਦ, ਕਵਿਤਾ, ਸ਼ਬਦ, ਸੁਹਜ ਅਤੇ ਕਵੀ ਦੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਆਦਿ ਸ਼ਬਦਾਂ/ਸੰਕਲਪਾਂ ਦੇ ਸਥਾਪਤ ਅਰਥਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਫੋਟਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਅਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ। ਬੁਰਜੁਆ ਜੀਵਨ-ਕੀਮਤਾਂ, ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਅਤੇ ਚਿੰਨ੍ਹਕਾਂ ਦਾ ਇਹ ਸੁਚੇਤ ਨਕਾਰਣ ਦਰਅਸਲ ਸੱਤਾ ਉਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਪੂੰਜੀਪਤੀ ਵਰਗ ਦੇ ਉਸ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਪੈਂਤੜੇ ਦਾ ਨਕਾਰਣ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜਮਾਤੀ ਹਿਤਾਂ ਅਨੁਕੂਲ ਸਿਰਜੇ ਸਾਂਸਕ੍ਰਿਤਕ ਮੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਈ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ-ਚੇਤਨਾ ਉਤੋਂ ਕਾਬਜ਼ ਕਲਚਰ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਧੂੜ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਜੁਝਾਰ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਬੁਰਜੁਆ ਮੁੱਲਾਂ ਦੇ ਦਹਿਸ਼ਤੀ ਵਿਸਫੋਟ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ 'ਕਾਊਂਟਰ ਕਲਚਰ' ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਸੇ ਦੇ ਉਸਾਰੂ ਪੱਖਾਂ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਣ ਦੁਆਰਾ ਇਕ ਤਾਂ ਕਾਵਿ- ਸਿਰਜਣਾ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸੰਚਾਰ-ਯੁਕਤ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਦੂਜਾ, ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਿਰਸੇ ਨੂੰ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰੇਰਣਾ-ਬਿੰਬ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਜੁਝਾਰ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬੁਰਜੁਆ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਸੁਹਜ ਸੰਕਲਪਾਂ ਨਾਲ ਦਸਤਪੰਜਾ ਲੈਣ ਕਰਕੇ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਚੇਤਨ ਉਦੇਸ਼ ਆਮ ਲੋਕਾਈ ਨੂੰ ਬੁਰਜੁਆਜ਼ੀ ਦੇ ਕਲਾ-ਸੰਕਲਪਾਂ ਦੀ ਕੀਲ ਤੋਂ ਮੁਕਤ

53 / 153
Previous
Next