ਦਾ ਹੀ ਚਿਤਰਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅੰਤਰ ਸਿਰਫ਼ ਇੰਨਾ ਹੈ ਕਿ 'ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਾ ਬੇਈਮਾਨ' ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਸਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਸਮਾਜਿਕ ਨੈਤਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝਦਾ ਮਾਨਸਿਕ ਦਵੰਦ ਭੋਗਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਰਬੇਲ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਪਾਲ ਚੁੱਕੇ ਇੱਕ ਭਰਮ ਕਾਰਨ ਮਾਨਸਿਕ ਦਵੰਦ ਭੋਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਪੱਖੋਂ ਵੀ ਕਸ਼ਟ ਭੋਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਵਹਿਮ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ। 'ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਾ ਬੇਈਮਾਨ' ਦਾ ਸਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਵੀ ਆਪਣੇ ਮਾਨਸਿਕ ਕਸ਼ਟ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਵੰਡਦਾ; 'ਰੋਲ ਨੰਬਰ ਦਾ ਹਰਬੇਲ ਸਿੰਘ ਵੀ ਆਪਣੇ ਵਹਿਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਾਂਝਿਆ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।

ਹਰਬੇਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਰੋਲ ਨੰਬਰ ਚਾਰ ਸੀ। ਦੋ ਰੋਲ ਨੰਬਰ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਰਾਮ ਰੱਖਾ ਜਿਸ ਦਾ ਰੋਲ ਨੰਬਰ ਤਿੰਨ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਸ ਦੀ ਵਾਰੀ ਹੈ। ਹਰਬੇਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦੁੱਖ ਦੇਖੇ ਸਨ, ਪਰ ਜੀਊਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਾਇਮ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਕਦੀ ਵੀ ਡੋਲਣ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਵਹਿਮਾਂ ਭਰਮਾਂ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੂਰ ਰੱਖਿਆ। ਪਰ, ਰਾਮ ਰੱਖਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮਾਨਸਿਕ ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਇਹ ਹਾਲਤ ਤੋਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ ਦੁਖੀ ਤੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ। ਪਰ, ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, "ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਕਲਪਾਓ। ਮੈਂ ਘੜੀਆਂ ਪਲਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਜੇ। ਵੇਖਦੇ ਨਹੀਂ ਮੇਰਾ ਸਰੀਰ ਮਿੱਟੀ ਮਿੱਟੀ ਹੋਈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਹੁਣ ਬੀਤ ਗਿਆ ਕਿ ਹੁਣੇ ਬੀਤ ਗਿਆ। ਨਹੀਂ ਚਾਰਾ ਚਲਦਾ ਤੁਹਾਥੋਂ ਤੇ ਨਾ ਸਹੀ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਤੰਗ ਨਾ ਕਰੋ।" ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣ 'ਤੇ ਉਹ ਆਖਦਾ ਹੈ, "ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਬੀਮਾਰੀ ਨਹੀਂ। ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨਾਰਮਲ ਹੈ, ਹਾਰਟ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਗੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕੁਝ ਚਿੰਤਾਵਾਂ, ਕੁਝ ਡਰ, ਕੁਝ ਤੌਖਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਰਵਸ ਸਿਸਟਮ ਠੋਕਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ-ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਤੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਕੀ ਹਨ, ਇਹ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗਾ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਤੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੇ ਜੇ ਸਾਡੇ ਸਭਨਾਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਏ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਮਾਹਿਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਪਵੇਗੀ।"

ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਰੰਭਲੀ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਹੈ। ਅਰੰਭਲੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹਰਬੇਲ ਸਿੰਘ ਰਾਮ ਰੱਖਾ ਜਿਸ ਦਾ ਰੋਲ ਨੰਬਰ ਤਿੰਨ ਸੀ, ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੇ ਤੇ ਅੰਤਲੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਦੋਸਤ ਵਡਭਾਗ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਦੱਸਣ ਤੇ ਕਿ ਸ੍ਰ. ਸੁਖਚੈਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਰੋਲ ਨੰਬਰ ਸਤਾਰਾਂ ਸੀ, ਹਰਬੇਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਰੌਣਕ ਸੀ। ਮੌਤ ਦਾ ਵਹਿਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਨਿਕਲ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਵਹਿਮਾਂ ਭਰਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਤ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸੱਚ ਹੈ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ 'ਤਿਲਚੌਲੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇਕਮੁੱਠਤਾ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਕੇ ਭੈਭੀਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਡਰ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਜੋ ਮਨੋਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚਿੰਨ੍ਹਾਤਮਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਰੌਣਕ ਮੱਲ ਹੱਡਭੰਨਵੀਂ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਘਰ ਦਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਘਰਵਾਲੀ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਰੋਟੀ ਖਾ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਥਕਾਵਟ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੈਨ ਦੀ ਨੀਂਦ ਸੌਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਉਸ ਕੋਲ ਪੈਸਾ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਹੋਰ ਕਮਾਉਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਾਲਸਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਪਿੰਡ ਛੱਡ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਆ ਕੇ ਉਹ ਰੌਣਕ ਮੱਲ ਤੋਂ ਚੌਧਰੀ ਰੌਣਕ ਮੱਲ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਕਈ ਗਲਤ ਢੰਗ ਵੀ ਅਪਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਕਈ ਵਿਰੋਧੀ ਵੀ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਗੁੰਡੇ ਉਸ ਦਾ ਪੈਸਾ ਹੜਪ