مارُو سُراں اُٹھاایآں, وّج پاے نگارے ۔
سامھنے هو کے مَوت دے ےودھے بُّکارے ۔
کھِّدو واںگُوں دھڑاں توں سِر تےغ اُتارے ۔
ڈھّٹھے تے کای ڈھهِ رهے نے, بُرج مُنارے ۔
لوتھاں لهُو وِچ تردیآں, هونی هُںکارے ۔
کڑک کماناں اُٹھیآں, پھنیار شُںکارے ۔
اںبر پاے کںباںودے, جُآناں دے ناارے ۔
گھاِال کھان گھُماٹیآں, اَےاُں ڈِّگن وِچارے
جِوےں شرابی مست هو ڈِّگ هوش وِسارے ۔۔۱۔۔
ِاک دھِر سّچا ستِگُرُو, سںگ سُورے چالی ۔
ِاک دھِر لّکھاں مُغل دل, چھااے گھٹ-کالی ۔
اَوٹ گُراں نُوں ساایں دی, لِشکے مُّکھ لالی ۔
وّڈا کرکے هَوسلا, اُه دھنکھ سںبھالی,
جِس دا سُّٹِآ تیر نا کدے جاںدا کھالی ۔
بان اَوس نُوں بخشدے, رُتبا جِس آلی ۔
مارن کدے نا کاِار نُوں, بیر رس دے پالی ۔
اُّچے هرکھ تے سوگ توں دو جّگ دے والی ۔
زُلم مِٹاون لای هَے اّج تےغ اُچھالی ۔۔۲۔۔
ودھے اگاںهاں ملےریاے, وںگاراں پااُںدے ۔
کاںگ واںگ نے مُغل دل ستِگُر ول دھااُںدے ۔
تےغاں, نےزے, برچھیآں, ساںگاں لِشکااُںدے ۔
رّتے اںدر جوش دے دھرتی کںبااُںدے ۔
'هّتھیں پھڑ لَو گُرُو نُوں', للکاراں لااُںدے ۔
ودھدا وَےری آ رِها پِا شےر تکااُںدے ۔
کھِّچ بھگَوتے سار دے کںدھیں چڑھ آاُںدے ۔
کڈھدا سِری اُتاںه جو, دھرتی پٹکااُںدے ۔
لهُو مِّجھ دے وهِن وِچ دُشمن نُوں رُڑھااُںدے ۔۔۳۔۔
اےدھر تاں سِںگھ سُورمے جَوهر دِکھلا رهے ۔
اَودھر سّچے پاتشاه اُڈنے نے اُڈا رهے ۔
پںج پںج ِاک ِاک وِچ نے پرو, جگ وِسما رهے ۔
چُن چُن وّڈے افسراں گل مَوت دے لا رهے ۔
خواجے ورگے مهاں نیچ لُک جان بچا رهے ۔
ڈردے هون نا سامھنے نے نّک وڈھوا رهے ۔
وےکھ سِںگھاں دا تےج بل, جھُر رهے, پچھتا رهے ۔
لیک لُآ وراّم نُوں, مُوںه پِچھھاں بھُآ رهے ۔
گھےرا پا بهِ جاایاے, ِاه متے پکا رهے ۔۔۴۔۔
وَےری مُوںه سِکواِا کے هٹ گاے پِچھےرے,
لَے لِآ کّچی گڑھی نُوں اَوهناں وِچ گھےرے ۔
بدلاں پّلُو سُّٹِآ سُورج چَوپھےرے ۔
روکن کیکن نُور نُوں اَےپر اںدھےرے ?
بھُواے هو مرِگاولی لا پھںدھ گھنےرے,
پھڑنا چاهے شےر نُوں, پر کِّتھے جےرے !
بھبک ِاکو هی سِںگھ دی, ساه کرے اُکھےرے ۔
سفاں ساف هو جاںدیآں, جِدھر مُوںه پھےرے ۔
وِهرے جِهڑا, اَوس دے کر دےںدا بےرے ۔۔۵۔۔
چنّ وِچالے تارِآں جِاُں سوبھا پاوے ۔
تِاُں سِںگھاں وِچ ستِگُرُو سّچا سوهاوے ۔
ِاه گُرمتا هَے هو رِها, کیتا کی جاوے ?
کِهڑا گڑھیاَوں باهر جا وراّم وِکھاوے ?
کُجھ چِر بااد ِاک گّبھرُو, پِڑ چُںگی لاوے ۔
بل بل اُّٹھے جوش وِچ, جامے نا ماوے ۔
تےغا اُس دا مِآن 'چوں باهر پِآ آوے ۔
لِشک اَوس دے مّتھے دی سُورج سهِماوے ۔
بلی پِتا دا پُّت اُه, دُنیآں جس گاوے ۔۔۶۔۔
آکھے-'ستِگُر پاتشاه مَےں تےرا جايا ۔
اپنی چھااَوں هےٹھ تُوں رّکھِآ, لڈِآيا ۔
وڈِآيا, دُلرايا, سُکھ-اَےش بھُگايا ۔
سُفنے اںدر نا کدے مّتھے وّٹ پايا ۔
رّکھِآ نااُں 'اجیت', تُوں اجیت بنايا ۔
وےلا آيا امل دا, مَےں سنمُکھ آيا ۔
برکت دے کے آپنی کلگیدھر رايا,
مَےنُوں رن وِچ بھےج تُوں, مَےں ترلا پايا ۔
مرنوں کدے نا ڈراںگا, جے تھاپڑا لايا' ۔۔۷۔۔
اّگے هو مُوںه چُںمدے, کںڈ تھاپی لااُںدے ۔
'شاوا ! پُّتر سِںگھ دے !!' مُّکھوں پھرمااُںدے ۔
گاترے دے وِچ آپ اُٹھ تلوار نے پااُںدے ۔
پا کے جّپھی اںتلی, ارداس سُدھااُںدے ۔
تے پھےر آپنے لال نُوں اُپدےش سُنااُںدے,
'سنمُکھ ویراں جُوجھِآں, ديوتے جس گااُںدے ۔
مردے جو نے دھرم لای, مر جیون پااُںدے ۔
پر جو دےںدے پِّٹھ نے, کُل نُوں شرمااُںدے ۔
تاں تے پُّتر نا مُڑیں, ِاک وی ساه آاُںدے ۔۔۸۔۔
پی کے تُوں دُدھ سِںگھنی دا هوش سںبھالی,
آدِ ستِگُرُو آپ مُڑ کیتی رکھوالی ۔
سپھل جُآنی کرن دی رُّت آای لالی ۔
ڈولھ آپنا خُون تُوں بھارت دے مالی ۔
کںگالی نُوں بخش دے ِاک وےر کھُشھالی ۔
شکتی تےری تےغ نُوں اُه بخشی آلی ۔
سفا زُلم دی کای وےر جِس اّگے گالی ۔
کر بیبا هِںدوان دی تُوں جِںد سُکھالی' ۔۔۹۔۔
آگِآ لَے گُر پِتا دی پِڑ سُورا وڑِآ ۔
کلگی جِگا سُها رِها, سِر موتیآں جڑِآ ۔
زالم دل نُوں وےکھ کے روه کهِری چڑھِآ ۔
اڑِآ جو وی سامھنے اُه پل وِچ جھڑِآ ۔
اّگ ورھاںدے نَےن پِا, تےغا هّتھ پھڑِآ ۔
سّتھر پھِرے وِچھاںودا, لوهے وِچ مڑھِآ ۔
چھالاں مارے چِّترا, کُای سوھےں نا کھڑِآ ۔
شاهباز دے نال هَے, کد کااُں لڑِآ ۔
لشکر وےکھو کاِاراں دا کیکر چڑھِآ ۔۔۱۰۔۔
بِجلی واکر تےغ زن ودھ تےغا واهے ۔
واڈھی وِّچ کِسان جِاُں وّڈھ لاںگے لاهے ۔
اَووےں سِںگھ اجیت پِآ اّج پرلَے لِآاے ۔
سِٹِآں واںگُوں دھڑاں توں سِر لاه بُڑھکااے ۔
مّچ پُکاراں جاںدیآں, مُوںه جِدھر بھُآاے ۔
پانی پھےر نا مںگ سکے, هّتھ جِهنُوں لااے ۔
پِڑ نُوں پِآ سُهاگ کے, مَےدان بنااے ۔
وےکھ مرد دا هَوسلا, دُشمن شرمااے,
جنِآ جِس نے بلی ِاه دھنّ ! دھنّ ! اُه ماں اے ۔۔۱۱۔۔
ریجھاں لاه لاه سُورما, اڑ اڑ کے لڑدا ۔
جِاُں جِاُں لگدے گھااُ نے, تِاُں تِاُں روه چڑھدا ۔
نھاتا اپنے لهُو نال, رُوپ بنِآ هڑھ دا ۔
روهڑ لِجا رِها پاپ نُوں, بّلے اَوِا مردا !
بھُواے هواے شےر دی مُّچھ کَون اے پھڑدا ?
کِهڑا مّچدے بھاںبڑاں دی کنّیں کھڑدا ?
آاُںدا وِچ لپےٹ دے جو وی سو سڑدا ۔
ِاّکو رےلا لوهڑ دا جد چُّکے پڑدا,
وّڈیآں گَےںبری گےلیآں نُوں روهڑ هَے کھڑدا ۔۔۱۲۔۔
بھبکِآ اّج اجیت سِںگھ, دھرتی پای هِّلے ۔
سُّٹے فنیار شُوکدے, اَوهدی دھنخ دے چِّلے ۔
گُوںج اُّٹھے چمکَور دے لهُو رںگے ٹِّلے ۔
هو گاے مُغلاں سںدڑے چھنکںنگن ڈھِّلے ۔
جیکر کالے بّدلیں بِجلی پای وِّلے ۔
اَےاُں هی ستِگُر-لاڈلا, کّڈھ کّڈھ کے گِّلے,
کاںگاں دےںدے لشکراں وِچکارے ٹھِّلے ۔
سّچ مُّچ اُس ورےام نُوں ديوتے نا مِّلے ۔
جِس نے پُّٹے جڑھاں توں پاپاں دے کِّلے ۔۔۱۳۔۔
مُغل دلاں دے افسراں ِاه وےکھ لڑاای ۔
هَےرانی وِچ ڈُّب کے مُوںه اُںگلی پاای ۔
گڑھی وِچالے ستِگُرُو نَےن اےدھر لاای,
وےکھن آپنے خُون دی پاون گرماای ۔
پاس کھلوتے سُورمے کر کر وڈِآای ۔
آکھن-'سّچے پاتشاه ! دھنّ ! دھنّ ! کماای ۔
تےرے بیر-سپُتر نے جو تےغ اّج واهی,
اَوهنے تےری کیرتی دِّتی کر سُآای ۔
جیتو جی دی کُّکھ هَے جودھے سفلاای ۔۔۱۴۔۔
تِنّ پِآرے نال جو پاے تےغاں واںهدے,
سنمُکھ هونوں اُنھاں دے وَےری گھبراںدے ۔
بازاں واںگ اُه اُّڈ اُّڈ تّراراں لاںدے ۔
بِددے زرا نا کال نُوں, رن لُّڈی پاںدے ۔
ٹُّٹیآں تےغاں لڑدِآں, برچھے لِشکاںدے ۔
بُرجاں جهے جُآن پھڑ پل اںدر ڈھاںدے ۔
گُر-سُت دی نے ڈھال بن مُوںهوں مُوںه کھاںدے,
هولی کھےڈن لهُو دی, مِّجھ دے وِچ نھاںدے ۔
ِاه اُه بیر جُ دھرم دی نے دھُجا پھهِراںدے ۔۔۱۵۔۔
پهِر سوا توں ودھ هی ساںگاں کھڑکا کے,
هَولی هَولی سُورمے تُرے توڑ نِبھا کے ۔
پَےر پِچھاںه نا رّکھِآ, کر سنمُکھ ساکے ۔
ورِآ لاڑی مَوت نُوں سبھ ریجھاں لاه کے ۔
ِاک ِاک لڑدا سياں نُوں رن وِچ لِٹا کے,
ڈھےر اُسار هَے ساُں گِآ, نو-جیون پا کے ۔
اپنے واه واه کر رهے, دھنّ ! دھنّ ! سُنا کے ۔
منّن دُشمن بیرتا, مُڑ مُڑ وڈِآ کے ۔
بخشِش پای آکاش توں ِاهناں ول جھاکے ۔۔۱۶۔۔
ساتھی جدوں شهید هو سّچ-کھںڈ سِدھااے ۔
هاِا ! گھےرے وِچ تد ستِگُر-سُت آاے ۔
کومل سُهل سریر جو پھُّل نُوں شرمااے ۔
نےزیں گِآ اڑُںبِآ, کوای ترس نا کھااے ۔
پَے رهے تیر چُپھےريوں, پر نا گھبرااے ۔
کرڑے جاںدی وار دے پِآ هّتھ وِکھااے ۔
جِدھر نزر بھُآںودا پرلَے مچ جااے ۔
نیںد سدیوی لَےن لای, پِآ سےج سجااے ۔
سِر سَےںکڑے هےٹھ سُّٹ ساُں فِکر مِٹااے ۔۔۱۷۔۔
سُّتا وےکھ اجیت سِںگھ, کلگیدھر سُآمی,
چھّڈ جَےکارا آکھدے, 'دھنّ ! اںتر جامی !
دھوتی مےرے خُون نے وگ اُه بدنامی,
جِس توں بھارت ورش نُوں هَے مِلی غُلامی ۔
اّج پتا هَے لّگ گِآ کھاسیں تے امیں,
مےرے سِںگھ-آدرش وِچ هَے رتا نا خامی ۔
مَےں نهیں لوڑی انکھ دی هووے نیلامی,
تن, من, دھن سروسو دی کیتی کُربانی ۔
لاج مےری هَے رّکھ لای سُت دی ورےامی' ۔۔۱۸۔۔
کلگیدھر دا لاڈلا ِاک هور سجیلا,
پِآرا نام جُجھار سِںگھ, جودھا انکھیلا ۔
مّس ن بھِّجی هَے اجے, اںگ اںگ مٹکیلا ۔
نُوری مُکھڑا وےکھ کے پاے سُورج پیلا ۔
کلگی سیس سُها رهی, گبھرُو گبھریلا ۔
هو گِآ ویر شهید وےکھ اُٹھِآ رںگیلا ۔
آگِآ مںگے پِتا توں جںگ لای پھُرتیلا,
'مَےنُوں سمر اُڑیکدا'; آکھے سُگھڑیلا ۔
کر رِها سّچا پاتشاه ِاه اچرج لیلھا ۔۔۱۹۔۔
اپنے انکھی لال نُوں, ستِگُر گل لااُںدے ۔
جّپھی دے وِچ گھُّٹ کے, نَےن نَےنیں پااُںدے ۔
چھوٹے اںگاں وِچ نے شکتی رُمکااُںدے ۔
پھےر پھےر هّتھ کںڈ تے ویرتو جگااُںدے ۔
کِوےں ویر رن مںڈدے, پُت نُوں بتلااُںدے ۔
مُڑنا شےر ن جاندا, مُکھوں فرمااُںدے,
کهِںدے-'پُّت شاهباز دے, جد جھپٹ چلااُںدے;
رںگ نواں آکاش نُوں دے جگ وِسمااُںدے ۔۔۲۰۔۔
تُرِآ بّچا شےر دا لااُںدا للکاراں ۔
رن وِچ جِاُں هی اُترِآ گایآں پَے پُکاراں ۔
پںج کُ ساتھی نال جو اُه دھُوه تلواراں,
چھاںگن لّگے سِراں نُوں, وّگن لهُو دھاراں ۔
کُد کُد پَےن غنیم تے, پاںدے کھلھِآراں ۔
نسیآں اّگے چِترِآں هِرناں دیآں ڈاراں ۔
شاں شاں تیر شُںکاردے, انیآں دیآں آراں,
سینِآں وِچوں پار هو کّڈھن للِآراں ۔
دھنّ سِںگھاں دے هَوسلے, دھنّ ! دھنّ ! نے کاراں ۔۔۲۱۔۔
اُڈدا پھِرے جُجھار سِںگھ, هّتھ کھڑگ نچااے ۔
پانی پھےر ن مںگدا, جِس نُوں چھوه جااے ۔
گھوڑے سنے سوار نُوں اَےاُں جودھا ڈھااے,
جیکر رُکھ نُوں وّڈھ کے ترکھان وِچھااے ۔
نےزا جد هَے سُوتدا, دھرتی تھّرااے ۔
بِپھرے هواے شےر دے جو نےڑے آاے,
بن کے بُرکی کال دی لهُو نال نُهااے ۔
وار ِاّک دے نال اُه پںج پرو دِکھلااے ۔
وےکھ ویرتا ویر دی ورےّم وِسمااے ۔۔۲۲۔۔
شاوا غازی مرد دے, بُلبلیآں پاںدا,
لپک لپک کے جھپٹدا, شکتی دِکھلاںدا ۔
چںڈی دے پرچںڈ توں, رن بھاںبڑ لاںدا,
جوگنیآں نُوں خُون دے کھّپر پیواںدا ۔
سِر کچکول اُنھاںدڑے هّتھیں پکڑاںدا ۔
گِّدڑاں, لُومڑاں لای هَے پِآ جّگ رچاںدا ۔
ِاک دو کی اُه سياں دے نا کابُو آںدا ۔
واںهدا تےغ کِ سُورما ریجھاں پِآ لاںهدا ۔
تےج ِاهدے بلکار دا نا جھّلِآ جاںدا ۔۔۲۳۔۔
پُرزا پُرزا هوںودے آخر ِاه غازی,
نال پُگاںدے سِراں دے, جو لاای بازی ۔
ِاک ِاک لےٹِآ سَےآں تے, واه ! کرِشما سازی ۔
لای شهیدی دی سند گُر-گھر توں تازی ۔
اےس شهادت گاه نُوں, ڈھُوںڈھ ڈھُوںڈھ نمازی,
من کھُٹِآر دی بھُلنگے خُدگرزی-آزی ۔
ِاه اُه نے بھو سِںدھ دے بن گاے جهازی,
جِنھاں لںگھانے پُور کای هو رزا تے رازی ۔
بخشی اںتاں تیک گای ِانھاں اُمر-درازی ۔۔۲۴۔۔
سُّتا وےکھ جُجھار سِںگھ ستِگُر فرمايا,
'ساایں ! سےوک جوڑ هّتھ اّج شُکر منايا ۔
مِلی امانت تُدھ نُوں سَوںپی جّگ-رايا ۔
خِآنت کیتی نا رتا, نا رلا رلايا ۔
شُکر ! تےرا تَےں لای هی لّگے, دھنّ ! دايا !
مےری کیتی گھال نُوں مِّٹھا پھل آيا ۔
کِاُں کر رکھدا پاس مَےں جو سی تُدھ مايا,
واپس تَےنُوں کردِآں, من نا بھرمايا ۔
رّکھیں آپنی مِهر دا ِاهناں تے سايا ۔۔۲۵۔۔
