ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਹਾਵਰੇ

ਸੁਰੇਸ਼ ਨੇ ਕੇਦਾਰ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਹਿੰਦਰ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮੇਰੇ ਘਰ ਨਿਯਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਤਾਂ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰਸੋਂ, ਏਸ ਲਈ ਰਾਤੀਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦਾਸ ਦਾ ਘਰ ਆਪ ਚਰਨ ਧੂੜ ਨਾਲ ਪਵਿਤ੍ਰ ਕਰੋ : ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਤੁਸਾਂ ਮੈਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਆਖੋ, ਏਨੀ ਖ਼ੈਰ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਝੋਲੀ ਪਾਉਗੇ ਨਾ ਤੁਸੀਂ ?

ਪੋਟਿਆਂ ਨਾਲ ਅੰਗੂਰ ਨੂੰ ਪਾਲਣਾ, ਜਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਲਾ ਖਾਲ ਸੰਭਾਲਣਾ, ਆਪਣੀ ਜਿੰਦ ਨੂੰ ਖੋਹ ਵਿੱਚ ਰੋਲਣਾ, ਗੰਦ ਨੂੰ ਮਿਧਣਾ, ਚੈਨ ਸੁੱਖ ਘੋਲਣਾ।

ਤੁਹਾਡਾ ਆਪਣਾ ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਖੇਹ ਛਾਣਦਾ ਫਿਰੇਂ।

ਪਿੰਡੋ-ਸ਼ਾਹ ਜੀ, ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਕਿੱਥੇ ਏ। ਉਹ ਜਿਹੜਾ ਤੁਹਾਡੇ ਪਾਸ ਨੌਕਰ ਸੀ ।
ਸ਼ਾਹ- ਹੈਗਾ ਏ ਉਹ ਢੱਠੇ ਖੂਹ ਵਿੱਚ । ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਏ ਕਿੱਥੇ ਕਿੱਥੇ ਪਿਆ ਖੇਹ ਖਾਂਦਾ ਏ ? ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਬਸੰਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਚਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਕੋਰਿਆ ! ਦੱਸ ਤਾਂ ਸਹੀ, ਤੋੜ ਵਿਛੋੜੇ ਕਦ ਤਕ ? ਪੀੜਨਾ ਖੂਨ ਅੱਜ ਦੇ ਦੇ ਮਰੋੜੇ ਕਦ ਤਕ ? ਧੁਰ ਦਿਆਂ ਵਿਛੜਿਆਂ ਵੱਲ, ਪਾਣੇ ਨੇ ਮੋੜੇ ਕਦ ਤਕ ? ਕਿੰਨਾ ਤੜਫਾਣਾ ਅਜੇ, ਕਸਣੇ ਨੇ ਤੋੜੇ ਕਦ ਤਕ ?

ਸ਼ਾਹ ਤੇ ਨਿਰੀ ਮਿੱਠੀ ਛੁਰੀ ਹੈ । ਗੱਲਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਪਿਆਰ ਦੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸੂਦ ਲਾ ਲਾ ਕੇ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਤੱਕਦਾ । ਸਾਡਾ ਖੂਨ ਤੇ ਇਸ ਨੇ ਨਚੋੜ ਲਿਆ । 
 

ਮੈਂ ਸਮਝ ਲਵਾਂਗਾ ਉਸ ਬਦਮਾਸ਼ ਨੂੰ। ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਏਹ ਮੇਰੇ ਖੂਨ ਦਾ ਪਿਆਸਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਘੁਮੰਡ ਨੂੰ ਐਤਕੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੂਰ ਕਰਾਂਗਾ।

ਛੱਡ ਦਿਉ ਮੈਨੂੰ, ਮੈਂ ਅੱਜ ਇਸਦਾ ਖੂਨ ਕਰ ਦੇਣਾ ਏਂ । ਇਹਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕੱਖੋਂ ਹੌਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਏ, ਇਹ ਕਾਰਾ ਕਰਕੇ। ਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਡਾਂਗ ਉਲਾਰੀ।

ਪਰਸੋਂ ਵਾਲੇ ਨੋਟ ਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਹੱਥੀਂ ਖੂਨ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ, ਤੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ਉਸ ਸੋਚ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪੰਡਤ ਦਾ ਮਿੰਨਤ ਤਰਲਾ ਕਰਕੇ ਏਹ ਰਕਮ ਤਨਖ਼ਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਕਟਵਾ ਦੇਵੇਗਾ।

ਪਰ ਅੱਜ ਅਜੇਹੀ ਦੁਖਦਾਈ ਘਟਨਾ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੁਨਾਉਣ ਲੱਗਾ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਹਰ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਬੱਚੇ ਦਾ ਖੂਨ ਉੱਬਲ ਉੱਠੇਗਾ।

ਜ਼ਰਾ ਉੱਚੀ ਬੋਲ, ਤੂੰ ਤੇ ਇਉਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਖੂਹ ਵਿੱਚੋਂ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ; ਕੁਝ ਸਮਝ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ।

ਲੱਖ ਲਾਹਨਤ ਹੈ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਇਤਬਾਰ ਨੂੰ ; ਅਸਾਂ ਤੇ ਆਪਣੀ ਧੀ ਖੂਹ ਵਿਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਿੱਤਰਤਾ ਤੇ ਇਤਬਾਰ ਕਰਕੇ ਆਪ ਲੜਕਾ ਵੇਖਣ ਦੀ ਖੇਚਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਤੇ ਇਹ ਰੰਗ ਚੜਿਆ ਹੈ।