ਇਕ ਘਟਨਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ 'ਸਿੰਪੋਜ਼ੀਅਮ' ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੇ ਸੰਵਾਦ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਵਾਰ ਸੁਕਰਾਤ ਤਿਆਰ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਇਕ ਮਿੱਤਰ ਦੇ ਸੱਦੇ 'ਤੇ ਉਸਦੇ ਘਰ ਖਾਣੇ ਲਈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਰਾਹ ਵਿਚ ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ 'ਐਗਸਤੋਡੇਮਜ਼' ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, "ਕਿੱਥੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ?" ਸੁਕਰਾਤ ਨੇ ਆਪਣਾ ਮੰਤਵ ਦੱਸਿਆ ਤੇ ਉਸ ਗੱਭਰੂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲ ਹੀ ਲੈ ਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਿੱਤਰ ਦੇ ਘਰ ਪੁੱਜੇ ਤਾਂ ਸੁਕਰਾਤ ਨੇ ਐਗਸਤਡੇਮਜ਼ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਆਪ ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਾਫ਼ੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਜਦੋਂ ਸੁਕਰਾਤ ਅੰਦਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਮਿੱਤਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨੌਕਰ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਭੇਜਿਆ। ਨੌਕਰ ਨੇ ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਸੁਕਰਾਤ ਦੇ ਸਮਾਧੀ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਦੱਸੀ। ਜਦੋਂ ਆਪਣੇ ਧਿਆਨ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਕਰਕੇ ਸੁਕਰਾਤ ਭੋਜਨ ਲਈ ਅੰਦਰ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਮਾਗਮ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ F' ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਕ ਘਟਨਾ ਪੋਟੇਡੇਈਆ ਦੇ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਵਾਪਰੀ। ਉੱਥੇ ਸੁਕਰਾਤ ਇਕ ਦਿਨ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਖੜਾ ਰਿਹਾ। ਉਸਦੇ ਹੈਰਾਨ ਸਾਥੀ ਇਹ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਬਿਸਤਰੇ ਵੀ ਬਾਹਰ ਲੈ ਆਏ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਖੜ੍ਹਾ ਰਹੇਗਾ? ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਸਾਰ ਉਹ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆP' ਇਹ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਵਿਚ ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਾਲਾਤ ਸਹਿਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਬਹੁਤ ਵਿਲੱਖਣ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਇਸ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਚਿੰਤਨ-ਮਗਨ ਰਹਿ ਸਕੇ ਤੇ ਕੋਈ ਗੱਲ ਉਸਦਾ ਧਿਆਨ ਭੰਗ ਨਾ ਕਰੇ।

ਸੁਕਰਾਤ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਗਿਆਨ ਲਈ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਰਿਹਾ। ਪਰ ਉਸਦਾ ਗਿਆਨ ਬਹੁਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵਾਂਗ ਕਥਨ ਦੀ ਪੱਧਰ ਦਾ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਲਕਿ ਉਸਨੇ ਗਿਆਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਚਰਿੱਤਰ ਦੇ ਵਿਹਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚ ਜਜ਼ਬ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। 424 ਈ. ਪੂ. ਡੇਲੀਅਮ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਸਪਾਰਟਾ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਏਥਨਜ਼ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਲੋਫੇਜ਼ ਤੇ ਸੁਕਰਾਤ ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਸਨ ਜਿਹੜੇ ਹੌਸਲੇ ਨਾਲ ਡਟੇ ਰਹੇ। ਸੁਕਰਾਤ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਸਥਿਰ ਹੋ ਕੇ ਡਟਿਆ ਰਿਹਾ ਤੇ ਉਸਨੇ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਬਲ 'ਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੌਰਾਨ ਸੁਕਰਾਤ ਨੇ ਬਹੁਤ ਵਿਲੱਖਣ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਆਤਮਿਕ ਬਲ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ। ਕੋਈ ਵੀ ਦਬਾਅ ਜਾਂ ਭੈਅ ਐਸਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਹਟਾ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਉਸ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਗਿਆਨ ਦੇ ਸਦਕਾ ਹੀ ਸੀ ਜੋ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ