ਬਸੰਤ ਆਈ ਤਾਂ ਹਵਾ ਹੋਈ ਮਹਿਕ ਭਿੰਨੀ,
ਕੋਇਲ ਕੂਕ ਕੇ ਅੰਬਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਹਿਦ ਘੋਲੇ ।
ਬੈਠੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇ ਗੀਤ ਉਹ ਗਾਂਵਦੀ ਏ,
ਭਾਵੇਂ ਸਮਝੇ ਨਾ ਕੋਈ ਕੀ ਬੋਲ ਬੋਲੇ ।
ਬੂਰ ਨਿਕਲਕੇ ਟਾਹਣੀਓਂ ਬਾਹਰ ਆਇਆ,
ਆਈਆਂ ਮੱਖੀਆਂ ਸ਼ਹਿਦ ਲੈ ਜਾਵਣੇ ਨੂੰ ।
ਤਿਤਲੀ ਉੱਡਦੀ ਘੁੰਮ ਘੁੰਮ ਪਾਏ ਪੈਲਾਂ,
ਆਈ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਵਧਾਵਣੇ ਨੂੰ ।
ਉਪਰ ਵੱਲ ਅਸਮਾਨ ਜਾਂ ਨਜ਼ਰ ਕਰੀਏ,
ਆਈ ਪਤੰਗਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਬਹਾਰ ਦਿੱਸੇ ।
ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ ਪਤੰਗ ਇਉਂ ਮਨ-ਮੋਂਹਦੇ,
ਉਡਦੇ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਜਿੱਦਾਂ ਡਾਰ ਦਿੱਸੇ ।
ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਗੁਬਾਰੇ ਉਡਾ ਰਹੇ ਨੇ,
ਉਨ੍ਹਾਂ ਘਰ ਹੀ ਮੇਲੇ ਲਗਾਏ ਹੋਏ ਨੇ
ਹੱਥੋਂ ਛੁਟ ਗੁਬਾਰੇ ਜਾ ਛੱਤ ਲੱਗਦੇ,
ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਆਪ ਸਜਾਏ ਹੋਏ ਨੇ।
ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਜੈ ਜੈ ਕਾਰ, ਸ਼ਕਤੀ ਤੇਰੀ ਅਪਰ ਅਪਾਰ ।
ਊਚ ਨੀਚ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ, ਜ਼ਾਤ ਪਾਤ ਦਾ ਭੰਡਨ ਕੀਤਾ ।
ਕੂੜ ਅਡੰਬਰ ਦੂਰ ਹਟਾਏ, ਥਾਂ ਥਾਂ ਰੱਬੀ ਨੂਰ ਵਸਾਏ ।
ਤੈਨੇ ਦਿੱਤਾ ਸਾਨੂੰ ਪਿਆਰ, ਜੱਗ ਦਾ ਕੀਤਾ ਬੇੜਾ ਪਾਰ ।
ਕਿਰਤ ਕਰੋ ਤੇ ਵੰਡ ਕੇ ਖਾਓ, ਫਲ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਮਿੱਠਾ ਪਾਓ ।
ਸਾਂਝੀਵਾਲ ਦੀ ਲਾਈ ਵੇਲ, ਖੇਡੀ ਤੇਰਾਂ ਤੇਰਾਂ ਦੀ ਖੇਲ ।
ਦੀਨ ਦੁਖੀ ਦੀ ਸੁਣੀ ਪੁਕਾਰ, ਦਾਤਾ ਮੇਰੇ ਸਿਰਜਨਹਾਰ ।
ਤੇਰੇ ਅੱਗੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੇ, ਗੀਤਾ ਵੇਦ ਕੁਰਾਨਾਂ ਵਾਲੇ ।
ਗੋਰਖ ਕੌਡੇ ਸੱਜਣ ਵਰਗੇ, ਮਲਕ ਭਾਗੋ ਕੰਧਾਰੀ ਵਰਗੇ ।
ਵੇਖਕੇ ਤੇਰਾ ਚਮਤਕਾਰ, ਸਭਨੇ ਕੀਤੀ ਜੈ ਜੈ ਕਾਰ ।
ਕਵਿਤਾ ਤੇਰੀ ਬੜੀ ਮਹਾਨ, ਕਾਇਲ ਹੋਇਆ ਕੁਲ ਜਹਾਨ ।
ਗੱਲ ਮੁਕਾਵਾਂ ਕਹਿ ਕੇ ਸਾਰੀ, ਤੂੰ ਭਗਵਾਨਾਂ ਦਾ ਭਗਵਾਨ ।
ਕੀਤਾ ਭਾਰਤ ਤੇ ਉਪਕਾਰ, ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਜੈ ਜੈ ਕਾਰ ।
ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਜੈ ਜੈ ਕਾਰ !
ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਜੈ ਜੈ ਕਾਰ !!
ਭਾਰਤ ਮੇਰਾ ਪਿਆਰਾ ਦੇਸ਼,
ਧੁੰਮਾਂ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਬਦੇਸ਼,
ਭੂਮੀ ਇਸ ਦੀ ਬੜੀ ਨਿਆਰੀ,
ਮੈਨੂੰ ਲਗਦੀ ਕਿੰਨੀ ਪਿਆਰੀ।
ਭਾਂਤ ਭਾਂਤ ਦੀ ਬੋਲੀ ਵਾਲੇ,
ਚਿੱਟੇ ਗੋਰੇ ਨਾਟੇ ਕਾਲੇ,
ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਗੁਲਦਸਤਾ ਏ,
ਸੁਰਗਾਂ ਵਰਗਾ ਲਗਦਾ ਏ।
ਸਭ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਇੱਥੇ ਮੇਲ,
ਘਿਉ-ਸ਼ੱਕਰ ਦਾ ਜਿਉਂ ਮੇਲ,
ਮਿਲਕੇ ਕਰੀਏ ਨਵੀਂ ਉਸਾਰੀ,
ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੇਖੇ ਦੁਨੀਆਂ ਸਾਰੀ।
ਅਨਪੜ੍ਹ ਇੱਥੇ ਰਹੇ ਨਾ ਕੋਈ,
ਪੱਕੀ ਮੱਤ ਹੁਣ ਏਹੀ ਹੋਈ।
ਸਾਵਾ ਹਰਾ ਰੰਗ ਹੈ ਇਸਦਾ,
ਬਾਹਰੋਂ ਕਿੰਨਾ ਸੁੰਦਰ ਦਿਸਦਾ,
ਬੈਠੇ ਜਦ ਆ ਅੰਬਾਂ ਉੱਤੇ,
ਕੱਚੀਆਂ ਹੀ ਅੰਬੀਆਂ ਟੁੱਕੇ,
ਢਿੱਡ ਵਿਚ ਉਨੇ ਫਲ ਨਹੀਂ ਪਾਂਦਾ,
ਜਿੰਨੇ ਟੁਕ ਟੁਕ ਸੁਟਦਾ ਜਾਂਦਾ,
ਇਹੋ ਇਸਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਮਾੜੀ,
ਜਾਂਦਾ ਸਾਰੀ ਫਸਲ ਉਜਾੜੀ,
ਕਈ ਲੋਕੀ ਘਰ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਲਣ,
ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਇਹਨੂੰ ਸਿਖਾਲਣ,
ਮਿਠੂ ਬਣ ਮਨ ਸਭਦਾ ਮੋਹੇ,
ਚੂਰੀ ਖਾਵੇ ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਵੇ,
ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਰਿਚ-ਮਿਚ ਜਾਵੇ,
ਗੱਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਾਈਂ ਸੁਣਾਵੇ।
ਤਿਤਲੀ ਪਿਆਰੀ ਪਿਆਰੀ,
ਉਡਦੀ ਕਿਆਰੀ ਕਿਆਰੀ,
ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖੇ,
ਕਿਵੇਂ ਨਿਕਲਣ ਹਾਸੇ,
ਰੂਪ ਰੰਗ ਤੋਂ ਨਿਆਰੀ,
ਜਿਵੇਂ ਰੰਗ ਪਿਟਾਰੀ ।
ਉਹ ਰਸ ਘੋਲ ਘੁਮਾਵੇ,
ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਾਵੇ,
ਘੂੰ ਘੂੰ ਕਰਕੇ ਹੱਸੇ,
ਦਿਲ ਰਾਹੀਆਂ ਦੇ ਖੱਸੇ,
ਅੱਖ ਮਟੱਕੇ ਮਾਰੇ,
ਜਿੱਦਾਂ ਝਿਲਮਿਲ ਤਾਰੇ।
ਔਹ ਝਮ ਝਮ ਕਰਦੇ ਤਾਰੇ ।
ਲਗਦੇ ਨੇ ਪਿਆਰੇ ਪਿਆਰੇ ।
ਅੰਬਰ ਤੇ ਕਿਤਨੇ ਛਾ ਗਏ ?
ਕਿੱਥੋਂ ਇਹ ਇਤਨੇ ਆ ਗਏ ?
ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਇਹ ਆਈ ।
ਇਹ ਚੰਦ ਦੀ ਜੰਞ ਸੁਹਾਈ ।
ਮੋਤੀ ਹਨ ਕਿਸੇ ਲੁਟਾਏ ।
ਹੀਰੇ ਹਨ ਕਿਸੇ ਵਰ੍ਹਾਏ ।
ਜੇ ਦਸ ਵੀਹ ਚੁਗ ਲੈ ਆਈਏ ।
ਤਦ ਹਾਰ ਪ੍ਰੋ ਗਲ ਪਾਈਏ ।
ਲਉ ਵੇਖੋ ਔਹ ਚੰਨ ਆਇਆ ।
ਜਿਸ ਸਭ ਨੂੰ ਫਿੱਕਾ ਪਾਇਆ ।
ਜੇ ਤੂੰ ਭਲਾ ਅਖਾਣਾ ਚਾਹਵੇਂ,
ਬੀਬਾ ਦਿਲ ਭਲਾਈ ਧਾਰ ।
ਜੇ ਤੂੰ ਦਾਨਾਂ ਬਣਨਾ ਲੋਚੇਂ,
ਚੁੱਭੀ ਸਰ ਵਿਦਿਆ ਵਿੱਚ ਮਾਰ ।
ਜੇ ਤੂੰ ਰਸ ਮਾਣਨਾ ਚਾਹਵੇਂ,
ਹਰ ਇੱਕ ਜੀ ਨੂੰ ਮਿੱਠਾ ਬੋਲ ।
ਜੇ ਤੂੰ ਸੱਚਾ ਬਣਨਾ ਚਾਹਵੇਂ,
ਝੂਠੇ ਵਸਣ ਨਾ ਦੇਵੀਂ ਕੋਲ ।
ਜੇ ਤੂੰ ਚਾਹਵੇਂ ਚਰਚਾ ਤੇਰੀ,
ਹੋਵੇ ਹਰ ਇਕ ਘਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ।
ਤਾਂ ਫਿਰ ਬੀਬਾ ਦੇਸ ਵਤਨ ਲਈ,
ਸਦਕੇ ਹੋਣਾ ਸਮਝੀਂ ਟਿੱਚ ।
ਜੇ ਤੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਬਣਨਾ ਚਾਹਵੇਂ,
ਸੁਣ ਹੇ ਚੰਦ ! ਮਾਂ ਪਿਉ ਦੇ ਲਾਲ !
ਤਾਂ ਫਿਰ ਧੀਰਜ ਦਿਲੋਂ ਨਾ ਛੱਡੀਂ,
ਸੁਘੜ ਬਣੀ ਜਾ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ।
ਹੈ ਜਲੇਬੀ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ?
ਬਣਦੀ ਹੈ ਇਹ ਕਿਹੜੇ ਥਾਂ ?
ਰੰਗ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਿਆਰੀ ਨਿਆਰੀ ।
ਮਿੱਠੀ ਮਿੱਠੀ ਪਿਆਰੀ ਪਿਆਰੀ ।
ਇਸ ਨੂੰ ਤਲਦਾ ਹੈ ਹਲਵਾਈ ।
ਮਾਰ ਪਚਾਕੇ ਖਾਏ ਲੁਕਾਈ ।
ਹਰ ਕੋਈ ਹੱਟ ਤੇ ਆਖੇ ਆ ।
ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਵੀਂ ਮੈਨੂੰ ਪਾ ।
ਮੁੰਡਿਓ ਕੁੜੀਓ ਬੜੀ ਸਵਾਦੀ ।
ਹੁਣੇ ਲਿਆਈ ਹੱਟੀਓਂ ਦਾਦੀ ।
ਭੱਜ ਕੇ ਆਓ ਗੱਫੇ ਲਾਓ ।
ਇਕ ਇਕ ਕਰ ਕੇ ਸਭ ਮੁਕਾਓ ।
ਇਕ ਇਕ ਸਭ ਰਕੇਬੀ ਲੈ ਲਉ ।
ਹੱਥੋ ਹੱਥ ਜਲੇਬੀ ਲੈ ਲਉ ।
ਇਕ ਦਿਨ ਥੋੜ੍ਹੀ ਰਾਤ ਗਈ ਤੇ ਮੈਂ ਉਪਰ ਵੱਲ ਤੱਕਿਆ,
ਚੰਨ ਚਮਕਦਾ ਵੇਖ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਜੋਰ ਜੋਰ ਦੀ ਹੱਸਿਆ ।
ਮੈਂ ਉਸ ਵੱਲ ਤੱਕਾਂ ਤੇ ਖੁਸ਼ ਹੋਵਾਂ ਉਹ ਵੀ ਖੁਸ਼ ਖੁਸ਼ ਦਿੱਸੇ,
ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਵੀ ਬਹੁਤੀ ਖੁਸ਼ੀ ਜਾਪਦੀ ਆਈ ਉਸਦੇ ਹਿੱਸੇ,
ਮੈਂ ਤੁਰਾਂ ਤੇ ਉਪਰ ਚੰਨ ਵੀ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਟੁਰਦਾ,
ਮੈਂ ਰੁਕ ਵੇਖਾਂ ਜਾਂ ਉਸ ਵੰਨੇ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਉਹ ਰੁਕਦਾ,
ਮੇਰੇ ਮਨ ਆਈ ਕਿਉਂ ਨਾ ਇਸ ਨਾਲ ਦੌੜ ਲਗਾਵਾਂ,
ਇਹ ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹੌਲੀ ਤੁਰਦਾ ਇਹਨੂੰ ਹੁਣੇ ਹਰਾਵਾਂ,
ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਮੈਂ ਸ਼ੂਟ ਵੱਟ ਲਈ ਉਹ ਵੀ ਭੱਜੀਂ ਜਾਵੇ,
ਥੋੜ੍ਹੇ ਚਿਰ ਨੂੰ ਮੈਂ ਤਾਂ ਥੱਕੀ ਪਰ ਉਹ ਹੱਸੀਂ ਜਾਵੇ,
ਮੈਂ ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਕੋਲ ਗਈ ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਦੱਸੀ,
ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮਝ ਪਈ ਨਾ ਉਹ ਕਿਉਂ ਅੱਗੋਂ ਹੱਸੀ ?
ਘੜੀਏ ਨੀਂ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈਂ ?
ਟਿਕ ਟਿਕ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈਂ ।
ਨਾ ਕੁਝ ਖਾਂਦੀ ਪੀਂਦੀ ਹੈਂ !
ਫਿਰ ਤੂੰ ਕੀਕਣ ਜੀਂਦੀ ਹੈਂ ?
ਕਰ ਕੇ ਟੁਣ ਟੁਣ, ਟੁਣ ਟੁਣ ਟੁਣ ।
ਬੋਲੀ, 'ਬੀਬਾ ! ਸੁਣ, ਸੁਣ, ਸੁਣ !
ਉਮਰ ਗੁਜ਼ਰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਏ,
ਮੁੜ ਕੇ ਹੱਥ ਨਾ ਆਂਦੀ ਏ ।
ਜੋ ਚਾਹੇਂ ਸੋ ਕਰ ਲੈ ਹੁਣ,
ਦੱਮ ਨੇਕੀ ਦਾ ਭਰ ਲੈ ਹੁਣ ।
ਇਹੋ ਈ ਰੌਲਾ ਪਾਂਦੀ ਹਾਂ,
ਟੁਣਕੋ ਟੁਣਕ ਜਗਾਂਦੀ ਹਾਂ ।
ਕੰਮ ਕਰੋ, ਕੁਝ ਕੰਮ ਕਰੋ,
ਐਵੇਂ ਖਰਚ ਨਾ ਦੱਮ ਕਰੋ ।'
ਮੈਂ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਹਾਂ, ਸਭਨਾਂ ਤਾਈਂ ਮੈਂ ਮਹਿਕਾਵਾਂ ।
'ਜੋ ਸਭਨਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵੰਡਦੀ', ਏਹੋ ਹੈ ਮੇਰਾ ਸਿਰਨਾਵਾਂ ।
ਹਰ ਫੁੱਲ ਵਿੱਚ ਹੈ ਮੇਰਾ ਵਾਸਾ, ਪੌਣ ਕੰਧਾੜੇ ਮੈਂ ਹਾਂ ਚੜ੍ਹਦੀ ।
ਜਿੱਧਰ ਉਹ ਲਿਜਾਵੇ ਮੈਨੂੰ, ਓਸੇ ਘਰ ਮੈਂ ਹਾਂ ਜਾ ਵੜਦੀ ।
ਨੱਕੋਂ ਲੰਘ ਦਿਮਾਗੇ ਵਸਦੀ, ਓਥੇ ਜਾ ਕੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਖਿੰਡਾਵਾਂ ।
ਭੌਰ, ਤਿਤਲੀਆਂ ਸਾਥੀ ਮੇਰੇ, ਹਿਰਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਮੇਰੀ ਆੜੀ ।
ਮੇਰੇ ਲਈ ਸਭ ਇੱਕੋ ਵਰਗੇ, ਭਾਵੇਂ ਰਹਿੰਦੇ ਮਹਿਲ ਜਾਂ ਮਾੜੀ ।
ਓਸੇ ਪਾਸੇ ਹਾਸੇ ਬਰਸਣ, ਜਿੱਧਰ ਜਿੱਧਰ ਪੈਰ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ ।
ਅੰਬਾਂ ਉੱਤੇ ਬੂਰ ਆ ਗਿਆ,
ਕੋਇਲ ਨੂੰ ਸਰੂਰ ਆ ਗਿਆ,
ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੂ ਕੂ ਪਈ ਕਰਦੀ,
ਸਭਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਭਰਦੀ,
ਰੰਗ ਇਸਦਾ ਭਾਵੇਂ ਹੈ ਕਾਲਾ,
ਬੋਲ ਇਦ੍ਹਾ ਪਰ ਮਿੱਠਾ ਬਾਹਲਾ,
ਆਪਣਾ ਆਲ੍ਹਣਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦੀ,
ਕਾਂ-ਆਲ੍ਹਣੇ ਆਂਡੇ ਦੇ ਆਉਂਦੀ,
ਜਦ ਬੱਚੇ ਹੋ ਜਾਣ ਉਡਾਰ,
ਮਾਂ ਸੰਗ ਜਾਣ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰ,
ਪਰ ਜਦ ਰੁੱਤ ਸਰਦੀ ਆਵੇ,
ਲੱਗੇ ਬਾਹਰ ਪੰਜਾਬੋਂ ਜਾਵੇ।