پنجابی محاورے۔

ساڈے آگُوآں دی ِاس وےلے ِاه هالت دِس رهی هَے کِ ِاک وّڈھِاُں هی هر ِاّک اُّتے سّک دے چںگِآڑے سُّٹدے هواے گھر پھُوک تماشا وےکھن والی کھےڈ, کھےڈ رهے هن۔ چَودھر دے بھُّکھے تے وکت-ٹپااُو آگُوآں دی گّل چھّڈو, اُه تاں سِّکھ کَوم نُوں سدا کُراهے پاںدے رهے۔ پر دُّکھ والی گّل ِاه هَے کِ ماسٹر جی ورگے سِآنے آدمی کِاُں اےنے نےڑ-درسی هو گاے هن۔

مَےں سوچِآ کِ ِاس ترھاں گُجارا نهیں هووےگا, جے ِاوےں هی ساڑھ-ستی نے تںگ کری رّکھِآ, تاں مَےں لُّٹِآ پُّٹِآ جاواںگا۔ سوچ پھُری کِ ِاّک پھوٹو اُتے لِکھ کے لا دِآں, 'بِناں آگِآ اںدر آاُنا مناں هَے, ِاه پڑھ کے ساڑھ-ستی آپے بُوهے توں باهر هی کھلوتی رهےگی۔ اُسے وےلے ِاّک گّتا لِآ تے لِکھنا سُرُو کر دِّتا۔ اجے 'بِناں' دا لپھج لِکھِآ هی سی کِ نِّب ٹُّٹ گای۔ نِّب دا ٹُّٹنا هی سی کِ مےرے اُّتے ِاّک رںگ آوے تے ِاّک جاوے, جِوےں دِل دی هرکت هی مُّک چّلی هَے۔ دوست بتھےرا دھیرج دےن کِ کوای پھِکر نا کر, نِّب هور آ جااےگی, پر مَےں اُس دِن روٹی نا کھا سکِآ۔

اکبر نے کھُس هو کے مِهرُل-نِسا دا وِآه الی کُلی کھاں نال کر کے اُسنُوں ڈھاکے دا هاکم مُکّرر کر دِّتا۔ مِهرُل نُوں سلیم دیآں اّکھاں توں اُهلے کر دےن نال ِاّک پںتھ دو کاج والی گّل هو گای۔

باگی نے پھَوج دے اپھسر نُوں مار کے, اُسدے پُّتر دے پَےراں وِّچ آپنا پِستَول سُّٹ کے ِاّک پّتھر نال دو پںچھی مارنے چاهے۔

بهادر نُوں جهانے نے جِمیںدار دے باگ وِّچ نَوکری کرن لای کِها۔ اُسنے اُّتھے رهِن لای کوٹھا وی دےن دا لالچ دِّتا اتے بهادر هامی بھر آيا۔ بھاگ بھری نے سُندِآں سار ِانکار کر دِّتا۔ بهادر نے لّکھ دلیلاں دِّتیآں, پر ِاس نے ِاّک نا سُنی کِاُںک ِاس نے سُنِآ هويا سی کِ اُس هوےلی وِّچ کِسے دا سّت نهیں کاِام رهِ سکدا ۔

روج دا کلےس مِٹان لای اّج ِاس ماملے وِّچ ِاّک نا ِاّک کر کے چھّڈنی هَے۔ تُسیں وی سُکھی هوووں تے ِاه وی آپنا راه لّبھے۔

کِسان نُوں کھےت وِّچ پھِردے نُوں ِاکدم هی دَورا پَے گِآ۔

مَےنُوں کُجھ کهِنا هُںدا تاں پهِلاں کای وار سوچکے چپڑاسی نُوں گھّل کے مَےنُوں دپھتر وِّچ سّد لَےںدا۔ پر باکی ماسٹراں نُوں تاں جمات وِّچ هی جھاڑ دےںدا سی۔ "کّلھ کِاُں نهیں آاے ? گھروں هی ارجی کِاُں بھےج دِّتی ? آپ آ کے کِاُں منجُور نهیں کروا گاے ?" ِاهو جِهیآں چھوٹیآں چھوٹیآں گّلاں تے بھی اُه گھںٹِآں-بّدھی چِڑچِڑاںدا رهِںدا سی۔ اُه اےنا بولدا سی کِ مُوںه توں جھّگ نِکلن لّگ پَےںدی سی۔ ماسٹر وی ِاّک کنّ سُندے تے دُوجے کنّ کّڈھ دےںدے سن۔

ِاهو جِهے لاای لّگ لوکاں دا کی هَے, اُه سدا دُوجِآں دے ِاسارے تے هی نّچدے هن۔

تُهانُوں کوای اجِها کںم نهیں کرنا چاهیدا, جِس نال تُهاڈے کھاندان دی ِاّجت نُوں وّٹا لّگے ۔

راجسی لیڈر بھاوےں کوای هووے سبھ ِاّکو تّکڑی دے وّٹے هُںدے هن۔ اُه ووٹاں لَےن لای سبھ دے مگر-مگر پھِردے هن پر پِّچھوں کِسے دی سار نهیں لَےںدے۔

مےری نُوںه وےکھن نُوں تاں بھولی-بھالی هَے پر جے کوای ماڑی جِهی گّل کهِ دےوے, تاں اُه ِاّک دیآں چار سُنااُںدی هَے۔