ਪੰਜਾਬੀ ਅਖਾਣਾਂ

ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬਾਣੀਏ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਪੱਟੀ ਨਾ ਪੜ੍ਹਾਓ। ਮੈਂ ਇਹ ਸਭੇ ਚਲਾਕੀਆਂ ਵੇਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਨੇ।

ਲੋਕੋ ਬਾਣੀਏ ਦੀ ਮਾਰ ਬੁਰੀ। ਬਾਣੀਓਂ, ਅੱਗੋਂ ਪਾਣੀਓਂ ਜੋ ਬਚਿਆ ਸੋ ਜਾਣੀਓ”।

ਓਇ ਸ਼ਾਹ ! ਤੇਰਾ ਸੁਭਾ ਇਸ ਉਮਰੇ ਵੀ ਜਿੱਦੀ ਹੀ ਰਿਹਾ। ਅਖੇ ਬਾਣ ਨਾ ਗਈ ਤੇਰੀ, ਬੁਢ ਬੁਢੇਂਦੀ ਵੇਰੀ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਕੁਝ ਸੋਚਿਆ ਕਰ।

ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਤਾਂ ਕਾਣੀ ਵੰਡ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਖੇ 'ਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਘਾਹ ਤੇ ਚਿੜੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਸ' ਗੜਬੜ ਤਾਂ ਪੈਣੀ ਹੀ ਸੀ।

ਕੋਈ ਅਕਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ। ਅੱਗੇ ਹੀ ਇਸ ਢਾਈ ਮਰਲੇ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰ ਬੈਠਾ ਏਂ। ਹਾਲਾਂ ਵੀ ਟਲਦਾ ਨਹੀਂ 'ਅਖੇ ਬਾਜਰੇ ਦੀ ਕੋਠੀ, ਗੁਜਰਾਤੀ ਜੰਦਰਾ'।

ਜ਼ਮੀਨ ਤਾਂ ਮਿਲੀ ਹੈ, ਪਰ 'ਬਾਹਾਂ ਰੜੀ, ਨਾ ਕੋਠਾ ਨਾ ਕੜੀ' ਵਾਲਾ ਹਾਲ ਹੈ । ਰੜਕ ਧਰਤੀ ਵਿਚੋਂ ਕੀ ਖੱਟਾਂਗੇ।

ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਰ ਧਰਿਓ। ਉਹ ਨਾ ਹੋਵੇ ਅਖੇ ‘ਬਾਹਿਰੋਂ ਆਇਆ ਕੱਤਣਾ ਤੇ ਘਰੋਂ ਪਿਆ ਘਤਣਾ। ਕਿਤੇ ਲੈਣੇ ਦੇ ਦੇਣੇ ਨਾ ਪੈ ਜਾਣ।

ਬਾਹਰ ਦੀ ਸ਼ੋਭਾ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕੀ ਕਰਾਂ ? ਅੱਗ ਲਾਵਾਂ ? ਘਰ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਨਾ ਚੁੱਲੇ ਅੱਗ ਨਾ ਘੜੇ ਪਾਣੀ। 'ਬਾਹਿਰ ਮੀਆਂ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰੀ, ਘਰ ਬੀਬੀ ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਮਾਰੀ' ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਘਰ ਦਾ ਸੁੱਖ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਕਾਲੀ ਰਾਤ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੋਹਣੀਆਂ ਸੂਰਤਾਂ ਸੋਹਣੇ ਕੱਪੜੇ, ਸੋਹਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਿਸਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਮਝਦੀ ਹਾਂ ਇਹ ਬੜੇ ਚੰਗੇ ਹਨ ਪਰ 'ਬਾਹਿਰ ਦਿਸੈ ਚਾਨਣਾ ਦਿਲਿ ਅੰਧਿਆਰੀ ਰਾਤ ।

ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁਕਤੀ ਦਾਤਿਆਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਨਕ ਜ਼ਿੰਦ ਆਈ ਹੋਈ ਹਾਂ । ਜੀ ਐਸਾ ਅਵਾਜ਼ਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਨਾ ਖਾਣਦਾ ਸੁਆਦ ਰਿਹਾ ਹੈ ਨਾ ਪੀਣ ਦਾ । ਸੁਰਗ ਦਾ ਰਾਹ ਇਥੇ ਤੇ ਨਾਂਹ ਦਿਸਿਆ, 'ਬਾਹਿਰ ਟੋਲੈ ਸੋ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਹੀਂ।'

ਪੌਲਿਟਿਕਸ ਦੀ ਇਕ ਬੜੀ ਵੱਡੀ ਤੇ ਕੰਮ ਕੱਢਣ ਵਾਲੀ ਚਾਲ ‘ਬਾਹਰੋਂ ਲੜੇ ਰਹਿਣਾ, ਅੰਦਰੋਂ ਰਲੇ ਰਹਿਣਾ' ਨੂੰ ਉਹ ਖੂਬ ਜਾਣਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਜੋ ਡਰਾਮਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੰਵਰ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਲਾਹੌਰ ਆਉਣ ਉੱਤੇ ਮਹਾਂ ਰਾਣੀ ਚੰਦ ਕੌਰ ਵੱਲੋਂ ਮੁਖ਼ਾਲਫਤ ਤੇ ਫੇਰ ਕੰਮ ਸੁਲਝਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ, ਉਸਦੀ ਹੋਰ ਕੋਈ ਮਿਸਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।

ਇਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਨਾ ਜਾਨਣਾ, ਇੱਕ ਨੰਬਰ ਦਾ ਕਪਟੀ ਹੈ। ਬਾਹਰੋਂ ਨਾਂਹ ਤੇ ਅੰਦਰੋਂ ਰਾਜੀ ਹੈ ਇਸ ਦੀ ਪਾਲਸੀ।