ਦੋਹੜੇ

ਹਾਸ਼ਿਮ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਜਨਮ 1735 ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਅਜਨਾਲਾ ਤਹਿਸੀਲ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪਿੰਡ ਜਗਦੇਵ ਕਲਾਂ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਇਸੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਬਤੀਤ ਕੀਤੀ। ਹਾਸ਼ਿਮ ਸ਼ਾਹ ਇੱਕ ਸੂਫੀ ਕਵੀ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹਕੀਮ ਸੀ। ਉਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਨੋਰੋਵਾਲ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਸ਼ਮ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਚਨਾ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਸੂਫ਼ੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਧਾ ਦੋਹਰੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੀ। ਉਸਦੇ ਦੋਹਰੇ ਸੂਫੀਵਾਦ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​​​ਬੰਧਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਾਕੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਧਾਰਮਿਕ ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਸੂਫ਼ੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣ ਦੇ ਲੇਖੇ ਲਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ, ਫਾਰਸੀ, ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਵਿਚ ਕਾਵਿ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ । ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਵਿ ਰਚਨਾ ਵਿਚ ਕਿੱਸੇ (ਸੱਸੀ-ਪੁੰਨੂੰ, ਸੋਹਣੀ-ਮਹੀਂਵਾਲ, ਹੀਰ-ਰਾਂਝਾ ਅਤੇ ਸ਼ੀਰੀਂ ਫ਼ਰਹਾਦ), ਦੋਹੜੇ, ਸੀਹਰਫ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਬਾਰਾਂਮਾਹ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।...