ਮਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸੁਭਾਅ, ਸੰਸਕਾਰ ਆਦਿ ਨੂੰ ਮਾਂ ਦੀ ਦੇਣ ਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁੜੀ ਦੇ ਜਵਾਨ ਹੋਣ ਅਤੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਤੇ ਔਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ ਅੱਜ ਵੀ ਹੈ। ਪਰ, ਉਹ ਨਾਂ-ਮਾਤਰ ਹੀ ਹੈ।

'ਮਾਂ ਦਾ ਲਾਡਲਾ' ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਆਰੰਭ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਪਤਾ ਚੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਜੀਤਾ ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਸਮੇਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਬਚਨੇ ਅਤੇ ਭੈਣ ਕੰਮ ਦੋਵੇਂ ਬਹੁਤ ਉਦਾਸ ਹਨ। ਉਸ ਬਗੈਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੌਣਕ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ। ਦੋਨਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਤੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਬਿਸ਼ਨੇ ਨੇ ਬੱਚਾ ਪਲਟਨ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਤੇ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬਤਮੀਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਉਲਾਂਭੇ ਸੁਣ ਕੇ ਤੰਗ ਆ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਪਲਟਨ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਬਚਨੋ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਮਝਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤ ਜੀਤਾ ਬਹੁਤ ਤਪਾਉਂਦਾ ਸੀ ; ਪਰ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਤਾਂ ਦਾ ਮੋਹ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਰੋਜ਼ ਰਾਤੀਂ ਉੱਠ ਕੇ ਜੀਤੇ ਨਾਲ ਸੌਂ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਰਾਤ ਜੀਤੇ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਮਾਂ ਨੂੰ ਘੁੱਟ ਕੇ ਜੱਫੀ ਪਾਈ ਸੀ। ਇਸ ਜੱਫ਼ੀ ਦੇ ਅਨੰਦ ਵਿੱਚ ਬਚਨੋ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਕੋਸੇ-ਕੋਸੇ ਹੰਝੂ ਵਹਾਉਂਦੀ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਰ, ਹੁਣ ਜੀਤੇ ਦੇ ਘਰੋਂ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਇਕੱਲੀ ਬੈਠ ਕੇ ਕਿੰਨੀ-ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਰੋਂਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਪਰ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਅੱਗੇ ਕਦੀ ਅੱਖ ਗਿੱਲੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਹ ਸੋਚਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਇੱਕ ਪਿਓ ਹੈ, ਉਹ ਮਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਦੂਜਾ ਪਿਓ ਵੀ ਉਹ ਜਿਸ ਦਾ ਦਿਲ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਪਿਘਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਿਘਲਨ ਦੀ ਕੋਈ ਆਸ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਸੁਭਾ ਕਾਰਨ ਹੀ ਜੀਤਾ ਵਿਗੜਿਆ ਸੀ।

ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕਹਾਣੀ ਦੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਘਾੜਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੀਤੇ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਪਲਟਨ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਉਣ ਉੱਪਰ ਜੀਤੇ ਦੀ ਮਾਂ ਬਚਨੇ ਅਤੇ ਭੈਣ ਕੰਮੋ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ :

ਕੰਮੋ, "ਬੇਬੇ ਜੇ ਤੇਰਾ ਜੀਅ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਦਾ ਜੀਤੇ ਨੂੰ ਭੇਜਣ ਦਾ ਤਾਂ ਤੂੰ ਬਾਪੂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਿਉਂ ਨਾ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜੀਤੇ ਨੂੰ ਬੱਚਾ-ਪਲਟਨ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਉਣਾ।”

ਬਚਨੋ, "ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕਹਿ ਦਿੰਦੀ ਪੁੱਤ ਤੇਰੇ ਪਿਓ ਅੱਗੇ ਮੇਰੀ ਗਈ ਐ ਪੇਸ਼ ਕੋਈ। ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜੇ ਹਿੰਮਤ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਅੱਜ ਇਹ ਨੌਬਤ ਹੀ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੀ। ਮੇਰਾ ਤਾਂ ਡਰਦੀ ਦਾ ਸਾਹ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ ਉਸ ਦੇ ਅੱਗੇ। ਉਸ ਦੇ ਐਨੇ ਸਖਤ ਸੁਭਾ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੀ ਤਾਂ ਅੱਜ ਜੀਤਾ ਐਨਾ ਬਿਗੜਿਆ ਹੈ। ਹੱਦੋਂ ਵੱਧ ਸਖਤੀ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਬਿਗਾੜਦੀ ਹੈ ਧੀਏ ਤੇ ਪਿਆਰ ਉਸ ਨੂੰ ਸਵਾਰਦਾ ਹੈ।"

ਕੰਮੋ, "ਪਰ ਸੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਬੇਬੇ ਕਿ ਹੱਦੋਂ ਵੱਧ ਪਿਆਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਾੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਵੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦਾ ਹੈ।"

ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਬਚਿੰਤ ਕੌਰ ਨੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਰਾਹੀਂ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਂਦਿਆਂ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਉਪਰ ਨਾ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਖਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਚੇਤ ਹੀ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਸੱਚ ਨੂੰ ਉਘਾੜਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਰਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਦੀ ਕੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਮੁਖੀ ਮਰਦ ਔਰਤ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਸਥਾਨ ਦੇਣਾ ਤਾਂ ਕੀ, ਕਿਸੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਰਾਇ ਲੈਣਾ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ।

ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ 'ਮਿਸ ਸੌਫ਼ਟ’ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ, ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਔਰਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਲੇਖਕ ਨੇ ਇੱਕ ਮਰਦ ਪਾਤਰ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਸੁਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚਲੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਮਨ ਉੱਤੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀ