ےُوکے وِّچ اگلیآں آم چوناں تّک ووٹ پااُن دی اُمر 18 سال توں گھٹا کے 16 سال کیتی جاوےگی

ِاه واادا ِاّک نوےں چون بِّل راهیں پےس کیتے جا رهے اُپاواں دے ِاّک سمُوه دا هِّسا هَے۔ هور تبدیلیآں وِّچ ووٹر آایڈی دے تَور تے ےُوکے دُآرا جاری کیتے بَےںک کارڈاں نُوں سامل کرنا, آٹومَےٹِک ووٹر رجِسٹرےسن وّل ودھنا اتے وِدےسی دکھلاںداجی توں بچاا لای راجنیتِک داناں 'تے نِےماں نُوں سکھت کرنا سامل هَے۔ سکاٹلَےںڈ اتے وےلج وِّچ ستھانک کَوںسل چوناں اتے سَےنےڈ اتے سکاٹِس سںسد دیآں چوناں لای گھّٹو گھّٹ ووٹ پااُن دی اُمر پهِلاں هی 16 سال هَے۔ هالاںک ےُوکے سںسد, ِاںگلَےںڈ وِّچ ستھانک چوناں اتے اُّتری آِارلَےںڈ وِّچ ساریآں چوناں سمےت هور چوناں لای, ِاه اُمر 18 سال هَے۔ ےُوکے بھر وِّچ ووٹ پااُن دی اُمر نُوں 16 سال تّک گھٹااُنا ووٹراں لای سبھ توں وّڈا بدلاا هووےگا کِاُںک 1969 وِّچ ِاسنُوں 21 توں گھٹا کے 18 کیتا گِآ سی۔ ووٹِںگ دی اُمر نُوں 16 سال تّک گھٹااُن دا واادا لےبر دے چون مَےنیپھَےسٹو وِّچ سامل کیتا گِآ سی پر ِاه پِچھلے گرمیآں دے کِںگج بھاسن وِّچ سامل نهیں سی, جو آاُن والے مهینِآں لای سرکار دیآں ترجیهاں نُوں نِردھارت کردا هَے۔ سرکار نے هُن پُسٹی کیتی هَے کِ اُه اگلیآں آم چوناں وِّچ 16 اتے 17 سال دے بّچِآں لای ووٹ پااُن دے ادھِکار وِّچ بدلاا لِآاُن دی ےوجنا بنا رهی هَے, جو کِ 2029 تّک هونیآں هن۔ اُپ پردھان مںتری اَےںجےلا رےنر نے بیبیسی نُوں دّسِآ: "مَےں 16 سال دی اُمر وِّچ ماں بنی سی, تُسیں کںم 'تے جا سکدے هو, تُسیں آپنے ٹَےکس ادا کر سکدے هو اتے مَےنُوں لّگدا هَے کِ لوکاں نُوں 16 سال دی اُمر وِّچ ووٹ پااُنی چاهیدی هَے۔" هالاںک, کںجروےٹِو سَےڈو مںتری پال هومج نے کِها کِ سرکار دی ستھِتی نِراساجنک تَور 'تے اُلجھن والی سی۔ اُسنے کامنج وِّچ پُّچھِآ, "ِاه سرکار کِاُں سوچدی هَے کِ ِاّک 16 سال دا بّچا ووٹ پا سکدا هَے جِسنُوں لاٹری ٹِکٹ کھریدن, سراب پین, وِآه کرن, جاں جںگ وِّچ جان, جاں ِاّتھوں تّک کِ اُهناں چوناں وِّچ کھڑھے هون دی ِاجاجت نهیں هَے جِنھاں وِّچ اُه ووٹ پا رهے هن?"  کای آلوچکاں دا کهِنا هَے کِ ِاه لےبر نُوں لابھ پهُںچا سکدا هَے کِاُںک نَوجواناں دے کھّبے-پّکھی پارٹیآں نُوں ووٹ پااُن دی جِآدا سںبھاونا هُںدی هَے۔ هالاںک, پول سُجھاا دِںدے هن کِ لےبر دی نَوجوان ووٹ نُوں گرینج, لِبرل ڈَےموکرےٹس اتے رِپھارم ےُوکے دُآرا کھوهے جان دا کھترا هَے۔ ےُوکے وِّچ 16 اتے 17 سال دی اُمر دے لوک 16 سال اتے ِاس توں وّدھ اُمر دی آبادی دا سِرپھ 3% هن, ِاس لای کھوجکرتاواں دا کهِنا هَے کِ کُّل ووٹ هِّسےداری 'تے پربھاو نا-ماتر هون دی سںبھاونا هَے, کھاس کرکے کِاُںک چھوٹی اُمر سمُوهاں لای ووٹِںگ گھّٹ هُںدی هَے۔ سرکار نے سارے دااوِآں نُوں رّد کر دِّتا هَے کِ اُه بدلاا لِآ رهی هَے کِاُںک ِاس نال لےبر نُوں پھاِادا هووےگا۔ رےنر نے کِها, "ِاه کِسے کھاس پارٹی لای ووٹاں وِّچ هےراپھےری کرن دی کوسِس کرن بارے نهیں هَے۔ ِاه لوکتںتر اتے نَوجواناں نُوں آپنی گّل کهِن دا مَوکا دےن بارے هَے۔"  ووٹر آایڈی سرکار دُآرا نِردھارت هور ےوجناواں وِّچ گرےٹ برِٹےن وِّچ ووٹ پااُن لای سویکار کیتے گاے آایڈی دی سُوچی نُوں ےُوکے دُآرا جاری کیتے بَےںک کارڈاں تّک ودھااُنا سامل هَے۔ لےبر نے 2023 وِّچ کںجروےٹِواں دے ادھین ووٹر آایڈی دی سُرُوآت دا وِرودھ کیتا سی پر آپنے چون مَےنیپھَےسٹو وِّچ پارٹی نے نیتی نُوں پُوری ترھاں کھتم کرن دی بجااے "نِےماں وِّچ اسںگتیآں نُوں دُور کرن" دا واادا کیتا سی۔ چون کمِسن دے انُسار, پِچھلے سال دیآں آم چوناں وِّچ ووٹ نا پااُن والے لگبھگ 4% لوکاں نے کِها کِ ِاه ووٹر آایڈی نِےماں دے کارن سی۔ پر کںجروےٹِواں نے سُجھاا دِّتا کِ بَےںک کارڈاں نُوں ووٹر آایڈی وجوں آگِآ دےن نال بَےلٹ باکس دی سُرّکھِآ نُوں کمجور کیتا جا سکدا هَے۔ سرکار نے کِها کِ اُه آاُن والے سالاں وِّچ اسیں سُرّکھِآ اُپاواں دے نال ِاّک سوَےچالت ووٹر رجِسٹرےسن سکیم بنااُن لای وی کںم کراںگے,  تاں جو لوک آپنی رجِسٹرےسن ستھِتی توں جانُو هون اتے جےکر اُه چاهُن تاں چون کر سکن۔ ورتمان وِّچ ےُوکے وِّچ لوکاں نُوں ووٹ پااُن لای رجِسٹر کرن دی لوڑ هُںدی هَے, جو کِ اَونلااین جاں کاگجی پھارم دی ورتوں کرکے کیتا جا سکدا هَے۔ چون کمِسن دا اںداجا هَے کِ لگبھگ 80 لّکھ لوک گلت ڈھںگ نال رجِسٹرڈ هن جاں پُوری ترھاں چون رجِسٹر توں گاِاب هن, ِاس مُّدے نال نِّجی کِرااےداراں اتے نَوجواناں نُوں بهُت جِآدا پربھاوِت کیتا جا سکدا هَے۔ 2023 دی ِاّک رِپورٹ وِّچ ِاه سُجھاا دِّتا گِآ سی کِ ِاّک سوَےچالِت پرنالی وِّچ پاسپورٹ دپھتر ورگے سںگٹھن سامل هو سکدے هن جو چون رجِسٹرےسن ادھِکاریآں نُوں ووٹ پااُن دے ےوگ لوکاں دے نام اتے پتے پردان کردے هن تاں جو اُه رجِسٹر هو سکن۔ سرکار نے کِها کِ ِاسدیآں ےوجناواں دا ارتھ هووےگا کِ ےوگ ووٹراں نُوں سرکاری اےجںسیآں وِچکار ڈےٹا دی بِهتر ساںجھ دُآرا سِّدھے چون رجِسٹر وِّچ سامل کیتا جا سکدا هَے۔ ِاه کِوےں کںم کرےگا ِاسدی اجے پُسٹی نهیں کیتی گای هَے, سرکار نے کِها هَے کِ ِاه وّکھ-وّکھ تریکِآں دی جاںچ کرن دی ےوجنا بنا رهی هَے۔ نَےسنل ےُونیان آپھ سٹُوڈَےںٹس نے ووٹِںگ دی اُمر گھٹااُن نُوں نَوجواناں لای ِاّک وّڈی جِّت دّسِآ۔ ِاسنے سرکار نُوں ووٹر آایڈی کانُونّاں نُوں رّد کرکے, آٹومَےٹِک ووٹر رجِسٹرےسن لاگُو کرکے اتے سکُولاں اتے کالجاں وِّچ راجنیتِک ساکھرتا نُوں اُتساهِت کرکے 16 اتے 17 سال دے بّچِآں لای ووٹ پااُنا جِنّا سںبھو هو سکے آسان بنااُن دی مںگ کیتی۔