ਪੰਜਾਬੀ ਅਖਾਣਾਂ

ਭੁੱਖ ਤੋਂ ਮਰੇ ਪਰ ਟੈਂਟ ਨਾ ਗਈ । ਸ਼ਰਾਬ ਕਬਾਬ ਉਵੇਂ ਹੀ ਉੱਡਦੇ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਉਧਾਰ ਵਾਲੇ ਬੂਹਾ ਪੁਟ ਪੁਟ ਕੇ ਖਾ ਗਏ ਹਨ।

ਬੰਦਾ ! ਇਉਂ ਪਿੰਡ ਉੱਜੜ ਜਾਏਗਾ, ਅਖੇ 'ਭਿੜਨ ਸਾਹੁਣ, ਪੁਟੀਜਨ ਬੂਟੇ ਲੜੇ ਤਾਂ ਚੌਧਰੀ, ਪਰ ਸੱਟਾਂ ਸਾਮੀਆਂ ਨੂੰ ਆਈਆਂ।

ਚੰਗਾ ਹੋਇਆ, ਨੌਕਰੀ ਹੀ ਛੁੱਟੀ, ਜਾਨ ਤਾਂ ਬਚ ਗਈ। ਅਖੇ ‘ਭਾਵੇਂ ਮੁੰਡਾ ਨਹੀਂ ਜੰਮਿਆ, ਪਰ ਜਾਨ ਖਲਾਸੀ ਤਾਂ ਹੋਈ' ਥੋੜੇ ਵਿੱਚ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ।

ਬਿਨਾਂ ਨਿਆਇ ਦੇ ਹੋਰ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹਿਆ ਨਹੀਂ। ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੀ ਮਰਜ਼ੀ, ਭਾਵੇਂ ਮੈਨੂੰ ਮਾਰੋ, ਭਾਵੇਂ ਛੱਡੋ।

ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਸਾਡੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਨਿੱਕਾ ਜਿਹਾ ਉਪਾਉ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੱਲ੍ਹ ਸਵੇਰੇ ਪਿਛਾਂਹ ਨੂੰ ਟੁਰ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਛੁੱਟੀ ਕੈਂਸਲ ਕਰਵਾ ਦੇਨੇ ਹਾਂ, ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣੋ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਚਾਲਾਂ, ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਭਾਵੇਂ 'ਖੂਹ ਪਵੋ ਭਾਵੇਂ ਖਾਤੇ' ਸਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਆਹ ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਦਖਲ ਨਹੀਂ।

ਵੀਣੀ ! ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਕੰਨੋਂ ਸੁਣ ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਕੰਨੋਂ, ਪਰ ਮੈਂ ਗੱਲ ਆਖ ਕੇ ਹੀ ਰਹਾਂਗਾ । ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਜਿੱਥੇ ਲੈ ਜਾ ਸਿਟਿਆ ਹੈ, ਉਥੋਂ ਦੋ ਹੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ।

ਨਾ ਤਿਸੁ ਭਾਰੇ ਜੀਅ ਜੰਤ ਅਨਗਣਤ ਫਿਰੰਦੇ ।
ਭਾਰੇ ਭੁਈਂ ਅਕਿਰਤਘਣ ਮੰਦੀ ਹੂ ਮੰਦੇ ।

ਅਖੇ 'ਭਾਰ ਪਏ ਮਲਿਆਰੀਆਂ ਤੇ ਚਾ ਚਾ ਮਾਰੇ ਖਾਰੀਆਂ' ਏਨਾਂ ਨਖ਼ਰਾ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਸੂ ਕਿ ਖਸਮ ਨਾਲ ਵੀ ਸਿੱਧੇ ਮੂੰਹ ਕੂੰਦੀ ਨਹੀਂ।

ਤੇਰਾ ਤਾਂ ਇਹ ਹਿਸਾਬ ਹੈ, ਅਖੇ 'ਭਾਰ ਚਾਵਨ ਵੇਲੇ ਚੰਗਾ ਭਲਾ, ਘਾਲ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਡੋਰਾ' ਕੰਮ ਵੇਲੇ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਹੁਜਤਾਂ ਸੁੱਝ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਬੁੱਲ੍ਹੇ ਲੁੱਟਦਾ ਵਾਂ।

ਵਾਹ ਭਾਈ ਵਾਹ ! ਇਹ ਤਾਂ 'ਭਾਬੀ ਦਾ ਸੂਤ ਤੇ ਦੇਵਰ ਦਲਾਲ' ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੋਈ। ਤੇਰੇ ਕੰਮ ਦੀ ਹਾਂ, ਤੇਰੀ ਘਰ ਵਾਲੀ ਨੇ ਭਰਨੀ ਹੀ ਹੋਈ।

ਤੁਸਾਡੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਜੇਹੇ ਵੇਲੇ ਪੁੱਜੀ ਜਦ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਹੀ। ਅਖੇ 'ਭਾਜੀ ਆਈ ਸੁਤਿਆਂ ਨਾ ਮੈਂ ਨਾ ਮੇਰੇ ਕੁਤਿਆਂ।'

ਮੈਂ ਤਾਂ ਮੰਨ ਗਿਆ ਹਾਂ ਕਿ 'ਭਾਗ ਵੇਖ ਕੇ ਨਹੀਂ ਲਗਦੇ' ਕੌਣ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਏਨੇ ਨੀਚ ਚਵਲ ਦੇ ਘਰ ਲਛਮੀ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰੇਗੀ।