ਭੂਮਿਕਾ ਜਾਂ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ :
'ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਾ ਬੇਈਮਾਨ’ ਕਹਾਣੀ ਡਾ. ਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਉੱਪਲ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਪਾਤਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਹਾਣੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਚਰਿੱਤਰ ਦੁਆਰਾ 'ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਾ ਬੇਈਮਾਨ’ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਸਤੂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵੇਰਵੇ ਉਸ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਓ ! ਅੱਜ ਤੁਹਾਨੂੰ 'ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਾ ਬੇਈਮਾਨ' ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਨੇ ਪਾਤਰ ਉਸਾਰੀ ਬੜੇ ਯਥਾਰਥਕ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ :
ਬੱਚਿਓ ! ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੀ ਝੂਠ ਬੋਲਿਆ ਹੈ ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੀ ਕੋਈ ਸੱਚ ਲੁਕਾਇਆ ਹੈ ? ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਜਿਹੜੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਪਾਠਗਤ ਅਤੇ ਸੰਦਰਭਗਤ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਉਹ ਹੈ 'ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਾ ਬੇਈਮਾਨ'। ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਈਮਾਨਦਾਰ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਵੀ ਬੇਈਮਾਨੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀਆਂ ਈਮਾਨਦਾਰ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਬੇਈਮਾਨ ਬਣਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ :
ਵਿਸ਼ਾ ਵਸਤੂ |
ਅਧਿਆਪਕ ਕਾਰਜ |
ਮੁਲਾਂਕਣ |
ਪਾਠ ਪੁਸਤਕ 'ਕਥਾ ਜਗਤ' ਵਿੱਚੋਂ ਕਹਾਣੀ 'ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਾ ਬੇਈਮਾਨ’ ਤੇ ਅਖੀਰ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰ… ਬੇਈਮਾਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। |
ਸ਼ਬਦਾਰਥ ਵਿਧੀ, ਵਿਆਖਿਆ ਵਿਧੀ, ਪ੍ਰਸ਼ਨੋਤਰ ਵਿਧੀ, ਵਿਕਾਸ ਵਿਧੀ, ਸਮੀਖਿਆ ਵਿਧੀ ਇਹਨਾਂ ਸਭ ਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਰਲੀ-ਮਿਲੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਅਧਿਆਪਕ ਇਸ ਕਹਾਣੀ 'ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਾ ਬੇਈਮਾਨ' ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ, ਮੁੱਖ ਸਮੱਸਿਆ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰੇਗੀ। ਕਹਾਣੀ ਇੱਕ ਐਸੀ ਵਿਧਾ ਹੈ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬੁੱਢਿਆਂ ਤੱਕ ਭਾਵ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਕਹਾਣੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸੁਣਾਈ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਲਈ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਪਾਠਗਤ ਅਤੇ ਸੰਦਰਭਗਤ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਸਾਰ ਨੂੰ ਜਾਨਣ ਲਈ ਅਧਿਆਪਕ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਉਣਗੇ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਇੱਕ ਈਮਾਨਦਾਰ ਮਨੁੱਖ (ਸਤਿੰਦਰ ਨਾਥ) ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਸਿਸਟੈਂਟ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਖੀਰ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਮਕਾਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਬਣਾ ਲਈ। ਉਸ ਨੇ ਸਸਤੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸੌ ਗਜ਼ ਦਾ ਪਲਾਟ ਖਰੀਦ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਅੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਵੀ ਮਿਲ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਦਫਤਰੋਂ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਵੀ ਲੈ ਲਈ। ਸਤਿੰਦਰ ਨੇ ਮਕਾਨ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ। ਹੱਥ ਖਿੱਚ ਕੇ ਰੱਖਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸ ਦੇ ਪੈਸੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਊਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਮੁਹੱਲੇ 'ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮਕਾਨ ਉਸਾਰਨਾ
|
ਪ੍ਰ. ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
ਪ੍ਰ. ਸਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਨੇ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਲਿਆ ? |