کھرگوس دی ترکیب
ِاّک جںگل وِّچ بهُت سارے پسُو-پںچھی پِآر نال ِاکّٹھے رهِںدے سن۔ ِاّک دِن ِاّک کھُوںکھار سےر اُس جںگل وِّچ آيا۔ سےر دے آاُںدِآں هی جںگل دے سُّکھ-چَےن اتے ساںتی نُوں تاں جِوےں نجر هی لّگ گای۔ سےر جںگل وِّچ مرجی نال سِکار کردا, کُجھ جانوراں نُوں کھاںدا تے کُجھ نُوں مار کے سُّٹ دِںدا۔ هَولی-هَولی جںگل وِّچ جانوراں دی گِنتی گھّٹ هون لّگی۔ سارے جانور ڈرے-سهِمے آپنے-آپنے گھراں وِّچ وڑے رهِںدے۔ ِاّک دِن جدوں سےر گُپھا دے وِّچ سَوں رِها سی, اُدوں سارے جانوراں نے بَےٹھک کیتی کِ سےر توں کِوےں بچِآ جاوے?
رُّکھ 'تے ِاّک بجُرگ کاں وی بَےٹھا سی۔ اُسنے کِها, "بهُت پهِلاں دی گّل هَے ِاّک وار ِاسے ترھاں دا سںکٹ ساڈے پسُو-پںچھیآں 'تے آيا سی, اُدوں ِاّک کھرگوس نے سانُوں سبھ نُوں بچايا سی۔" اُّتھے هاجر هور وی بهُت سارے جانوراں نے سےر توں کھرگوس دے بچااُن والی کهانی سُنی سی, اُنھاں وی کاں دی هاں وِّچ هاں مِلاای۔
هُن سارے جانوراں دی نجر اکلمںد سپھَےدُو کھرگوس 'تے سی۔ اُه سبھ اُهدے اّگے هّتھ جوڑن لّگے اتے بےنتی کرن لّگے کِ ِاس وار وی سانُوں بچااُن لای کوای ترکیب لااُ۔ اسیں سارے تُهاڈا اُپکار کدے نهیں بھُّلاںگے۔ جانوراں دا ِاس ترھاں کھرگوس جاتی 'تے وِسواس دےکھدِآں هوياں اتے اُنھاں نُوں هّتھ جوڑدِآں دےکھ کے سپھَےدُو دیآں اّکھاں 'چ هںجھُو آ گاے۔ اُسنُوں نهیں پتا سی کِ اُه سےر توں اُنھاں نُوں کِوےں بچااےگا پر پھِر اُسنے سبھ نال واادا کیتا کِ اُه کوای نا کوای اُپاا جرُور سوچےگا۔ ِاس ترھاں بَےٹھک کھتم هو گای۔
جںگل دی سُّکھ-ساںتی پھِر کِوےں واپس لِآںدی جاوے تے سےر توں کِوےں چھُٹکارا پاایاے, ِاه سوچ کے سپھَےدُو کھرگوس نُوں ساری رات نیںد نا آای۔ اُسنے پُرانی ےُکتی لااُنی چاهی اتے کِسے بهانے سےر نُوں کھُوه 'تے بُلا کے اُسنُوں کھُوه وِّچ ِاّک هور سےر هون دی گّل دّسی پر سےر نے آپنے بجُرگاں دے بےوکُوپھ بن جان دی گّل سُنی هوای سی۔ اُه ِاس ترھاں دے بهِکاوے وِّچ نا آيا۔
ِاّک دِن دُپهِرے کھرگوس رُّکھ دے تھّلے آپنی کھُّڈ وِّچ بَےٹھا سی, اُدوں اُسنُوں رُّکھ 'تے کُجھ گھُسر-مُسر سُنی۔ کھرگوس نے کنّ لا کے سُنِآ کِ رُّکھ 'تے بَےٹھے دو وِاکتی آپس وِّچ گّلاں کر رهے سن۔ ِاّک بولِآ, "مَےں جںگل وِّچ پهِلاں کای وار سےر دے سِکار لای آيا هاں پر ِاّتھے کدے وی سےر دِکھاای نهیں دِّتا۔" پھِر دُوجا وِاکتی بولِآ, "هاں بهُت سماں هو گِآ, مَےنُوں وی ِاه لّگدا هَے کِ ِاس جںگل وِّچ سےر نهیں هَے, چّلو واپس چّلدے هاں۔" دوواں وِاکتیآں دی گّل سُن کے کھرگوس سمجھ گِآ کِ اُه سِکاری هن اتے جںگل وِّچ سےر دے سِکار لای آاے هن۔
کھرگوس نُوں پتا سی کِ سےر دی گُپھا ِاّتھوں دُور هَے اتے ِاس سمےں اُه آپنی گُپھا وِّچ سُّتا هُںدا هَے۔ کھرگوس سوچ رِها سی کِ سےر نُوں نیںد 'چوں جگا کے ِانھاں سِکاریآں دے ساهمنے کِوےں لِآںدا جاوے۔ اُدوں اُسنُوں کول هی ِاّک چُوها دِکھاای دِّتا۔ چُوهے نُوں دےکھ کے جلدی هی کھرگوس دے دِماگ وِّچ ےُکت آای۔ اُسنے چُوهے دے کنّ وِّچ کُجھ کِها اتے چُوهے نُوں نال لَے کے سےر دی گُپھا کول پهُںچِآ۔ کھرگوس نے کُجھ سمجھااُدِآں هوياں چُوهے نُوں سےر دی گُپھا دے اںدر بھےج دِّتا۔
چُوها گُپھا دے اںدر پهُںچِآ اتے سُّتے هواے سےر نُوں تںگ کرن لّگا۔ اُه کدے سےر دی مُّچھ دے وال کھِّچدا تے کدے اُسدے کُتکُتاری کّڈھدا۔ چُوهے دیآں هرکتاں نال سےر دی نیںد کھُّلھ گای اتے اُه جور دی دهاڑِآ, "کِسدی هِںمت هوای مےری نیںد وِّچ وِگھن پااُن دی?" سےر دی نیںد کھُّلھدِآں هی چُوها چُّپ-چاپ گُپھا 'چوں باهر آ گِآ۔ اُّدھر سےر دی دهاڑ جدوں جںگل وِّچ گُوںجی تاں سِکاری چُکنّے هو گاے۔ سےر گُّسے 'چ آپنی گُپھا 'چوں باهر آ گِآ۔
گُپھا دے باهر کھرگوس نُوں دےکھ کے سےر نے سمجھِآ کِ ِاس کھرگوس نے هی مےری نیںد وِّچ وِگھن پايا هَے۔ سےر کھرگوس دے پِّچھے بھّجِآ, کھرگوس تےج رپھتار نال بھّجدا هويا سےر نُوں اُّتھوں تّک لَے گِآ جِّتھے اُه سِکاری لُک کے بَےٹھے هواے سن۔ سےر نُوں دےکھدِآں هی دوواں سِکاریآں نے آپنیآں بںدُوکاں چُّک لایآں تے نِسانا مار کے سےر نُوں بےهوس کرکے پِںجرے 'چ بںد کرکے سهِر وّل لَے گاے۔ سےر دے جںگل 'چوں جاںدِآں هی جںگل وِّچ جِوےں مںگل هو گِآ۔ سارے جانور ِاّک وار پھِر کھرگوس دی هُسِآری اتے سمجھداری دا لوها منّ گاے۔