ਨੈਤਿਕ ਸਿੱਖਿਆ
ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਨਵਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਚ, ਅਹਿੰਸਾ, ਦਾਨ, ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਚਰਿੱਤਰ ਦੇ ਗੁਣ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਾਮ ਨਾਲ ਪੁਕਾਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਰੇ ਸਦਾਚਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਦਾਚਾਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਸਦਾਚਾਰ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ।
ਸਦਾਚਾਰ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ- ਸਤਿ ਅਚਾਰ+ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਆਚਰਣ, ਅਰਥਾਤ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਦੀ ਵਿਧੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੱਚ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ। ਸਦਾਚਾਰ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਚੀਜ਼ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਗਿਆਨ, ਕਲਾ, ਕਵਿਤਾ, ਧਨ ਨਾਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਸਦੀਵੀ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਤੰਦਰੁਸਤ, ਮਨ ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਮਨ ਪ੍ਰਸੰਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਨੇਕੀ ਉਮੀਦ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਫੰਡ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਦਾਚਾਰੀ ਮਨੁੱਖ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਚੰਗੀ ਚੀਜ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਸਦਾਚਾਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਤਰੱਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਚਰਿੱਤਰ ਹੀ ਇੱਕ ਸਦਾਚਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਤਾਕਤ ਹੈ।
ਕੋਈ ਵੀ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਨੇਕੀ ਜਾਂ ਚਰਿੱਤਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਜੋ ਸਫਲਤਾ ਇੱਕ ਨੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਬਦਕਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਕਦੇ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਨੇਕੀ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨਫ਼ਰਤ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਵੀ ਛੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਦੁਸ਼ਟ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ, ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਸਕਦਾ। ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੁਖ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਅਪਮਾਨ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਂ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਸੁਖ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਰਲੋਕ ਵਿਚ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
‘ਅਚਾਰ’ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਭੁਲਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਸਦਾਚਾਰ ਆਚਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਬੋਲਣ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਸਦਾਚਾਰ ਸਦਾ ਚੁੱਪ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ਸਮੁੱਚੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਜੀਵਨ ਦੀ ਨੀਂਹ ਨੂੰ ਨਿਮਰਤਾ, ਦਾਨ, ਚੰਗੇ ਚਰਿੱਤਰ, ਸਚਿਆਈ ਆਦਿ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸਦਾਚਾਰ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮਾੜੇ ਮਾਹੌਲ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਮਾੜੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ, ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਅਸੀਂ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਸਦਾਚਾਰ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਆਪਣੀ, ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਸਦਾਚਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਚੰਗਾ ਚਰਿੱਤਰ ਹੀ ਸਦਾਚਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਹਰ ਪਲ ਰਾਖੀ ਕਰਨਾ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਨੇਕੀ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।