|
ਵਿਸ਼ਾ ਵਸਤੂ |
ਅਧਿਆਪਕ ਕਾਰਜ |
ਮੁਲਾਂਕਣ |
|
|
ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਤਿੰਦਰ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕੀਂ ਕਈ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕੁਤਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਸੀਂ ਈਮਾਨਦਾਰ ਹਾਂ। ਪਤਨੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਚੱਟਦੇ ਰਹਿਣਾ।
ਸਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਦੇ ਮਕਾਨ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਹੋ ਚੁਕੀ ਸੀ। ਉੱਪਰਲੀ ਟਿਪ-ਟਾਪ ਦਾ ਕੰਮ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਖਰਚੇ ਸਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਕੋਲ ਪੈਸੇ ਤਕਰੀਬਨ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀ ਕਾਰਨ ਮਕਾਨ ਦਾ ਕੰਮ ਅੱਧ-ਪਚੱਧਾ ਛੱਡਣਾ, ਉਸ ਲਈ ਨਮੋਸ਼ੀ ਦੀ ਗੱਲ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇਸੇ ਮੁਹੱਲੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਹਿਣਾ ਸੀ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਮਕਾਨ ਕਾਰਨ ਭੱਜਦੌੜ ਅਤੇ ਜੇਬਾਂ ਖਾਲੀ, ਬੜੀ ਬੁਰੀ ਹਾਲਤ ਸੀ ਸਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਦੀ। ਸਹੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਆਜ, ਮਕਾਨ ਅਤੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾ ਅੱਗੇ ਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਪਿੱਛੇ ਦਾ। ਸੈਂਕੜੇ ਰੁਪਏ ਖਰਚਣ ਵਾਲਾ ਸਤਿੰਦਰ ਹੁਣ ਆਨੇ-ਦੁਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਬੜਾ ਸੋਚ-ਸੋਚ ਕੇ ਖਰਚਦਾ। ਬੱਚਿਓ ! ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸਸਤਾ ਸੀ ਸਭ ਕੁਝ। ਮਕਾਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਲਿਆ। ਆਨੇ-ਦੁਆਨੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਚਾਨਕ ਉਸ ਨੂੰ ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡਾਕਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹਨ। ਡੇਢ-ਦੋ ਸਾਲ ਤੋਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪੰਝੀ ਰੁਪਏ ਬਕਾਇਆ ਸਨ। ਪਾਸ ਬੁੱਕ ਵੇਖਣ ਤੇ ਅੱਜ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਪੰਝੀ ਰੁਪਏ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਲੱਗੀ। ਉਸ ਨੇ ਹਿਸਾਬ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਫਾਰਮ ਭਰ ਕੇ ਪਾਸ ਬੁੱਕ ਡਾਕਖਾਨੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ, ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਅਦ ਪਾਸ ਬੁੱਕ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਡਾਕਖਾਨੇ ਵਾਲਿਆਂ ਬਕਾਇਆ ਰਕਮ ਇੱਕ ਸੌ ਅਠਾਈ ਰੁਪਏ ਪੰਜਾਹ ਪੈਸੇ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਏਨੇ ਪੈਸੇ ਵੇਖ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਦਿਲ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਕਰੇ ਕਿ ਜਾ ਕੇ ਡਾਕਖਾਨੇ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗਲਤੀ ਸੋਧਣ ਲਈ ਆਖੇ ਪਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰੀ ਸੋਚੇ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਉਸ ਜਿਹਾ ਮੂਰਖ ਕੋਈ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਕਿ ਘਰ ਆਈ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨੂੰ ਧੱਕਾ ਦੇਵੇ। ਸਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਇਸੀ ਦੁਚਿੱਤੀ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ 'ਕੀ ਕਰਾਂ ?' ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਖੁਸ਼ਖ਼ਬਰੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਦੱਸਾਂ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਤੇ ਉਹ ਇਹ ਗੱਲ ਬਾਹਰ ਨਾ ਦੱਸ ਦੇਵੇ ਦੂਜਾ, ਪਤਨੀ ਸਾਹਮਣੇ ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਦੀਆਂ ਡੀਂਗਾਂ ਮਾਰਦਾ ਹਾਂ ਤੇ ਅੱਜ ਸੌ ਰੁਪਏ ਪਿੱਛੇ ਉਸ ਸਾਹਮਣੇ ਜਲੀਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡਾਕਖਾਨੇ ਜਾ ਕੇ ਦੱਸ ਦੇਵਾਂ ਕਿਤੇ ਕਲਰਕ ਨਾਲ ਗਰੀਬ ਮਾਰ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਉਸ ਦਾ ਦਿਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਹੁਣੇ ਹੀ ਡਾਕਖਾਨੇ ਚਲਾ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਛੇ ਵੱਜ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਡਾਕਖਾਨਾ ਬੰਦ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ ਸੀ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕੰਮ ਬੰਦ ਰਹਿਣ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਮਿਸਤਰੀ ਨੇ ਆਉਂਦੇ
|
ਪ੍ਰ. ਸਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਨੇ ਕਰਜ਼ਾ ਕਿਉਂ ਲਿਆ ?
ਪ੍ਰ. ਮੱਧਵਰਗੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਪ੍ਰ. 'ਉਸ ਜਿਹਾ ਮੂਰਖ ਕੋਈ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਕਿ ਘਰ ਆਈ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨੂੰ ਧੱਕਾ ਦੇਵੇ' ਇਹਨਾਂ ਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਤਿੰਦਰ ਦੀ ਕੀ ਭਾਵਨਾ ਉਜਾਗਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਪ੍ਰ. ਸਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਡਾਕਖਾਨੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਆਪਣੀ ਧਰਮ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ? |
