پردُوسن دی سمّسِآ
بھُومِکا- واتاورن پردُوسن دا ارتھ هَے, پراکرِتِک واتاورن دا کِسے کارناں کرکے دُوسِت هونا۔ منُّکھی جیون پرکرِتی دے ساپھ واتاورن وِچ اسانی نال وّدھدا-پھُّلدا اتے وِکسِت هُںدا هَے, پر جےکر ِاه ساپھ, نِرمل واتاورن دُوست هو جاوے تاں منُّکھی جیون دا وِکاس رُّک جاوےگا۔پردُوسن نال نِّکے جیو-جںتُوآں دا وِکاس هی نهیں رُکدا سگوں رُّکھ-بُوٹے وی ِاس توں بُری ترھاں پربھاوِت هُںدے هن۔
واتاورن پردُوسن دِوس منااُنا- 5 جُون, 1992 نُوں وِسو-پّدھر اُّتے کُّل دُنیآں وِچ واتاورن دِوس دے رُوپ وِچ منايا گِآ۔ هواواں, گںدگی دی وِسال ماتراں نال نِّت بوجھل هُںدیآں جا رهیآں هن۔کالا دھُوںآں چھّڈدیآں مِّلاں, بھاںت-سُبھاںتیآں گَےساں چھّڈدے تےجابی پدارتھ, بّساں, موٹراں تے گّڈیآں راهیں هوا وِچ رُلدیآں سبھ جلیآں تے انجلیآں گَےساں, سهِراں دے گںد۔ نالِآں دی بدبُو, گلدے سڑدے گںدگی دے ڈھےر اتے پھسلاں اُّتے چھِڑکیآں جاںدیآں دواایآں دی دھُوڑ هوا نُوں هر روج دُوست کر رهے هن۔ ِاهی گںدی هوا ساه راهیں ساڈے اںدر وی جاںدی هَے۔ِاسے چِںتاجنک ستھِتی اُّتے وِچار کرن لای واتاورن دِوس منااے گاے۔
پردُوسن دے کارن- اُدےوگاں دا گلِآ-سڑِآ پدارتھ اتے کچرا آد باهر سُّٹ دِّتا جاںدا هَے, جِس نال هوا پردُوست هو جاںدی هَے۔ کارکھانِآں دا گںدا پانی, گھرےلُو گںدا پانی, ندیآں وِچ ڈِگدا هَے۔ کارکھانِآں دے پانی وِچ هانیکارکرساِانک پدارتھ گھُلے هُںدے هن, جِهڑے ندیآں دے پانی نُوں جهِریلا کر دِںدے هن, ِاس نال جل-جیواں دا جیون کھترے وِچ پَے جاںدا هَے۔ وّڈے-وّڈے کارکھانِآں دیآں چِمنیآں توں لگاتار نِکلن والا دھُوںآں, رےل اتے هور کای پرکار دیآں موٹر, سکُوٹراں اتے ِاںجناں وِچوں نِکلن والیآں گَےساں اتے دھُوںآں, گھراں وِچ بلن والا کولا آد هوا پردُوسن دا پربھاو پَےدا کردا هَے۔
پردُوسن توں بچاا دے اُپاا- کارکھانِآں دے کچرے, پردُوست جل اتے مل- مُوتر نُوں ندیآں-سمُںدراں وِچ نا سُّٹ کے اُهناں لای کوای هور بدل لّبھے جان, تاںک پین دا پانی ساپھ رهِ سکے۔ سمےں-سمےں تے ندیآں, کھُوهاں, تالاباں آد جل سادھناں دی سپھاای کرواای جاوے تاک کِسے تکنیکی کھرابی دے کارن ودھےرے جهِریلا دھُوںآں چھّڈ کے واتاورن نُوں دُوست نا کر سکن۔ جںگلاں نُوں کّٹن توں روکِآ جاوے اتے پِںڈاں اتے سهِراں وِچ وّدھ توں وّدھ رُّکھ لااے جان۔
ساراںس- اروگ تے نروای منُّکھی سّبھِاتا دے وِکاس لای اُسدا ساپھ واتاورن وِچ وّدھنا-پھُّلنا جرُوری هَے۔منُّکھ دے سریر نُوں اروگ رّکھن لای سُّدھ تے ساپھ پانی, ساپھ هوا اتے کھادھ-پدارتھاں دی بهُت لوڑ هَے۔ ِاه سبھ تاں هی هو سکےگا جدوں ساڈے آلے-دُآلے دا واتاورن ساپھ هووےگا جو کِ منُّکھ نُوں روگاں توں رهِت رّکھن دی ِاکو- ِاک سںجیونی بُوٹی هَے۔واتاورن دی سُّدھتا پردُوسن دی سمّسِآ نُوں هّل کرن دے نال هی منُّکھی جیون پُوری ترھاں سِهتمںد تے اروگ هو جاوےگا۔
هر اُدےوگِک ِاکاای دے مالک دا ِاه نِّجی کرتّو بندا هَے کِ منُّکھتا دی بھلاای لای, نویں پیڑھی نُوں سِهت اتے اروگ جیون پردان کروااُن لای, اُنھاں سُجھااے ےںتراں دا, جو پردُوسن نُوں وّدھن توں روکدے هن, آپنے کارکھانِآں وِچ جرُور لگااے۔ ِاهناں دے ِاس سهِےوگ لای سرکار توں ِالاوا لوک وی اُنھاں دے رِنی هونگے۔ ِاس توں ِالاوا سانُوں آپنُوں وی چاهیدا هَے کِ ِاس کھےتر وِچ نِّت هو رهیآں نویآں کھوجاں نُوں اپناایاے اتے پردُوسِت هو رهے پراکرِتِک واتاورن نُوں بچااُن لای ےوگدان پاایاے۔ ِاه گّل همےسا ےاد رهِنی چاهیدی هَے کِ ساپھ واتاورن هی سانُوں اروگ سِهت اتے لںمی اُمر بکھسدا هَے۔