سُںدر هّتھ
ِاه کهانی لےکھک دے آپنے جّدی پِںڈ دے سکُول دی هَے, جِس وِّچ کاپھی بّچے پڑھاای کرِآ کردے سن۔ اُس سکُول دے وِّچ اُس ِالاکے دے کاپھی پِںڈاں دے بّچے, مُںڈے اتے کُڑیآں آپسی مّتبھےد, جات-پات, اُوچ-نیچ, گریب-امیر ِانھاں سبھ بںدھناں نُوں دُور کرکے اُس سکُول دا ناںا اُّنتی اتے بُلںدیآں وّل لِجان دی تیبر ِاّچھا رّکھدے سن اتے اُس سکُول دا سٹاپھ وی تن-من-دھن دے نال سارے وِدِآرتھیآں نُوں اُّچ درجے دی پڑھاای کروااُنا آپنا پهِلا نَےتِک پھرج سمجھدا سی۔
ِاّک دِن اُس سکُول وِّچ جِلھا سِّکھِآ ادھِکاری دا آگمن هويا تاں اُس جِلھا سِّکھِآ ادھِکاری نے سکُول دیآں گتیوِدھیآں اتے بّچِآں دا ادھِآپکاں پرتی تے ادھِآپکاں دا بّچِآں پرتی اتھاه پرےم-بھاونا اتے پڑھن دی رُچی نُوں مُّکھ رّکھدِآں ِاّک دِن (هپھتے کُ بااد) 'سُںدر هّتھ مُکابلا' نام دا پروگرام رّکھِآ۔
ِاس سںدےس نُوں هر کلاس دے ادھِآپک نے هر ِاّک وِدِآرتھی تّک ساںجھا کیتا اتے اُس هون والے مُکابلے 'چ ودھ-چڑھ کے هِّسا لَےن لای پرےرِت وی کیتا۔ ِاه مُکابلا سِرپھ لڑکیآں لای هی رّکھِآ گِآ سی۔ اُس دِن توں بااد هر ِاّک لڑکی نے آپو-آپنے هّتھاں نُوں سِںگارنا سُرُو کیتا۔ اُه وی دِن آ گِآ جِس دِن مُکابلا هونا سی۔
جِلھا ادھِکاری سٹاپھ سمےت سکُول دی پرِکرماں دے وِّچ سامل هو گاے سی۔ سارا سکُول سٹاپھ سمےت ِاّک مںچ 'تے ِاکّٹھا هو گِآ کِاُںک سُںدر هّتھ والا مُکابلا رّکھِآ هويا سی۔ سِّکھِآ ادھِکاری وّلوں ِاه مُکابلا هرےک کلاس دی هر لڑکی دی هاجری نُوں ےکینی بنااُںدِآں کروايا گِآ۔ مُکابلا چّلدے وکت لڑکیآں آپو-آپنے هّتھاں دا جِلھا سِّکھِآ ادھِکاری توں نِریکھن کروا کے آپو-آپنی جگھا 'تے بَےٹھ رهیآں سن۔ مُکابلے دے اکھیر دے وِّچ ِاّک بهُت هی گریب گھر دی لڑکی, جو کِ بهُت سهِمی تے ڈری-ڈری سی, اُس نے هّتھ دِکھااُن توں منھا کر دِّتا اتے جدوں اُس نے آپنے هّتھاں نُوں اّگے کرن لای هِںمت کیتی تاں اُس دے هّتھاں 'تے کالس نجر آ رهی سی۔
جدوں اُس دے هّتھاں نُوں دےکھدِآں جِلھا ادھِکاری نے پُّچھِآ کِ بےٹا, تےرے هّتھ ِانّے بدرںگ کِاُں هن? تاں اُس نے جواب دِّتا کِ مَےں آپنی ماتا جی دے نال آپنی پڑھاای دے نال-نال گھر دے هر کںم وِّچ اُنھاں نال هّتھ وٹااُنی آں۔ تاں سَےمینر دے پربںدھک جِلھا سِّکھِآ ادھِکاری نے اُس لڑکی نُوں سٹےج 'تے کھڑھا کیتا تے جو مَوکے دا مان-سنمان سی اُس لڑکی نُوں هی دِّتا اتے کِها کِ پڑھاای دے نال- نال ماپِآں دے نال کںماں وِّچ مّدد کروااُنی وی وِدِآرتھیآں دی جِںمےواری بندی هَے۔ ِاسے ترھاں ِاّک لےکھک دا کتھن هَے:- هّتھیں نا جو کردے کار, هُںدے اُه دُنیآں 'تے بھار۔