ਨੂੰ ਸਮਝਾਏ, ਪਰ, ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਹੋਈ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਹੀਰਾ ਲਾਲ ਦੀ ਪਤਨੀ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਆ ਗਈ। ਉਸ ਦੀ ਨੂੰਹ ਸੁਦੇਸ਼ ਨੇ ਜਦੋਂ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਲਕਸ਼ਮੀ (ਹੀਰਾ ਲਾਲ ਦੀ ਪਤਨੀ) ਨੇ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਨਾਲ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ, 'ਭੈਣ ਜੀ, ਕੀ ਦੱਸਾਂ ! ਮੂੰਹ ਕਿਹੜਾ ਕਰਦੈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੱਲ। ਜਿਉਂ ਬਸਤਾ ਸੁੱਟ ਕੇ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲਦੈ, ਅਵਾਜ਼ਾਂ ਮਾਰ-ਮਾਰ ਥੱਕ ਜਾਈਦੈ।"

ਸੁਦੇਸ਼, "ਫੜ ਕੇ ਬਿਠਾਇਆ ਕਰੋ ਉਹਨੂੰ। ਹੁਣ ਅਕਲਾਂ ਬਿਨਾਂ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਨਹੀਂ। ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਏਸ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਢੋਈ ਕਿੱਥੇ।"

ਲਕਸ਼ਮੀ, "ਅਕਲਾਂ ਬਿਨਾ ਤਾਂ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਉਹ ਵੇਲੇ ਤਾਂ ਗਏ, ਭੈਣ ਜੀ, ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ, ਅਕਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਸਭ ਕੁਝ ਖਰੀਦਿਆ ਜਾ ਸਕਦੈ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਅਕਲ ਵੀ ਗਲੀ-ਗਲੀ ਵਿਕਦੀ ਐ। ਆਪਣੀ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਬੰਦਾ ਖਰੀਦ ਲਵੇ।"

"ਔਹ ਤੁਹਾਡੇ ਹੇਠਲਿਆਂ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਹੀ ਦੇਖ ਲਓ। ਮਰ-ਮਰ ਕੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰੀ ਕੀਤੀ ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਾ ਐ ਇੱਕ ਅਨਪੜ੍ਹ ਠੇਕੇਦਾਰ ਕੋਲ।"

"ਸਾਡੇ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਭੂਆ ਦਾ ਪੁੱਤ, ਭੈਣ ਜੀ, ਡਿਗਦੇ-ਢਹਿੰਦੇ ਨੇ ਮਸਾਂ ਦਸਵੀਂ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਉਂਜ ਬੜਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਐ ਤੇ ਪੈਸੇ ਦੀ ਵੀ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਕੋਈ ਥੋੜ ਨਹੀਂ। ਹੁਣ ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਆਪਣਾ ਨਰਸਿੰਗ ਹੋਮ ਬਣਾਇਆ ਐ, ਐਨਾ ਵਧੀਆ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸਾਂ। ਚੰਗੇ-ਚੰਗੇ ਡਾਕਟਰ ਉਹਨੇ ਨੌਕਰ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਨੇ।"

ਸੁਦੇਸ਼, "ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਇਹ ਸਭ ਗੱਲਾਂ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਠੀਕ ਨੇ। ਪਰ ਆਪਣੀ ਅਕਲ ਤਾਂ, ਭੈਣ ਜੀ, ਆਪਣੀ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵਿੱਦਿਆ ਨੂੰ ਸਿਆਣਿਆਂ ਨੇ ਤੀਜਾ ਨੇਤਰ ਐਵੇਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ।"

ਲਕਸ਼ਮੀ, "ਏਸ ਤੀਜੇ ਨੇਤਰ ਨੂੰ ਤਾਂ ਭੈਣ ਮੇਰੀਏ, ਏਸ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਦਿਸਦਾ ਹੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ। ਸੋਲ੍ਹਾਂ- ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹੇ ਕੰਧਾਂ-ਕੋਨਿਆਂ ਨਾਲ ਵੱਜਦੇ ਫਿਰਦੇ ਨੇ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਤੀਜਾ ਨੇਤਰ ਪੈਸਾ ਹੈ।"

ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਦੀਨਾ ਨਾਥ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ-ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੀਜੀ ਗੱਲ ਕਾਰਨ ਉਹ ਖੁਸ਼ ਸੀ ਉਸ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲੀਆਂ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੀਜੀ ਗੱਲ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ।

ਇਸ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਤੋਂ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਉੱਘੜ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ, ਨਾਲ ਹੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਵਿਅੰਗਾਤਮਕ ਵਿਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਅਤੇ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਦੇ ਵਧ ਰਹੇ ਮਹੱਤਵ ਤੇ ਬੋਲ-ਬਾਲੇ ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕਰ ਗਿਆ ਹੈ।

'ਬਰਫ਼ ਦਾ ਦਾਨਵ ਕਹਾਣੀ ਜਸਬੀਰ ਭੁੱਲਰ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਫੌਜੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਇਸੇ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਚੋਣ ਪਿੱਛੇ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਦੇਸ਼ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਲੰਮੇ ਅਰਸੇ ਤੱਕ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਫੌਜੀ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਨ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰ ਰਹੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਇੱਕ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਰਾਹੀਂ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਉੱਚੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਬਰਫ਼ੀਲੇ ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਤੈਨਾਤ ਹਨ। ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਆਰੰਭ ਲੇਖਕ ਦੇ ਬਿਆਨ ਨਾਲ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਵਾਪਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਗੋਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਵਾਪਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਫਟਣ ਕਾਰਨ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਅੰਬਾਰ ਚਾਰੋਂ ਪਾਸੇ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇੱਕ ਅੰਬਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸਫੇਦ ਦਸਤਾਨੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਦੋ ਹੱਥ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਬਰਫ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹੀ ਸੂਬੇਦਾਰ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਟੋਲੀ ਵਿੱਚ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਸਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਕਿੱਥੇ ਹਨ ? ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿੱਚੋਂ ਉਠਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਟੋਲੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਤੁਰਿਆ ਸੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅੰਬਰ `ਤੇ ਤਾਰੇ ਚਮਕ ਰਹੇ ਸਨ। ਕੁਝ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੌਸਮ ਦੇ ਵਿਗੜਨ ਕਰਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਬਰਫ਼ ਡਿੱਗਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ