پنجابی گانے

ساڈا گُآںڈھی راجُو پِںڈ دے هر مسلے وِّچ پردھان هُںدا هَے, چاهے کوای دھارمِک دیوان هووے, بھاوےں کوای پںچاِات دا ماملا هووے جاں کوای گھرےلُو جھگڑا هووے تے بھاوےں ووٹاں مںگن والِآں نال گھُںمنا هووے, تُسی اُس نُوں هر تھاں چَودھری بنِآ دےکھ سکدے هو۔ اُسدی تاں اُه گّل هَے- "اُه کِهڑی گلی, جِّتھے بھاگو نهیں کھلی۔"

اّج کّلھ تاں اُه بڑا سُکھی هَے۔ هُن تاں گھِاُ دیآں کُرلیآں کردا هَے۔

جدوں کُلجیت نے مَےنُوں دّسِآ کِ پِںڈ دے سرپںچ نے اُس نُوں کِها هَے کِ اُه اُس نُوں پںجاب اَےںڈ سِںدھ بَےںک وِّچ نَوکری لُآ دےوےگا, تاں مَے هّس کے کِها, "اُه دِن ڈُّبا,جدوں گھوڑی چڑھِآ کُّبا۔" جےکر اُسدی ِانّی چلدی هووے, تاں اُسدا آپنا پُّتر بی.اے.پاس کر کے ِااُں وِهلا پھِرے? اُه بّس گّلاں کرن جوگا هی هَے, کرن جوگا کُجھ نهی۔

جدوں جےلھ وِّچ پاے دےش-بھگت نُوں ِاّک مِّتر نے سزا تے جےلھ دے جیون دیآں تکلیپھاں توں بچن لای سرکار توں ماپھی مںگن لای کِها, تاں اُس نے ِاس تجویز نُوں ٹھُکرااُںدِآں بڑے سِدک نال کِها, "اُّکھلی وِّچ سِر دِّتا تاں موهلِآں دا کی ڈر۔"

ِاه کمپنی کدے بهُت چںگا مال بنااُںدی سی, پرںتُو جدوں ِاس دا ناں بهُت پرسِّدھ هو گِآ, تاں ِاس نے گھٹیآ مال بنااُنا شُرُو کر دِّتا۔ اّج-کّلھ تاں ِاس دی اُه گّل هَے, “اُّچی دُکان پھِّکا پکوان۔”

منویر, تُوں دُپهِر تّک سُّتا هی نا رِها کر, جدوں تّک نَوکری نهیں مِلدی اُدوں تّک تُوں آپنے باپُو جی دا کھےتی-باڑی دے کںم وِّچ هّتھ وٹايا کر۔ وِهل اتے آلس تاں بںدے نُوں نِکںما کر دِںدیآں هن۔ سِآنِآں نے ٹھیک هی کِها هَے—"اُّٹھے تاں اُّٹھ نهیں رےتے دی مُّٹھ۔" منویر دے ماتا جی نے اُس نُوں سمجھااُںدِآ کِها۔

سرنجیت نکلی گهِنِآں نُوں ڈّبِآں وِّچ ساںبھ-ساںبھ رّکھدی هَے۔ ِاّک دِن اُه آپنی سونے دی اںگُوٹھی گُسلکھانے وِّچ رّکھ کے بھُّل گای۔ ِاه وےکھ کے اُس دی ماں نے کِها, "نکلی گهِنے تاں بڑے ساںبھ کے رّکھدی اےں, سونے دی اںگُوٹھی ِاّتھے رّکھی پای هَے۔ تےرا تاں اُه هال هَے, اکھے-اسرپھیآں دی لُّٹ 'تے کولِآں 'تے موهراں۔

اجیت سِںگھ آپنی جمین گهِنے رّکھ کے وِدےس گِآ۔ اُّتھے پهُںچ کے پتا لّگِآ کِ اےجںٹ نے اُس نال دھوکھا کیتا هَے اتے گَےرکنُونّی ڈھںگ نال وِدےس بھےجِآ هَے۔ اُه نا وِدےس وِّچ رهِ کے اجادی نال کوای کںم کر سکدا سی اتے نا هی دےس واپس آ سکدا سی۔ اُس دی تاں اّگے سّپ 'تے پِّچھے سیںه والی هالت سی۔

جدوں دا هرجِںدر سِںگھ پردھان بنِآ هَے اُهدی بَےٹھک وِّچ بڑی رَونک لّگی رهِںدی هَے۔ سُرےس نے کِها, "لوک هرجِںدر سِںگھ کرکے تھوڑھا جاںدے هن اُه تاں اُس دی پردھانگی کرکے جاںدے هن۔ سِآنِآ نے ٹھیک هی کِها هَے- "آدر تےری چادر نُوں بهِنا تےرے گهِنے نُوں", راجوِںدر نے اُّتر دِّتا۔

جسمیت دی سهےلی نے اُس نُوں بھروسا دِّتا کِ بھَوتِک وِگِآن دے پرَےکٹیکل لای اُه اُس نُوں ماڈل بنا کے دےوےگی پر جدوں پرَےکٹیکل وِّچ ِاّک دِن رهِ گِآ تاں اُس دی سهےلی نے جواب دے دِّتا۔ جسمیت گھبرا گای تاں اُس دے دادی جی نے کِها, "اجے وی وکت هَے تُوں ماڈل تِآر کر سکدی هَےں۔ آپنا کںم کدے وی دُوجِآں دے سهارے نهیں چھّڈنا چاهیدا۔ سِآنِآں نے ٹھیک هی کِها هَے- "آپنے هّتھیں آپنا آپے هی کاج سواریاَے۔"

منجوت نے آپنی مرجی نال, ماپِآں توں باگی هو کے ادالتی وِآه کروا لِآ جدک اُس نُوں دّسِآ گِآ سی کِ مُںڈا سرابی اتے اڑب سُبھاا دا هَے۔ هُن نِّت دے کلےس توں دُکھی هو کے ِاّک دِن اُه آپنی ماں کول آ کے رون لّگی تاں اُس دی ماں نے کِها- "آپے پھاتھڑیاے تَےنُوں کَون چھُڈااے۔"

رام چںد سارا دِن آپنے کاروبار اتے آپنی اَولاد دیآں سِپھتاں کردا رهِںدا هَے۔ اُس بارے پِںڈ دے لوک اکسر کهِںدے هن کِ اُس دی تاں اُه گّل هَے, اکھے : "آپے مَےں رّجی پُّجی آپے مےرے بّچے جین۔"