پنجابی محاورے۔

تُهاڈے وّلوں مَےں اُنھاں نُوں وِسواس دِوايا سی کِ اُه جرُور آ جااےگا۔ پر تُسیں ناں آاے تے مَےنُوں رااے ساهِب سامھنے هَولا پَےنا پِآ۔

مدن دا دِل هَولا پھُّل هو چُّکا سی تے اجے هور بھی هَولا هون لای ِاس دھرم ماں پاس پِچھلے دِناں دیآں ساریآں هوایآں بیتیآں سُنا رِها سی, کِ ِاسے وےلے برِج اںدر آاُںدا دِکھاای دِّتا۔

اگلے دِن رُوپ هُراں کپاه تے باجرے دے وّڈھ وِّچ تِنّ هل جُڑوا دِّتے ۔ اُنھاں نُوں اُّکی آس نهیں سی کِ جِاُنا بںدے لَے کے لڑن آوےگا ۔ ِانھاں نُوں سُوه مِل چُّکی سی کِ اُه هّتھ پَےر مار کے هَولا هو چُکِآ هَے۔

بھاوےں سَےپھدین کای دِناں توں پِںڈ دے مُسلماناں وِّچ وَےر دی اّگ مگھا رِها سی, پر تد وی سِّکھ بابے دی پِآری تے نُرانی سُورت وےکھ کے سارِآں دے مُوںهوں 'بابا آےا, بابا آےا نِکل هی گِآ, چِهرے کھِڑ هی پاے تے 'آاُ بَےٹھو" آکھِآ هی گِآ۔ هُن جد سَےپھدین نے بابے دی سُورت نجر بھر کے تّکی تاں اُسدے اںدر وی هَول جِها پِآ۔
 

اّگے رسما کِسے چیج دی پرواه نهیں سی کردی ۔ هُن اُس نُوں رانی سُںدراں دا پُورن نُوں موتیآں دا تھال بھر کے بھِّکھِآ پانا چںگا لگدا, تے هور ِاهو جِهے کِّسے۔ رےسما هُن هر روج هور دی هور هُںدی جاںدی۔ آپنے کمرے وِّچ رّکھیآں چیجاں دی ترتیب بدلدی۔ اُهدے بچپن توں اُّتھے پایآں چیجاں اُهنُوں وادھُو لگدیآں۔

گھور تپ نار دا جاِا بےکار نا, هورتھے 'چاترِک' جھاتیآں مار نا۔

مُسکِل تاں ِاهی هَے کِ اجے تّک ساڈے پاس نا تاں ساِاںس دیآں کِتاباں هن, نا آرٹ دے مجمُوناں دے پُستک ۔ منو-وِگِآن, ایتھِکس, بايالوجی, بَوٹنی, جُآلوجی, ِاکنامِکس, ےُورپ دا ِاتِهاس, هِںد دا مُکںمل ِاتِهاس, هور تاں هور پںجاب دا پُورا ِاتِهاس سانُوں هالے تّک آپنی بولی وِّچ نهیں لّبھدا۔ 

بابُو جی ! هوںدے دی گّل اے, ساتھوں سرے نا تے مُںڈے کِّکُر مدرّسو گھّلیاے ? ڈھاںڈے کَون چھےڑے ?

پربھا نے جان دا کھِآل چھّڈ دِّتا تے اُّتھے هی آپنی هونی نُوں مِلن لای من پّکا کر لِآ۔

اُس نُوں اُّکا چےتا نهیں سی کِ هونی دے کھرُودے هّتھ نے کدوں اُس نُوں ماں دی سورگی چھاتی نالوں توڑ کے بےترس مترای دے تسیهے سهارن لای ِاس سُنّسان دُنیآں وِّچ پٹک دِتا سی۔

مامُو ٹُوٹنے نے آپنی گَےلری وِّچوں وےکھِآ کِ لتا دے کمرے وِّچ رات دے ِاّک وجے بِجلی جگ رهی هَے تے اُه آپ کوٹھے دی پھسیل دے کونے کول کھڑی هو باگ وّل وےکھدی هَے۔ لتا نے اکھیر باںه اُّچی کیتی, جِس ترھاں کِسے نُوں پچھان رهی هُںدی هَے ۔ مامُو ٹُوٹنے دیآں اّکھاں اّگے هنےرا جِها پھِر گِآ ۔ جدوں اُس دے هوش پھِر ٹِکانے آاے, اُس نے وےکھِآ, لتا اُس پِچھوکڑ دی کوٹھی والے مُںڈے نال کھڑی هوای سی۔

"تُسیں وےکھنا تے سهی سردار جی, ترتھّلی پا دِآںگا۔ مےرا ِاّکو لَےکچر دےن دی ڈھِّل هَے, هوس آ جااُو گَورمَےںٹ نُوں۔"