"ਬੜੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਲਿਆਇਆ ਹਾਂ।”
ਸੌਦਾਗਰ ਨੇ ਘੋੜੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਬੜੀ ਵਧਾ ਕੇ ਦੱਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਰਾਜਾ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਅਚਾਨਕ ਰਾਜੇ ਨੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ-‘ਵੈਸ਼ਯ ਦੇ ਵੱਡੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਲਿਆਓ।”
ਤੁਰੰਤ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
"ਆਗਿਆ, ਰਾਜਨ!”
"ਇਹ ਘੋੜਾ ਵੇਖ ਕੇ ਦੱਸ ਕਿ ਇਹ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੈ ?"
"ਜੋ ਆਗਿਆ ਸਰਕਾਰ।”
ਉਹ ਘੋੜੇ ਦੇ ਕੋਲ ਗਿਆ। ਇਕ ਅੰਨ੍ਹੇ ਨੂੰ ਘੋੜਾ ਪਰਖਦਿਆਂ ਵੇਖ ਕੇ ਸੌਦਾਗਰ ਦਾ ਹਾਸਾ ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਤੇ ਲੋਕ ਵੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਹੱਸਣ ਲੱਗ ਪਏ । ਭਲਾ ਅੰਨ੍ਹਾ ਬੰਦਾ ਘੋੜੇ ਦੀ ਕੀ ਪਰਖ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਸੁੰਘਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਸੌਦਾਗਰ ਬੋਲਿਆ-"ਬਸ ਕਰ ਭਰਾਵਾਂ ! ਕਦੀ ਸੁੰਘ ਕੇ ਵੀ ਘੋੜੇ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।”
ਵੈਸ਼ਯ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਘੋੜੇ 'ਤੇ ਹੱਥ ਫੇਰ-ਫੇਰ ਕੇ ਉਹਨੂੰ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਤੋਂ ਸੁੰਘਦਾ ਰਿਹਾ । ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਹ ਪਰ੍ਹਾਂ ਹੋ ਗਿਆ।
"ਘੋੜਾ ਠੀਕ ਏ ?” ਰਾਜੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ।
"ਰਾਜਨ ! ਇਹ ਘੋੜਾ ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਨਾ ਖਰੀਦਿਓ।”
"ਕੀ ਗੱਲ ਏ ?”
“ਹੱਥ ਕੰਗਨ ਨੂੰ ਆਰਸੀ ਕੀ । ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਿਠਾ ਕੇ ਵੇਖ ਲਉ।”
ਰਾਜੇ ਨੇ ਇਕ ਸੈਨਿਕ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਘੋੜੇ 'ਤੇ ਬੈਠਾ। ਕੁਝ ਦੂਰ ਜਾ ਕੇ ਘੋੜੇ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ । ਫਿਰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਿਣਕਣ ਲੱਗਾ।
ਸੌਦਾਗਰ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਬੋਲਿਆ-"ਰਾਜਨ ! ਇਹ ਘੋੜਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਇੰਜ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।”
ਅੰਨ੍ਹਾ ਬੋਲਿਆ-"ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਤਾਂ ਕੀ, ਹਰ ਗਵਾਲੇ ਨਾਲ ਉਹ ਇੰਜ
