ਬਾਰੇ ਕਈ ਭੁਲਾਂਦਰੇ ਵੀ ਇਸ ਪੱਖ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਕੁਝ ਲੇਖਕਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੁਕਰਾਤ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੇ ਇਹ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਕਿ ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰਨਾ ਤੇ ਹਰ ਸਮੇਂ ਚਿੰਤਨ ਵਿਚ ਮਗਨ ਰਹਿਣਾ ਉਸਦੇ ਔਖੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸੀ। ਇਹ ਗੱਲ ਤਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਸੁਕਰਾਤ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਬੁੱਤ-ਸਾਜ਼ੀ ਦੇ ਕਿੱਤੇ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ ਚਾਹਿਆ ਪਰ ਉਸਦਾ ਸਿਰਜਣਸ਼ੀਲ ਮਨ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੁੱਭਿਆ ਨਹੀਂ। ਵਡੇਰੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਉਸਨੇ ਫੌਜੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵੀ ਦਿੱਤੀਆਂ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ਇਹ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਸੁਕਰਾਤ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਲਈ ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਇਕ ਘੁਮੱਕੜ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਗੁਜ਼ਾਰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਗੱਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀ। ਰਿਪਬਲਿਕ ਦੇ ਇਕ ਸਵਾਦ ਵਿਚ ਉਹ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨ ਚਿੰਤਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਅਰਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਘੁਮੱਕੜੀ ਕੋਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸ਼ਰਤ ਨਹੀਂ। ਉਹ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫੌਜੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਜਾਂ ਫਿਰ ਇਕ ਵਾਰ ਇਸਥੇਮੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਘੱਟ ਹੀ ਏਥਨਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਏਥਨਜ਼ ਵਿਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਜਿਗਿਆਸੂਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿਚ ਭਟਕਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ।

ਅਰਿਸਤੋਫੇਨਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਟਕ ਵਿਚ ਜੋ ਕਿਰਦਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਚਰਚਾਵਾਂ ਤੇ ਗੋਸ਼ਟੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਸਾਧਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਕ ਗਿਆਨਸ਼ਾਲਾ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਰ ਸਿਖਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਲੇਟੋ ਤੇ ਜ਼ੀਨੋਫੋਨ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜ਼ੀਨੋਫੋਨ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਇਕ ਘਟਨਾ ਵਿਚ ਤਾਂ ਸੁਕਰਾਤ ਤੁਹਫ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਇਕ ਅਮੀਰ ਜਿਗਿਆਸੂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, “ਆਪਣੀ ਭੇਟ ਪਾਸੇ ਕਰ ਤੇ ਸਵਾਲ ਲੈ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਤਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਦੇਖ ਸਕਾਂ। ਮੈਂ ਦੇਖ ਸਕਾਂ ਕਿ ਤੂੰ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਪੱਖੋਂ ਅਮੀਰ ਹੈਂ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗੀ ਗਰੀਬੀ ਨੂੰ ਕੱਜਣ ਲਈ ਇਹ ਤੁਹਫ਼ਾ ਲਿਆਇਆ ਹੈ।" ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਖੂਬ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਕਰਾਤ ਲਈ ਗਿਆਨ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਅਮੀਰੀ-ਗਰੀਬੀ ਦੇ ਕੋਈ ਮਾਇਨੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਇਸਨੂੰ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਵੇਚਣ ਦਾ ਤਾਂ ਸਵਾਲ ਹੀ ਕਿੱਥੇ ਹੈ।

ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਦਿੱਖ ਪੱਖੋਂ ਬੇਹੱਦ ਸਾਧਾਰਣ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸੁਕਰਾਤ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਵਿਚ ਚੁੰਬਕੀ ਖਿੱਚ ਸੀ। ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ