شرارتی چُوها
بّچيو! جںگل وِچ ِاک هاتھی رهِںدا سی۔ جِّتھے هاتھی رهِںدا سی, اُّتھے ِاک چُوها وی رهِںدا سی۔ چُوها بهُت شرارتی سی۔ چُوها نِّکا-وّڈا نهیں وےکھدا سی۔ اُه جںگل دے سارے دُوسرے جانوراں نال شرارتاں کردا رهِںدا سی۔ چُوها هاتھی دا وی لِهاج نهیں کردا سی۔ اُه هاتھی نال وی شرارتاں کردا رهِںدا سی۔ چُوها سُّتے پاے هاتھی دے اُّپر چڑھ کے نّچن لّگ پَےںدا تے هاتھی دی نیںد کھراب هو جاںدی۔ هاتھی, چُوهے نُوں وار وار سمجھااُںدا۔ هاتھی اُس نُوں شرارتاں توں باج آ جان لای آکھدا, پر چُوها بهُت ڈھیٹھ سی۔ چُوها, هاتھی دی ِاک نا سُندا۔ چُوهے دی ِاس منمانی دا کارن, چُوهے دی جںگل دے راجے شےر نال دوستی هونا سی۔
ِاک وار جدوں جںگل دا راجا شےر شِکاریآں دے جال وِچ پھس گِآ سی, اُدوں چُوهے نے آپنیآں دںدیآں نال جال کّٹ کے شےر نُوں شِکاریآں دے چُںگل وِچوں مُکت کروا دِّتا سی۔ اُدوں شےر, چُوهے دی سِآنپ ’تے بےهّد کھُش هويا سی جِس کارن دوواں وِچ دوستی هو گای سی۔
‘چُوهے بھرا! جںگل وِچ جے کوای تَےنُوں تںگ کرے تاں مَےنُوں ےاد کر لویں۔ ِاس جںگل وِچ کوای تےرا وال وی وِںگا نهیں کر سکدا۔’ جںگل دے راجے شےر نے چُوهے نُوں تھاپی دِںدے هواے آکھِآ سی۔
شےر دے تھاپڑے نال چُوها آپنے-آپ نُوں جںگل دا راجا هی سمجھن لّگ پِآ سی۔ چُوهے دا ‘اُلٹا چور کوتوال نُوں ڈاںٹے’ والا هِساب بن گِآ سی۔ اُه جںگل دے سارے جانوراں نُوں تںگ کردا سی۔ چُوهے نُوں جِهڑا وی جانور کُجھ آکھدا, اُس نُوں هی اُه جںگل دے راجے شےر کولوں سزا دِوااُن دا ڈراوا دِںدا۔
چُوها شرارتی هی نهیں بلک چلاک وی بهُت سی۔ بِّلی نُوں اُه بھُّل کے وی نهیں چھےڑدا سی۔ بِّلی نُوں وےکھن سار اُه کھُّڈ وِچ وڑ جاںدا سی۔ چُوهے نُوں پتا سی کِ بِّلی اُس توں وی پھُرتیلی هَے تے بِّلی نے جھپٹا مار کے اُس نُوں دبوچ لَےنا هَے۔ اُںج وی اُه بِّلی دی شِکاِات شےر کول نهیں لا سکدا سی کِاُںک بِّلی شےر دی ماسی سی۔
چلاک تے شرارتی چُوها, هاتھی نُوں سبھ توں وّدھ تںگ کردا سی۔ چُوها چںگی ترھاں جاندا سی کِ بھارا سریر هون کرکے هاتھی سبھ جانوراں توں گھّٹ پھُرتیلا هَے۔ ِاس لای هاتھی اُس دا کُجھ نهیں وِگاڑ سکدا سی۔ چُوها سُّتے پاے هاتھی دی پِّٹھ ’تے چڑھکے نّچدا-ٹّپدا۔ پھِر اُه بھّج کے درّکھت اُّتے چڑھ جاںدا۔ هاتھی نُوں چُوهے ’تے بهُت گُّسا آاُںدا, پر اُه چُوهے دا کُجھ نهیں وِگاڑ سکدا سی۔ اُه ودھےرے پھُرتیلا هون کرکے هاتھی دے کابُو نهیں سی آ سکدا۔ هاتھی تںگ آ کے کوای اجِهی ترتیب سوچن لّگا جِس نال چُوها اُس نُوں هی نهیں, هور جانوراں نُوں وی تںگ کرنا چھّڈ دےوے۔ هاتھی کای دِن سوچدا رِها۔ کای دِن سوچن توں بااد هاتھی نے چُوهے نُوں سبک سِکھااُن دی جُگت بنا هی لای۔
هُن هاتھی بِّلی دا ِاںتزار کرن لّگا۔ بِّلی کدے-کداایں هی ِادھر گےڑا ماردی سی۔ کای دِناں بااد جدوں بِّلی آای۔ بِّلی نُوں وےکھ کے چُوها بھّج کے کھُّڈ وِچ وڑ گِآ۔ چُوهے نُوں کھُّڈ وِچ وڑدِآں وےکھ کے هاتھی دی کھُشی دی کوای سیما نا رهی۔ چُوهے نُوں نسیهت دےن لای اُس دی بناای سکیم نے هُن رںگ وِکھااُنا سی۔
هاتھی بھّج کے آپنی سُںڈ چھّپڑ ’چوں پانی نال بھر لِآيا۔ هاتھی نے چُوهے دی کھُّڈ پانی نال بھرنی شُرُو کر دِّتی۔ هُن چُوها مُسیبت وِچ پھس گِآ۔ چُوها جے کھُّڈ وِچ رهِںدا سی تاں ڈُّبدا سی۔ جے اُه باهر نِکلدا سی تاں بِّلی نے دبوچ لَےنا سی۔ کھُّڈ وِچ پانی لگاتار ودھدا جا رِها سی۔
‘ِاس ترھاں ڈُّب کے مرن نالوں تے باهر نِکلنا چںگا هَے۔ باهر شاِاد بِّلی دے کابُو نا هی آواں۔’ چُوهے نے سوچِآ تے اُه کھُّڈ وِچوں نِکلن دی تِآری کرن لّگا۔
هاتھی بهُت سمجھدار سی۔ هاتھی بھاوےں چُوهے توں بهُت دُکھی سی, پھِر وی اُه چُوهے نُوں مارنا نهیں سی چاهُںدا۔ هاتھی سِرف چُوهے نُوں سِّدھے راه پااُنا چاهُںدا سی۔ ِاس کرکے جدوں چُوها کھُّڈ وِچوں باهر نِکلِآ, هاتھی نے پھٹاپھٹ آپنا کنّ اّگے کر دِّتا۔ چُوها چھال مار کے هاتھی دے کنّ وِچ وڑ گِآ۔
چُوها, بِّلی توں بچ گِآ سی۔ چُوهے دی مسواں جان وِچ جان آای۔ چُوهے نے کنّاں نُوں هّتھ لايا۔ اُس نے اّگے توں کِسے وی جانور نُوں تںگ نا کرن دا پھَےسلا کر لِآ۔