"ਬੜੀ ਸੋਹਣੀ ਏ ਮਹਾਰਾਜ!" ਵੱਡਾ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ।
"ਉਹਦੇ ਗੁਣਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ।"
"ਮਹਾਰਾਜ ! ਵੇਸਵਾ ਬੜੇ ਚੰਗੇ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸਾਫ਼ ਚਰਿੱਤਰ ਵਾਲੀ ਹੈ ਪਰ ਦੋਗਲੀ ਸੰਤਾਨ ਹੈ। ਉਹਦਾ ਪਿਉ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਤੇ ਮਾਂ ਸ਼ੂਦਰ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾ ਰਿਹਾ। ਫਲਸਰੂਪ ਉਹ ਵੇਸਵਾ ਬਣ ਗਈ।”
ਰਾਜੇ ਨੇ ਵੇਸਵਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਰਬਾਰ 'ਚ ਨਰਤਕੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਰਾਜੇ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਈ। ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ-"ਮਹਾਰਾਜ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਰੇ ਮਾਂ-ਪਿਉ ਬਾਰੇ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ? ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਤਾ।"
ਰਾਜੇ ਨੇ ਧਰਮਾਤਮਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ।
ਵੇਸਵਾ ਦੀ ਖਿੱਚ ਹੋਰ ਵਧ ਗਈ।
ਉਹਨੇ ਵੱਡੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿਵਾਸ 'ਤੇ ਸੱਦਿਆ ਅਤੇ ਭੋਗ- ਵਿਲਾਸ ਦਾ ਸੁਖ ਮਾਣਿਆ।
ਧਰਮਾਤਮਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦਾ ਵੱਡਾ ਮੁੰਡਾ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ-ਤੂੰ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਦੁਖ ਦੇ ਰਹੀ ਏਂ।”
"ਕਿਉਂ ?”
"ਤੇਰੇ ਉਸ ਗੱਦੇ 'ਚ ਇਕ ਵਾਲ ਏ, ਜਿਹੜਾ ਮੈਨੂੰ ਚੁਭ ਰਿਹਾ ਹੈ।"
"ਹਾਂ, ਪਿਆਰੇ ।”
ਉਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਗੱਦੇ ਦੀਆਂ ਤਹਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਕ ਵਾਲ ਨਿਕਲਿਆ। ਵੇਸਵਾ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਗਦਗਦ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਉਹਦੇ ਪਿਆਰ 'ਚ ਹੋਰ ਦੀਵਾਨੀ ਹੋ ਗਈ।
ਦੋਵੇਂ ਬੜੇ ਮਜ਼ੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ। ਐ ਨਿਆਂ ਪਸੰਦ ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮ । ਦੱਸ ਕਿ ਦੋਹਾਂ 'ਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੁਣੀ ਹੈ ? ਵੱਡਾ ਮੁੰਡਾ ਜਾਂ ਛੋਟਾ ?
"ਵੇਖ ਬੇਤਾਲ ! ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮ ਨੇ ਆਖਿਆ-"ਗਿਆਨੀ ਦੇ ਗਿਆਨ
