ਜਾਲ ਬੁਣਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀਂ ਉਸਨੂੰ ਤੋੜਿਆ ਵੀ ਹੈ।" ਨਵ-ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਬੰਧਨ ਬਣੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਨ ਕਾਰਨ ਹੀ ਸਮੀਖਿਆ ਵਾਂਗ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ-ਕਾਵਿ ਵੀ ਸੰਵਾਦ-ਧਰਮੀ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਆਪਣੀ ਪੂਰਵਲੀ ਕਾਵਿ-ਪਰੰਪਰਾ ਜਾਂ ਸਮਕਾਲੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਕਈ ਥਾਈਂ ਆਪਣੇ ਲਿਖੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸੋਧਦੀ, ਪੋਚਦੀ ਜਾਂ ਕਾਟੇ ਹੇਠ ਰਖਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਕਾਵਿ-ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਸਿਖਰ ਉਪਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਜਦੋਂ ਕਵੀ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਇਹ ਅਰਜ਼ੋਈ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ "ਹਰਿ ਜੀ ਹੋਰ ਲਿਖੋ ਹੁਣ ਬਾਣੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਬੈਠੇ ਪਰੰਪਰਾ-ਪੂਜ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਚਿੰਤਨ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਾ ਕੇਵਲ ਆਪਣੀ ਪੂਰਵਲੀ ਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਕਾਵਿ-ਪਰੰਪਰਾ ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੀ ਸਿਰਜਣਾ ਦੀ ਲਛਮਣ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸਾਹਸ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਰਚਨਾਤਮਕ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਪਾਰ ਜਾਣ ਦੀ ਜਗਿਆਸਾ ਵੱਸ ਹੀ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ:

ਹਰਿ ਜੀ ਹੋਰ ਲਿਖੋ ਹੁਣ ਬਾਣੀ

ਬੋਧ ਬਿਚਾਰੋ ਸੋਧ ਸੁਧਾਰੋ

ਜੋ ਲਿਖਿਆ ਹੁਣ ਤਾਣੀ

ਸੋਚ ਕਹੇ ਤਾਂ ਪੋਚ ਵੀ ਦੇਵੋ

ਤਖ਼ਤੀ ਫੇਰੋ ਪਾਣੀ

ਉਮਰ ਵਿਹਾਈ ਲੀਕ ਜੋ ਵਾਹੀ

ਹੁਣ ਤੀਕਰ ਅਭਿਮਾਨੀ

ਏਸ ਲੀਕ ਦੇ ਬਣੋ ਨਾ ਕੈਦੀ

ਲਾਹੋ ਕੁੰਜ ਪੁਰਾਣੀ

ਧੁਰ ਆਪੇ 'ਚੋਂ' ਬੋਲੋ ਹਰਿ ਜੀ

ਛਡੋ ਬਾਤ ਬਿਗਾਨੀ।

(ਅਲਵਿਦਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਪੰਨਾ 75)

ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਕਾਵਿ-ਉਚਾਰ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣਤਾ ਬਾਰੇ ਹੀ ਸੁਚੇਤ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਾਵਿ-ਪਰੰਪਰਾ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੁਚੇਤ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਸੱਚ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਸੋਝੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਵਿਲੱਖਣ ਬੋਲ ਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਹੀ ਉਚਾਰਿਆ ਜਾਂ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਟੀ.ਐਸ.ਇਲੀਅਟ ਅਤੇ ਨਾਰਥੋ ਫਰਾਈ ਵਰਗੇ ਕਲਾ- ਚਿੰਤਕਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਤੱਥ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ. ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਇਕੱਲੀ ਹੋਂਦ ਦਾ ਕੋਈ ਅਰਥ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਉਸਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਹੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।' ਲੇਖਕ ਦਾ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦ-ਸਭਿਆਚਾਰ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤਾ ਮਾਂ-ਪੁੱਤਰ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੁੱਤਰ ਮਾਂ ਦਾ ਦੁਹਰਾਓ ਮਾਤਰ ਨਹੀਂ। ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਜਨਮ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਉਸਦਾ