ਧੂਤ ਜਿਹਾ ਮੁੰਡਾ ਵੇਖੋ ਤੇ ਮਲੂਕ ਜਿਹੀ ਕੁੜੀ ਵੇਖੋ । ‘ਪੱਟ ਦੀ ਪਿਛਾੜੀ ਨਾਲ ਮੰਜ ਦੀਆਂ ਵਾਗਾਂ' ਕਿਵੇਂ ਸੋਭਾ ਦੇਣ ?
ਪਛੋਤਾਵਾ ਨਾ ਮਿਲੈ ਜਬ ਚੂਕੈਗੀ ਸਾਰੀ ॥ ਤਾ ਫਿਰਿ ਪਿਆਰਾ ਰਾਵੀਐ ਜਬ ਆਵੈਗੀ ਵਾਰੀ ।
ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚੀ ਵੀ ਓਨੀ ਚੰਗੀ ਜਿੰਨੇ ਨਾਲ ਪੱਤ ਬਣੀ ਰਹੇ । 'ਪੱਗ ਰਖ ਕੇ ਹੀ ਖੀਰ ਖਾਈਦੀ ਹੈ'। ਜੇ ਪਿਛੋਂ ਪੱਤ ਲਹਿ ਗਈ, ਤਾਂ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਮੌਜ ਕਿਸ ਕੰਮ ?
ਹਰ ਕਿਸੇ ਪਿੱਛੇ ਕਿਉਂ ਮਰਦੇ ਫਿਰੀਏ ? ਅਸਾਂ ਤਾਂ 'ਪੱਕੀ ਬੇਰੀ ਹੇਠਾਂ ਮਰਣਾ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਮਰਣਾ" ਕੋਈ ਗੱਲ ਤਾਂ ਬਣੇ।
ਲਗਦਾ ਤਾਂ ਹੈ ਕਿ ਕੰਮ ਬਣ ਜਾਏਗਾ, ਪਰ ਅੱਗੋਂ ਕੀ ਪਤਾ ? 'ਪੱਕੀ ਖੇਤੀ ਵੇਖਕੇ ਕਿਉਂ ਭੁਲਾ ਕਿਰਸਾਨ ? ਝਖੜ ਝੋਲਾ ਬਹੁਤ ਹੈ ਘਰ ਆਵੇ ਤਾਂ ਜਾਨ'।
ਜੱਟ-ਸ਼ਾਹ, ਔਖਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਨਾ ਏਂ । ਖੇਤੀ ਪੱਕੀ ਖੜੋਤੀ ਹੈ, ਵਾਢੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹਾਂ। ਅਖੇ 'ਪੱਕੀ ਖੇਤੀ ਲਾਏ ਲਾਵੇ, ਜੱਟ ਕਰੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਦਾਵੇ । ਫਿਰ ਤੇਰਾ ਸਭ ਪੈਸਾ ਮੁਕਾ ਦੇਣਾ ਹੈ।
ਨਿਧਾਨ ਸਿੰਘ -ਭਰਾ, ਕਰਜ਼ਾ ਚੁੱਕਣਾ ਹੀ ਮਾੜਾ ਕੰਮ ਸੀ। ਸਿਆਣਿਆਂ ਨੇ ਸੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਅਖੇ 'ਪਹਿਲੋਂ ਉਧਾਰ, ਪਿੱਛੋਂ ਖੁਆਰ' ਹੁਣ ਧੀਰਜ ਤੋਂ ਕੰਮ ਲਵੋ।
ਸੱਚ ਹੈ, ਪਹਿਲਾਂ ਯੋਗ ਪਿੱਛੋਂ ਭੋਗ' ਪਹਿਲਾਂ ਔਕੜਾਂ ਸਹਾਰਨੀਆਂ ਹੀ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਦੇ ਫਿਰ ਅਨੰਦ ਮਾਣੀਦਾ ਹੈ।
ਜਵਾਨਾ, ਪਹਿਲ ਕਰਨ ਦੇ ਬੜੇ ਲਾਭ ਨੇ। 'ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਰੇ ਸੋ ਮੀਰੀ, ਪਿੱਛੋਂ ਮਾਰੇ ਤਾਂ ਕੀੜੀ'।
ਸਤਿਗੁਰ ਜੀ-ਸਿੱਖੀ ਮਾਰਗ ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਮਨ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਹੈ । 'ਪਹਿਲਾਂ ਮਰਣ ਕਬੂਲਿ ਜੀਵਣ ਕੀ ਛਡਿ ਆਸ ॥ ਹੋ ਸਭਨਾ ਕੀ ਰੇਣਕਾ ਤਉ ਆਉ ਹਮਾਰੇ ਪਾਸ ॥
ਮਾਈ- ਨੀ ਗੁਲਾਬੋ ! ਕੁਝ ਹੋਸ਼ ਟਿਕਾਣੇ ਈ ? ਮੁੰਡਾ ਮਸੀਂ ਪੜ੍ਹਨੇ ਪਿਆ ਏ ਤੂੰ ਤਸੀਲਦਾਰੀ ਮੰਗਦੀ ਏਂ ਅਖੇ ‘ਪਹਿਲਾਂ ਪੂਤ, ਪਛੇਰੀ ਮਾਈ'।
ਜਵਾਨ-ਬਾਬਾ ਜੀ ! ਇਹ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ 'ਪਹਿਲਾਂ ਪਕੇ, ਪਹਿਲਾਂ ਗਲੇ। ਪਰ ਮੌਤ ਕੋਈ ਪੁੱਛ ਕੇ ਥੋੜਾ ਹੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ?