ਪਾਸਪੋਰਟ: ਇਤਿਹਾਸ, ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੱਕ

ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਲਈ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਕੋਈ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਉੱਚ ਪਦਵੀਆਂ ਵਾਲੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ।

ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ: ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਤੱਕ
ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਫਾਰਮੈਟ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਕਾਰਜ ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਰਹੱਦਾਂ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣਾ। ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਿਛਲੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ।

ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੂਲ
1. ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਹਵਾਲੇ
ਪਾਸਪੋਰਟ ਵਰਗੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਦਰਜ ਜ਼ਿਕਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਾਈਬਲ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਹਮਯਾਹ ਦੀ ਕਿਤਾਬ (ਲਗਭਗ 450 ਈਸਾ ਪੂਰਵ) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫ਼ਾਰਸੀ ਰਾਜਾ ਅਰਤਹਸ਼ਸ਼ਤਾ ਪਹਿਲੇ ਦੇ ਸੇਵਕ ਨਹਮਯਾਹ ਨੂੰ ਰਾਜਾ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਲੰਘਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਵਾਂਗ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਯਾਤਰਾ ਪਰਮਿਟ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ।

2. ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ (27 ਈਸਾ ਪੂਰਵ - 476 ਈ.)
ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸਿਖਰ ਦੌਰਾਨ, ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕੋਰੀਅਰਾਂ ਕੋਲ ਡਿਪਲੋਮੇ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪੱਤਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਯਾਤਰਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਸਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਪਾਰ, ਫੌਜੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਨ।

3. ਮੱਧ ਯੁੱਗ (5ਵੀਂ - 15ਵੀਂ ਸਦੀ)
ਮੱਧਕਾਲ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਪਰਮਿਟਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਮੰਗੋਲ ਸਾਮਰਾਜ (13ਵੀਂ-14ਵੀਂ ਸਦੀ) ਨੇ ਧਾਤ ਦੇ ਬਣੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼  ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਯਾਤਰੀ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲੰਘ ਸਕਦੇ ਸਨ।
ਮੱਧਕਾਲੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ, ਸਥਾਨਕ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਯਾਤਰਾ ਪਰਮਿਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਸਨ।

ਆਧੁਨਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ
1. ਪਹਿਲਾ ਮਿਆਰੀ ਪਾਸਪੋਰਟ (15ਵੀਂ-19ਵੀਂ ਸਦੀ)
ਪਾਸਪੋਰਟਾਂ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ, 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਲੱਗੀ। ਕਿੰਗ ਹੈਨਰੀ ਪੰਜਵੇਂ ਨੇ 1414 ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਆਚਰਣ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯਾਤਰਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਪਣਾਏ ਸਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸਨ। 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ ਆਮ ਹੋ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਉਹ ਅਜੇ ਵੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ ਸਨ।

2. ਪਾਸਪੋਰਟ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ (20ਵੀਂ ਸਦੀ)
20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਆਏ।  ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਦੇ  ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਟਕਰਾਅ ਅਤੇ ਵਧੀ ਹੋਈ ਸਰਹੱਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੀ । ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਯਾਤਰੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਜਾਂਚ ਦੇ ਸਰਹੱਦਾਂ ਪਾਰ ਸੁਤੰਤਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਜਾਸੂਸਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਪਾਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਵੀਜ਼ਾ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ। ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਲੋੜ ਬਣ ਗਈ।

ਪਾਸਪੋਰਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 1920 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਦ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੰਘ (League of Nations) ਨੇ ਇਸਦੀ ਲੋੜ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ। 1924 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਆਮ ਹੋ ਗਈ।

ਆਧੁਨਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (1950 - ਵਰਤਮਾਨ)
1. ਮਸ਼ੀਨ-ਪੜ੍ਹਨਯੋਗ ਪਾਸਪੋਰਟ (1980 - 1990)
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਸੰਗਠਨ (ICAO) ਨੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਮਸ਼ੀਨ-ਪੜ੍ਹਨਯੋਗ ਪਾਸਪੋਰਟ (MRPs) ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। ਇਹਨਾਂ ਪਾਸਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਓ.ਸੀ.ਆਰ(OCR) ਟੈਕਸਟ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਧੇਰੇ ਕੁਸ਼ਲ ਹੋ ਗਈ।

2. ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਅਤੇ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ (2000 - ਵਰਤਮਾਨ)
2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਧਾਰਕ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਅਤੇ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਜਾਂ ਆਇਰਿਸ ਸਕੈਨ) ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਏਮਬੈਡਡ ਮਾਈਕ੍ਰੋਚਿੱਪ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਾਲਸਾਜ਼ੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਪਦੰਡ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
1.    ਨੀਲਾ ਪਾਸਪੋਰਟ: ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ।
2.    ਚਿੱਟਾ ਪਾਸਪੋਰਟ: ਸੀਨੀਅਰ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ।
3.    ਮੈਰੂਨ (ਲਾਲ) ਪਾਸਪੋਰਟ: ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ, ਜੋ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਤਿੰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਪਾਸਪੋਰਟ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ
ਤੁਸੀਂ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਬਿਨਾਂ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੇ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ ਹਨ:
1.    ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਰਾਜਾ ਚਾਰਲਸ III
2.    ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਸਮਰਾਟ ਨਾਰੂਹਿਤੋ
3.    ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਮਸਾਕੋ

ਰਾਜਾ ਅਤੇ ਸਮਰਾਟ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਛੋਟ ਕਿਉਂ?
ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 8 ਸਤੰਬਰ 2022 ਨੂੰ ਚਾਰਲਸ III ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦਾ ਰਾਜਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਜਾ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਹੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੀ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ। ਪਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਸਮਰਾਟ ਨਾਰੂਹਿਤੋ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਮਸਾਕੋ: 1971 ਤੋਂ, ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਹ ਨਿਯਮ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਸਮਰਾਟ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ । ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਾਪਾਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ ਹੋਸਟ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਪੱਤਰ ਭੇਜਦਾ ਹੈ।

ਹੋਰ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ ਨਿਯਮ
ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਂ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।