ودھدی ابادی دی سمّسِآ

بھُومِکا- هرےک دےس نُوں آپنے نِّت دے کںم-کار چلااُن اتے ترّکی کرن دی لوڑ هُںدی هَے۔ ِاه سکتی اُس دےس دی وسوں دی هُںدی هَے۔ جےکر وسوں ِانّی ودھ جاوے کِ اُس دیآں لوڑاں پُوریآں کرن لای دےس وِچ وستُوآں اتے سادھناں دی گھاٹ هو جاوے تاں اُس دےس دی ابادی جاں وسوں دا وادھا اُس دےس لای ِاک سمّسِآ بن جاںدا هَے۔

بھارت وِچ ِاس سمّسِآ دا ساهمنا- اّج بھارت نُوں ودھدی آبادی دی سمّسِآ دا ساهمنا کرنا پَے رِها هَے۔تےجی نال وّدھ رهی بھارت دی آبادی نُوں وّدھن توں ٹھلھ پااُن لای سرکار نُوں ِاسدے وادھے نُوں روکن دے اُپاا وی کرنے پَے رهے هن, پر ِاه سمّسِآ هالے اُس ترھاں کھڑھی هَے۔

آبادی دا وادھا تے سمّسِآواں- وِدواناں دا وِچار هَے کِ سنّ 1830 تّک سںسار دی کُّل آبادی ِاک ارب دے لگبھگ سی۔ سنّ 1930 تّک آبادی دُگنی هو گای۔آبادی وِچ تےجی نال وادھا هون دے کارن سنّ 1960 تّک لگبھگ 3 ارب منُّکھ ِاس دھرتی اُّتے وِچرن لّگے۔وادھے دی ِاه در گھٹی نهیں اتے 11 جُلاای سنّ 1987 نُوں ےُگوسلاویآ وِچ سںسار دے پںج ارب بّچِآں نے ِاس دھرتی اُّتے جنم لِآ۔بھوِّکھ دی گِنتی دے بارے انُمان هَے کِ سنّ 2000 تّک سںسار دی آبادی لگبھگ 6 ارب توں وی ودھ هو جاوےگی۔ بھارت سںسار وِچ آبادی دی درِسٹی توں چین دے پِّچھوں آاُںدا هَے اتے سںسار دی 16%آبادی بھارت وِچ رهِںدی هَے۔ سنّ 1881وِچ بھارت دی ابادی 23.7کروڑ سی اتے مارچ 1991نُوں 84.4کروڑ هو گای۔ ستںبر 1993نُوں ِاه آبادی 88کروڑ توں وی ودھ ودھی هَے اتے کُل وادھے دا 23.5%هَے۔ ِاکانُمان دے انُسار ِاه آبادی هُن تّک ِاک ارب توں جِآدا هو گای هَے۔ ِاسے در نال آبادی وِچ وادھا هون دے کارن بھارت آبادی وِسپھوٹ دھماکے وِچ اّگے ودھ رِها هَے۔

آبادی توں پَےدا هوایآں سمّسِآواں وِچ کھادھ سمّسِآ وِکرال رُوپ دھارن کر لَےںدی هَے۔بھاوےں ساڈا دےس کھےتی پردھان هَے تاں وی آپنے دےس دی انّ-سمّسِآ نُوں هّل کرن وِچ سپھلتا نهیں مِل رهی۔ سِهت دے کھےتر وِچ وی بھَےڑی هالت دےکھی جاںدی هَے۔ بروجگاری دی سمّسِآ تاں مهاںماری واںگ ودھدی جا رهی هَے۔ تےج گتی نال ودھن والی آبادی لای روجگار دے ِانّے مَوکے پراپت نهیں هو سکدے۔

جنم در گھٹااُن دے سادھن– مَوت دی در گھٹااُن دے نال-نال جنم دی در گھٹااُن دے وی ےتن کیتے جا رهے هن, بھاوےں جنم-در پهِلاں نالوں گھّٹی هَے پر ِاه گھّٹی هوای در هالے سمّسِآ نُوں هّل کرن وِچ پُوری ترھاں سهاِاک سِّدھ نهیں هو سکی۔ جنم-در 42 پرتی هجار سالانا توں گھّٹ کے 34 پرتی هجار سالانا هو گای هَے۔

پرِوارِک وادھا- هُن پرِوار وّڈے هُںدے جا رهے هن۔ وّڈا پرِوار دےس لای بےلوڑا بھار هی نهیں هُںدا, سگوں پرِوارِک سمّسِآواں وی پَےدا کردا هَے۔ بهُت بّچِآ والے پرِوار دا جیون-پّدھر اُّچا نهیں هو سکےگا۔آمدن دا ودھےرے هِّسا بّچِآں دے کھان-پین اتے اُنھاں دیآں هور دُوجیآں لوڑاں پُوریآں کرن تے کھرچ هو جاوےگا۔ِاس وّڈے پرِوار دی دےس نُوں وی هانی هَے۔ سرکار دُآرا وّکھ-وّکھ سادھناں نال دےس دی جِهڑی اُپج ودھدی رهی هَے, اُه ساری لوکاں دیآں لوڑاں پُوریآں کرن تے هی لّگ جاوےگی۔

سمّسِآواں دا سرکاری هّل- سرکار نے ِاس سمّسِآ نُوں هّل کرن لای انےکاں ےوجناواں چالُو کیتیآں هن۔لوڑ نالوں وّدھ وسوں کارن پَےدا هُںدیآں سمّسِآواں بارے سکُول دیآں پاٹھ پُستکاں وِچ سمّگری سامِل کیتی جاوےگی ِانھاں پُستکاں نُوں پڑھ کے وِدِآرتھی آبادی دیآں سمّسِآواں توں سُچےت هو جانگے اتے بالگ اُمر وِچ ِاس سمّسِآ نُوں دُور کرن لای تِآر هونگے۔ سرکار نے پرِوار بھلاای دیآں سکیماں بناایآں هن۔ِانھاں ےوجناواں ادھین هی وِآهے جوڑِآں نُوں چھوٹے پرِوار رّکھن لای جانکاری دِّتی جاںدی هَے۔ سرکار نے پرِوار نِےوجن نُوں آپنی نیتی وِچ بهُت مهّتو دِّتا هَے اتے اُس دے پرچار لای کروڑاں رُپاے کھرچ کرن دا پھَےسلا کیتا هَے۔ِاس منورتھ لای سرکار نے پِںڈ-پِںڈ پرِوار پّدھر اُّتے پرچار کیتا جا رِها هَے۔لوکاں نُوں بّچے نا پَےدا هون دے تریکے سمجھااے جاںدے هن اتے ِاس سںبںدھ وِچ اُّچِت سهُولتاں پردان کیتیآں جاںدیآں هن۔

ساراںس- وّدھدی آبادی دی سمّسِآ سمُّچے دےس اتے سماج دی سمّسِآ هَے سرکار توں ِالاوا لوکاں نے وی ِاس سمّسِآ دے مهّتو نُوں سمجھ لِآ هَے۔ سماج سےوکسںستھاںواں نُوں چاهیدا هَے کِ اُه سرکار نُوں ِاس سمّسِآ نُوں روکن لای لوکاں دا سهِےوگ پراپت کرن وِچ سهاِاتا کرن۔لوکاں نُوں سیمِت اتے چھوٹا پرِوار دا درِسٹیکون اپنااُنا هی چاهیدا هَے۔ ِاس وِچ هی اُنھاں دی آپنی اتے دےس دی بھلاای دا بھےد لُکِآ هويا هَے۔