ਸ਼ਾਹ ਜੀ ! ਅੱਜ ਤਾਂ ਬੜੇ ਦਿਆਲੂ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਹੋ। ਅਖੇ 'ਮੋਈ ਵੱਛੀ ਬਾਹਮਣ ਦੇ ਨਾਉਂ' ਰੁੜ੍ਹੀਆਂ ਰਕਮਾਂ ਮੇਰੇ ਹਿਸੇ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਰਹੇ ਹੋ?
ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਖੇਡ ਹੈ, 'ਮੋਇ ਪੁੱਤਰ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਮੋਟੀਆਂ' ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਥਲੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਕੀ ਲਾਭ ਹੋਣਾ ਸੀ ਮੈਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਔਲਾਦ ਤੋਂ । ਅਖੇ 'ਮੋਹਰੇ ਛੇੜੀ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਆਵੇ, ਵੱਛਾ ਮਰੇ ਦੁਧ ਦੇ ਹਾਵੇ ।' ਖਾਣ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਭਲੇ ਹਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਹੋ ਤਾਂ ਤੂੰ ਕੌਣ ਏ ਤੇ ਮੈਂ ਕੌਣ ?
ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਮੋਟਾ ਮਾਸ ਤੇ ਮੋਟੀ ਬੁਧ ਏ । ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਕਦੀ ਵੀ ਵਿਸਾਹ ਪਾਣਾ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ।
ਵੇਖੋ ਵੇ ਲੋਕੋ! ਮੋਰੀ ਦੀ ਇੱਟ ਚੁਬਾਰੇ ਨੂੰ ਆਣ ਲੱਗੀ। ਲੜ ਲਗੀ ਏ ਆ ਮੇਰੇ ਜੇਠੇ ਦੇ । ਆ ਲੈਣ ਦੇ ਅੱਜ ਉਹਨੂੰ, ਜੇ ਗੁੱਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਨਾ ਕਢਾਇਆ ਬਾਹਰ ਤਾਂ, ਤੇ ਬੈਠੀ ਰਹੇਂ ਸੜੇ ਪੇਕਿਆਂ ਦੇ ਬੂਹੇ ।
ਭਾਈ ਸਿਆਣਿਆਂ ਐਵੇਂ ਨਹੀਂ ਜੇ ਆਖਿਆ ਕਿ ਮੌਤ ਤੇ ਗਾਹਕ ਦਾ ਕੋਈ ਵੇਲਾ ਨਹੀਂ । ਠੀਕ ਹੈ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਸਨੂੰ ਪਰ ਆ ਜੂ ਲੱਗੀ।
'ਮੌਤ ਦਾ ਕੋਈ ਵੇਲਾ ਨਹੀਂ" ਇਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੱਸ ਕੇ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।
ਇਹ ਹੜਤਾਲ ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਾਰੀ ਰਹੀ, ਸਰਮਾਏਦਾਰ ਬੜੇ ਬੇਪ੍ਰਵਾਹ ਰਹੇ। ਹੁਣ ਹੜਤਾਲੀ ਨਿਰਾਸ ਹੋ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਵਲ ਮੂੰਹ ਮੋੜਨ ਲਗੇ। ਸੱਚ ਹੈ 'ਮੌਤੋਂ ਭੁੱਖ ਬੁਰੀ।‘ ਮਰਦਾ ਕੀ ਨਾ ਕਰਦਾ ?
ਹੀਰ-ਨੀ ਬੀਬੀ ਸਹਿਤੀਏ, ਪਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣ ਦੇਹ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਗੋਂ ਈ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਲੱਤ ਮਾਰੀ ਹੋਵੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੋਗੀਆਂ ਰੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕੀ ਸਤਾਣਾ । ਅਖੇ ‘ਮੰਗਣ ਗਏ ਸੋ ਮਰ ਗਏ ਮੰਗਣ ਮੂਲ ਨਾ ਜਾ ।'
ਜ਼ਾਤ ਦਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹੀ ਹੈ ਨਾ ! ਓਹਨੇ ਕਿੱਥੋਂ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਸੀ ? ਅਖੇ : “ਮੰਗਤਿਆਂ ਕੋਲੋਂ ਮੰਗਣਾ, ਲਾਹਨਤੀਆਂ ਦਾ ਕੰਮ”।
ਜੇ ਮੰਗਣਾ ਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਕੀ, ਤੇ ਦੂਜਾ ਕੀ ? ਅਖੇ, 'ਮੰਗਤਿਆਂ ਘਰ ਜਿਤਨੇ, ਨੈਣ ਪਰਾਣ ਸਭ ਅੱਗੇ ਸਵਾਲ ਪਾਵਾਂਗੇ।
ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਤੇਰਾ ਕੀ ਖਿਆਲ ਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਸ ਤਰਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਵਰਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਤੇਰਾ ਐਵੇਂ ਖਿਆਲ ਏ ਕੇ 'ਮੰਗਤੇ ਦਾ ਮੰਗਤਾ ਵੈਰੀ' ਸਿਆਣਿਆਂ ਐਵੇਂ ਨਹੀਂ ਜੇ ਆਖਿਆ ।