ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਮਾਸੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਤੂੰ ਅਚਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ। ਆਪਾਂ ਅਚਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਵੇਚਿਆ ਕਰਾਂਗੇ। ਫੇਰ ਜਿਹੜੇ ਨਿੰਬੂ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਸਨ। ਉਹਨਾ ਦਾ ਅਚਾਰ ਮਾਸੀ ਨੇ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਆਚਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲੱਗੇ ਜਿਸ ਦਾ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਦਿਨ ਯਾਦ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਅੰਬ ਦਾ ਆਚਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅੰਬਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਣ ਵਾਸਤੇ ਬਜ਼ਾਰ 'ਚੋਂ ਲੋਹੇ ਦਾ ਟੋਕਾ ਖਰੀਦਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਿਨ ਮੈਨੂੰ ਧੁਰ ਅੰਦਰੋਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਟੋਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਚਾਬੀ ਹੈ। ਫੇਰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਏਨਾ ਕੁ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਕਿ ਬਹੁਤ ਪੈਸੇ ਆ ਗਏ। ਫਿਰ ਆਚਾਰ ਦੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਫੈਕਟਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਅਚਾਰ ਦਾ ਸਮਾਨ ਮਿਕਸ ਕਰਨ ਲਈ ਚਾਰ ਮਿਕਸਰ ਖ਼ਰੀਦੇ। ਕੁਝ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੋਈ ਕਿ ਨਾਲ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਆਦਮੀ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਦੇ ਘਰ ਮਹਿਮਾਨ ਸੀ ਤਾਂ ਓਥੇ ਮੈਂ ਨਿੰਬੂਆਂ ਦਾ ਆਚਾਰ ਖਾਣੇ ਨਾਲ ਖਾਧਾ। ਪਤਾ ਕਰਨ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਆਚਾਰ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਹ ਆਦਮੀ ਬਹੁਤ ਖੁੱਲ੍ਹ ਦਿਲਾ ਤੇ ਸਮਝਦਾਰ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਮੈਂ ਅਚਾਰ ਦਾ ਆਪਣਾ ਬਰਾਂਡ ਰਜਿਸਟਰਡ ਕਰਾਵਾਂ ਤੇ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਸਵਾਦ ਰੱਖਾਂ। ਕਿਉਂ ਕਿ ਇਹ ਆਚਾਰ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸਵਾਦ ਹੈ।
ਉਸ ਆਦਮੀ ਦੇ ਆਚਾਰ ਮੰਗਣ ਤੇ ਮੈਂ ਘਰ ਦੇ ਸਟੋਰ 'ਚ ਗਿਆ। ਇਹ ਘਰ ਦੀ ਉਹ ਥਾਂ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਮੈਂ ਸਾਲ 'ਚ ਮਸਾਂ ਇੱਕ ਦੋ ਵਾਰ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਹਲਕਾ ਜਿਹਾ ਯਾਦ ਰਹਿੰਦਾ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਵਰਤਮਾਨ ਪਏ ਹਨ। ਜਿਨਾਂ ਚ ਮਾਂ ਦਾ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਅਚਾਰ ਪਿਆ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਮਨ ‘ਚ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਏਦਾਂ ਹੀ ਆਉਂਦਾ ਕਿ ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਰਤਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਛੇੜਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੱਗਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਸੁਰਤ ਦਾ ਕੋਈ ਹਿੱਸਾ ਇਨਾਂ ਬਰਤਮਾਨਾਂ ਦੇ ਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਵੀ ਝਿਜਕ ਹੁੰਦੀ। ਮੈਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਰਤਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਤਕਲੀਫ ਹੋਵੇਗੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ। ਮੈਂ ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਭੁੱਲ ਭੁਲੇਖੇ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਅਣਦੇਖਿਆ ਕਰਦਾ ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਾਸੀ ਨੂੰ ਆਖਦਾ : ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਰਤਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨਾ ਛੇੜਨਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵੀ ਪੈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਾਫ ਨਾ ਕਰਨਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਣਾ ਨਹੀਂ। ਉਹ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਚੁੱਪ ਚਾਪ ਮੰਨ ਲੈਂਦੀ ਸੀ।