ਦੋਵੇਂ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਪੈ ਗਏ।

ਹੁਣ ਰਾਖਸ਼ਸ਼ ਵੀ ਆ ਗਿਆ। ਰਾਜੇ ਨੇ ਉਹਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਕੇ ਇਕ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ। ਰਾਜਾ ਹੱਥ 'ਚ ਖੜਗ ਫੜ ਕੇ ਬਲੀ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਏਨੇ ਨੂੰ ਮੁੰਡਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੱਸਿਆ ਤੇ ਫਿਰ ਰੋ ਪਿਆ। ਰਾਜੇ ਨੇ ਖੜਗ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਉਹਦਾ ਸਿਰ ਵੱਖ ਹੋ ਗਿਆ । ਏਨੀ ਕਥਾ ਕਹਿ ਕੇ ਬੇਤਾਲ ਬੋਲਿਆ- "ਰਾਜਾ ! ਉਹ ਮਰਦੇ ਵਕਤ ਹੱਸਿਆ ਕਿਉਂ ਤੇ ਰੋਇਆ ਕਿਉਂ ? ਇਹਦਾ ਮਤਲਬ ਕੀ ਹੈ ?"

ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਰਾਜਾ ਬੋਲਿਆ-"ਬਾਲਕ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਬਚਪਨ 'ਚ ਮਾਤਾ ਪਾਲਦੀ ਹੈ, ਵੱਡਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਪਿਤਾ, ਪਰ ਅੱਜ ਉਸੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਧਨ ਦੇ ਲਾਲਚ ਖ਼ਾਤਰ ਮੇਰੀ ਬਲੀ ਚੜ੍ਹਾ ਦਿੱਤੀ । ਉਸ ਵਕਤ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਫਰਿਆਦ ਕੀਹਦੇ ਕੋਲ ਕਰਦਾ, ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਉਹ ਰੋਇਆ ਤੇ ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਹੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹਦੇ ਇਕ ਤਿਆਗ ਨਾਲ ਉਹਦੇ ਭੈਣ- ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੁਧਰ ਜਾਵੇਗਾ।"

"ਤੂੰ ਧੰਨ ਏਂ ਵਿਕਰਮ ! ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਸ਼ਰਤ ਭੁੱਲ ਗਿਆ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਚੱਲਿਆਂ।" ਏਨਾ ਕਹਿ ਕੇ ਬੇਤਾਲ ਹਵਾ 'ਚ ਉੱਡ ਗਿਆ।

ਵਿਕਰਮ ਆਪਣੀ ਤਲਵਾਰ ਫੜ ਕੇ ਇਕ ਵਾਰ ਮੁੜ ਉਹਦੇ ਮਗਰ ਗਿਆ।

 

ਪਿੱਤਰ ਦਾਨ

"ਸੁਣੋ ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮ !'' ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਬੇਤਾਲ ਨੇ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣੀ ਆਰੰਭ ਕੀਤੀ-ਕਾਸ਼ੀ ਨਗਰੀ 'ਚ ਹਰੀਦੱਤ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਹਦੀ ਇਕ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੀ ਧੀ ਸੀ । ਉਹਦਾ ਨਾਂ ਲੀਲਾ ਸੀ। ਰਾਤ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ । ਲੀਲਾ ਆਪਣੇ ਆਰਾਮ ਕਮਰੇ 'ਚ ਸੌਂ