ਮੈਨੂੰ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਮੋਹਰਾਂ ਉਧਾਰੀਆਂ ਦੇ ਦਿਉ। ਮੈਂ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿਆਂਗਾ।" ਵੈਸ਼ਯ ਨੇ ਆਖਿਆ।

"ਅਜਿਹੀ ਕਿਹੜੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਆ ਪਈ ਏ, ਸੇਠ ?"

"ਰਾਜਨ ਮੈਂ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਵਾਂਗਾ। ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਮੋਹਰਾਂ ਦੇ ਬਦਲੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖ ਕੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।"

“ਪਰ ਉਹ ਤਾਂ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ?"

“ਇੰਜ ਨਾ ਆਖੋ ਰਾਜਨ ! ਮੇਰੇ ਤਿੰਨੇਂ ਮੁੰਡੇ ਬੜੇ ਗੁਣੀ ਹਨ । ਪਹਿਲਾ ਮੁੰਡਾ ਘੋੜਿਆਂ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ 'ਚ ਬੜਾ ਮਾਹਰ ਹੈ । ਦੂਜਾ ਮੁੰਡਾ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦਾ ਪਾਰਖੂ ਹੈ। ਤੀਸਰਾ ਮੁੰਡਾ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦਾ ਮਾਹਰ ਹੈ।"

“ਪਰ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ...?" ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ।

"ਰਾਜਨ ! ਇਹ ਲੋਕ ਸਪਰਸ਼ ਅਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਗੱਲ ਝੂਠੀ ਨਿਕਲੀ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਝਿਜਕ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਦਿਉ । ਮੇਰੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣ 'ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਦਿਉ। ਤੁਹਾਡੇ ਰਾਜ ਦਰਬਾਰ 'ਚ ਮੇਰੇ ਤਿੰਨੇ ਮੁੰਡੇ ਤੁਹਾਡੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਗੇ।"

“ਠੀਕ ਏ।" ਰਾਜਾ ਮੰਨ ਗਿਆ।

ਉਹਨੇ ਵੈਸ਼ਯ ਦੀ ਮੰਗ ਪੂਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਰਾਜੇ ਨੇ ਤਿੰਨਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਲਈ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਬੜਾ ਵਧੀਆ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮ ! ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਾਂ ਲੰਘਦਾ ਗਿਆ ਤੇ ਘੋੜਿਆਂ ਦਾ ਇਕ ਵਪਾਰੀ ਆਇਆ। ਉਹਨੇ ਇਕ ਬੜਾ ਸੋਹਣਾ ਘੋੜਾ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ। ਘੋੜਾ ਵੇਖ ਕੇ ਰਾਜੇ ਦਾ ਮਨ ਲਲਚਾ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹ ਉਹਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ।

"ਬਿਲਕੁਲ ਅਰਬੀ ਘੋੜਾ ਹੈ, ਅੰਨਦਾਤਾ।" ਸੌਦਾਗਰ ਬੋਲਿਆ-