ਸੁਕਰਾਤ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਕ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਵਾਂਗ ਵਿਹਾਰ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪੱਕਾ ਯਕੀਨ ਸੀ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੀ ਹੈ। ਪਲੈਟੋ ਦੇ ਅਨੇਕ ਸੰਵਾਦਾਂ ਵਿਚ ਸੁਕਰਾਤ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨ ਵਿਚ ਸਥਾਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਬਲਕਿ ਦਰਿਆ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗ ਇਸਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਵਹਿੰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕਾਂ ਵਾਂਗ ਪਹਾੜਾਂ/ਜੰਗਲਾਂ ਵੱਲ ਰੁਖ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਬਲਕਿ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਨੁਭਵਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਕੇ ਆਪਣੇ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ। ਉਸਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਕਦੇ ਖੇਤਾਂ ਤੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵੱਲ ਜਾਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀ ਕਰਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਥੇ ਮੈਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਸੁਕਰਾਤ ਏਥਨਜ਼ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿਚ ਨਿਕਲਦਾ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਸਿਪਾਹੀ, ਦੁਕਾਨਦਾਰ, ਵਪਾਰੀ, ਘਰੇਲੂ ਸੁਆਣੀਆਂ, ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ, ਅਮੀਰਾਂ, ਕਲਾਕਰਾਂ, ਖਿਡਾਰੀਆਂ, ਫੌਜੀਆਂ, ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕਾਂ ਸਭ ਨਾਲ ਸੰਵਾਦ ਛੇੜਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦਾ, ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਮਝਦਾ ਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਸਮਝਦਿਆਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪੱਧਰ ਬਾਰੇ ਜਾਨਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ। ਉਸਦੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ 'ਸੁਕਰਾਤਨੁਮਾ ਵਿਅੰਗ' (Socratic Irony) ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਅਗਿਆਨੀ ਹੋਣ ਦਾ ਆਭਾਸ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕਰਾ ਕੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੱਲਾਂ ਜਾਨਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਸੁਕਰਾਤ ਦੀ ਪਾਖੰਡਪੂਰਣ ਸ਼ੈਲੀ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਹੀਗਲ ਨੇ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ 'ਸਭਿਅਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ' ਕਰਨ ਦੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਕਿਰਿਆ ਕਿਹਾ। ਉਹ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੀ ਮਨੁੱਖੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵ ਦਿੰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਲਈ ਮਨੁੱਖ ਕੁਦਰਤ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਅਕਸਰ ਉਹਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਇਹੀ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਹੋਂਦ ਕੀ ਹੈ? ਜੀਵਨ ਕੈਸਾ ਜੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਰਾਜ ਕੈਸਾ ਹੋਵੇ? ਧਰਮ ਤੇ ਸਦਾਚਾਰ ਕੀ ਹੈ? ਪਿਆਰ ਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਕੀ ਹੈ? ਆਤਮਾ ਕੀ ਹੈ? ਮੌਤ ਕੀ ਹੈ? ਆਦਿ। ਉਸਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਾਕ ਵੀ 'Know Thyself' ਅਰਥਾਤ 'ਆਪੇ ਨੂੰ ਜਾਣੋ ਸੀ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸੁਕਰਾਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਦੀ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਾ ਨੂੰ ਟੁੰਬਦਾ ਸੀ। ਜ਼ੀਨੋਫੋਨ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇਕ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਵਿਚ